Fréttablaðið - 24.11.2017, Blaðsíða 28

Charles Manson, einn alræmdasti
glæpamaður í sögu Bandaríkjanna,
er látinn. Maðurinn sem sótti tólf
sinnum um reynslulausn, án árang-
urs, eftir að hafa verið dæmdur til
dauða, síðan í lífstíðarfangelsi eftir
afnám dauðarefsinga í Kaliforníu,
mun því ekki sækja um reynslu-
lausn á ný.
Glæpum Mansons hafa verið
gerð afar góð skil í gríðarlegum
fjölda frétta, fréttaskýringa, greina,
heimildarmynda, bóka og jafnvel í
afþreyingarefni. Þannig hefur það
í ótal skipti verið rakið að Manson
fékk til liðs við sig áhrifagjarnt ungt
fólk og innlimaði í hina svokölluðu
Manson-fjölskyldu til að stuðla að
heimsendastríði kynþáttanna sem
hann nefndi Helter Skelter eftir lagi
Bítlanna.
Manson trúði því staðfastlega að
kynþáttastríð væri óumflýjanlegt og
vildi hann stíga upp úr öskunni sem
leiðtogi nýs samfélags eftir stríðið.
Hann reyndi því að flýta stríðinu
með því að fá „fjölskyldu“ sína til
þess að myrða níu manns, meðal
annars leikkonuna Sharon Tate.
Djöfulleg nærvera
Glæpir Mansons og eðli þeirra urðu
til þess að skapa honum einkenni-
legt orðspor, jafnvel goðsagnakennt,
í Bandaríkjunum. Þetta sást greini-
lega á fréttum um andlát hans og
veikindi. „Djöfulleg nærvera“ sagði
í frétt AP. „Lifandi holdgervingur
illsku“ sagði í sömu frétt, stuttu áður
en hann lést. „Ein viðurstyggilegasta
en jafnframt áhugaverðasta mann-
eskja bandarískrar menningar“
skrifaði blaðamaður Rolling Stone.
Bandarískir fjölmiðlar, sem og
fjölmiðlar annarra landa sem hafa
fjallað um þennan „holdgerving
illsku“, eru þó ósamstiga um hvern-
ig beri að lýsa Manson með tilliti
til glæpa hans. Sumir miðlar kalla
hann einfaldlega morðingja, rað-
morðingja eða fjöldamorðingja  á
meðan aðrir skrifa um „heilann
á bak við morð sem skóku Kali-
forníu“.
Ekki er að undra mismuninn.
Þótt Manson hafi vissulega verið
sakfelldur fyrir morðin á sjö ein-
staklingum drap hann engan sjálfur,
að minnsta kosti ekki svo vitað sé.
Um þennan mismun fjallaði Scott
Bonn, prófessor í afbrotafræði við
Drew-háskóla í Bandaríkjunum,
í grein sinni í Psychology Today í
mars 2014.
Langlífur misskilningur
„Hinn djöfullegi Manson er oft rang-
lega kallaður raðmorðingi. Það er
ekki rétt lýsing á glæpum hans.
Samkvæmt alríkislögreglunni eru
raðmorð „dráp á tveimur eða fleiri
einstaklingum, framin af sama ein-
staklingi, í aðskildum tilfellum“. Þau
einkennast jafnframt af andlegu
kælingarferli milli morða,“ skrifaði
Bonn.
Hélt hann því jafnframt fram að
þetta kælingarferli væri einna mikil-
vægast þegar kæmi að því að skil-
greina raðmorðingja. Vegna þessa
sé ekki hægt að skilgreina Manson
sem raðmorðingja þar sem hann
myrti ekki fórnarlömbin sjálfur og
voru þau öll myrt á tveimur dögum.
„En ef hann er ekki raðmorðingi,
hvað er Manson þá?“ spyr Bonn í
grein sinni áður en hann ber glæpi
Manson-fjölskyldunnar saman
við æðismorð. Slík morð hefur
alríkislögreglan skilgreint sem
dráp tveggja eða fleiri fórnarlamba
en ólíkt fjöldamorðum eru þau ekki
bundin við eina staðsetningu. Þá er
þetta svokallaða andlega kælingar-
ferli ekki hluti af skilgreiningunni.
„Charles Manson var dæmdur
fyrir sjö morð. Þetta er þrátt fyrir
að hann hafi sjálfur aldrei drepið
neinn. Hann bað fylgjendur sína um
að myrða fyrir sig. Þetta er kallað
leppmorð en það er skilgreint sem
morð þar sem morðinginn sjálfur
vinnur ódæðisverkið fyrir einhvern
annan,“ skrifaði Bonn.
Ef til vill er þessi skilgreining á
Manson, sú að hann sé leppmorð-
ingi og fylgjendur hans æðismorð-
ingjar, mun nær lagi en að kalla
hann rað- eða fjöldamorðingja.
Morðinginn alræmdi
sem drap aldrei neinn
Charles Manson er látinn. Hans verður ekki minnst með hlýhug enda hataður í heimalandinu. NorDiCpHotos/AFp
Þórgnýr Einar
Albertsson
thorgnyr@frettabladid.is
Hinn alræmdi og hataði
Charles Manson er lát-
inn. Orðspor hans er goð-
sagnakennt og honum
hefur ítrekað verið líkt
við djöfulinn sjálfan. Erf-
itt er að skilgreina glæpi
Mansons þar sem ekki er
hægt að kalla hann rað-
eða fjöldamorðingja eins
og þó hefur ítrekað verið
gert.
Manson reyndi að flýta
kynþáttastríði með því að fá
„fjölskyldu“ sína til að myrða
níu einstaklinga.
lyftarar og hillukerfi
www.velaborg.is velaborg@velaborg.is s. 414 8600
V
Kíktu í heimsókn!
Opið virka daga kl. 10-18
Laugardaga 11-15

Bíldshöfða 18 - 110 Reykjavík - sími: 557 9510 - www.patti.is
Mosel
VIÐ BÚUM TIL
DRAUMASÓFANN ÞINN
900 útfærslur, engin stærðartakmörk
og 3.000 tegundir af áklæðum
Full búð af
nýjum vörum!
Verið velkomin í Verslun Guðsteins, Laugavegi 34
Síðan 1918
2 4 . n ó v e m b e r 2 0 1 7 F Ö S T U D A G U r26 F r é T T i r ∙ F r é T T A b L A ð i ð
2
4
-1
1
-2
0
1
7

0
4
:2
7
F
B
1
0
4
s
_
P
0
8
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
7
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
2
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
E
5
0
-E
6
C
0
1
E
5
0
-E
5
8
4
1
E
5
0
-E
4
4
8
1
E
5
0
-E
3
0
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
A

F
B
1
0
4
s
_
2
3
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K