Ráðunautafundur - 15.02.1997, Side 231

223
Samkvæmt töflunni hér á undan eru tekjurnar mestar fyrir þyngstu gripina. Að sama
skapi er kostnaðurinn mestur við að ala þá þannig að tekjumar borga ekki fóðurkostnaðinn.
Léttustu gripirnir gefa marktækt mest í pyngjuna en föllin eru rýr og hætt við falli í 2. flokk.
Svo hægt sé að einhverju leyti að bera saman mismunandi meðhöndlun yfír sumar-
tímann fyrra lifisumar gripanna var reynt að meta vinnu við heygjöf innikálfa, vinnu við
ræktun rýgresis og áburðarkostnað kálfa á ræktuðu landi og afskriftir á girðingum úthagakálfa
eins og kemur fram með texta neðanmáls í 6. töflu. Að þeim kostnaði viðbættum er hag-
kvæmast að ala uxa á úthagabeit. Hins vegar má benda á að úthagabeitin var góð og hólfið
stórt sem uxarnir voru í.
Ef bera á saman nauta- og uxaeldi verður að taka innikálfa í samanburði við 0-fóður-
flokkinn úr nautatilaun. Fóðurkostnaður við nautin nemur 44.544 kr (192 kg fall x 232 kr/kg
fall) og við uxana 54.437 kr (6. tafla, 185 kg fall). Fari báðir skrokkar í UNI A er verð-
munurinn 2.872 kr, nautinu í hag. Fari nautið hins vegar í UNI M er verðmunurinn orðinn
9.075 kr, uxanum í hag. Það nær ekki að borga mun á fóðurkostnaði sem er 9.893 kr. Sé tekið
mið af uxaeldi á úthagabeit móti innieldi á nautum er munur á fóðurkostnaði 8.448 kr, undir
þeirri upphæð sem fæst fyrir fallið ef nautsskrokkurinn fer í UNIM og uxaskrokkurinn í UNI
A. Þá má benda á lengri tíma sem tekur að ná uxanum í ákveðinn sláturþunga, þar með meiri
vinnu við hirðingu gripsins, lengri tíma sem fjármagn er bundið í kálfi og fóðri ásamt plássi í
fjósi. Uxar geta hins vegar nýtt sér annað beitarsumar með vinnusparnaði við gjafir þó óljóst
sé hvernig það kæmi niður á heildaráti. Ennfremur virðist uxaeldi gefa nokkuð örugga flokkun
með tilliti til fitu, þ.e. fara ekki í M eins og nautum er hættara við. Nauðsynlegt er að taka tillit
til aðstæðna hverju sinni þegar meta á hvort fara eigi í nauta- eða uxaeldi.
SAMANTEKT
• Kjarnfóðurgjöf á aldrinum 3-6 mánaða virðist ekki gefa jákvæða svörun í auknum
vexti seinna meir.
• Gripir á beit éta meira en þeir sem hafa verið inni að loknu beitarskeiði og éta þannig
yfir heildina svipað heymagn og innikálfarnir - beitin er viðbót sem virðist ekki skila
sér ekki í auknum vexti.
• Einstaklingsmunur milli gripa er mikill.
• Þungir gripir í uxaeldi gefa þyngra fall en éta meira og standa ekki undir fóðurkostn-
aði.
• Þegar tekið er tillit til vinnu-, áburðar- og ræktunarkostnaðar yfir'sumartímann koma
uxar á úthagabeit hagkvæmast út.
• Daglegt át í kg þe. miðað við þunga er svipað hjá uxum og nautum.
• Uxar vaxa að jafnaði hægar en naut og leggjast fyrr í fitusöfnun við sama þunga. Við
það verður fóðurnýting uxanna lakari.
• Brjóstummál er í góðu samsvari við þunga í kg. Hver cm aukning gefur meiri þyngd í
nautum, um 8 kg á móti um 5 kg hjá uxum.