Morgunblaðið - Sunnudagur - 29.01.2017, Blaðsíða 20

LJÓSMYNDASÝNING
20 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29.1. 2017
Þ
ær mæta ein af annarri vel dúð-
aðar í viðtalið, enda kalt í fok-
heldu húsnæði Lækningaminja-
safnsins þar sem lokasýning
ljósmyndanema Ljósmyndaskól-
ans er að taka á sig mynd. Hafið og Gróttu-
vitinn blasa við út um stóra glugga og hentar
rýmið vel til sýninga því nóg er plássið. Af
sjö útskriftarnemum eru mættar í viðtal
fimm konur auk skólastjórans og kennarans
Sissu Ólafsdóttur.
Sviðsettar senur af heimilisofbeldi
Laufey Elíasdóttir leikkona er ein af nem-
unum. Í verki hennar, Heima er best, sam-
einar hún leiklistina og ljósmyndun en hún
lék í verkinu Usss! sem sýnt var nýlega í
Tjarnarbíói. Leikritið vakti mikla athygli en
þar er ljósi beint að heimilisofbeldi og er
verkið byggt á viðtölum við bæði þolendur og
gerendur. Laufey ákvað að halda áfram að
opna umræðuna um heimilisofbeldi og þróaði
ljósmyndaverkið sitt út frá því. „Ég komst að
þeirri niðurstöðu að sameina þetta og þar af
leiðandi verður verkið dýpra af því að ég er
búin að kafa svo mikið ofan í þetta,“ segir
Laufey sem vinnur myndirnar eins og senur
úr kvikmynd. Allar myndirnar eiga rætur að
rekja til alvöru sagna úr viðtölum sem tekin
voru fyrir leikritið. „Ég tek bút úr viðtöl-
unum og sviðset það,“ útskýrir hún og segist
vinna í anda ljósmyndarans Gregory Crewd-
son.
Tekist á við föðurmissi
Helgadóttir nefnist verk Þórdísar Óskar
Helgadóttur og segir sögu um missi og sorg í
kjölfar sjálfsmorðs föður hennar fyrir áratug.
„Þetta var stöðug leit og þegar öllu var á
botninn hvolft komst ég að því að það er eng-
in ein leið til þess að vinna úr svona áfalli og
engin ein leið sem væri beinlínis rétt til þess
að túlka þetta í þessu verkefni. Þannig vel ég
nokkrar mismunandi leiðir og er að sýna þær
hér. En ég komst jafnframt að því að það er
ekkert hægt að vinna svona verkefni á hálfu
ári þannig ég ætla jafnvel að halda áfram,“
segir Þórdís sem gæti hugsað sér að verk-
efnið endi í bók.
Finnst þér að með þessu verkefni hafir þú
náð ákveðinni sátt við það sem gerðist?
„Já í rauninni því þetta er búið að vera
ótrúlegt ferli. Ég er með þessu verkefni búin
að koma mér í þá aðstöðu að þurfa að ræða
þetta.“
Fegurðin í því litla
Steinunn Gríma Kristinsdóttir fjallar um
bændur sem bregða búi í verki sínu Mundi. Í
verkinu fjallar hún annars vegar um fólks-
flótta af landsbyggðinni og hins vegar þá til-
finningu að vera sá sem verður eftir. Hún
fékk að mynda feðga en þann yngri hitti hún
á balli og bað um leyfi til að fá að fylgjast
með þeim og mynda. „Þetta var bláókunnugt
fólk sem tók mér opnum örmum,“ segir
Gríma en hún myndaði þá feðga sem voru að
leggja niður búskap og flytja til höfuðborgar-
innar. „Við gerum okkur ekki grein fyrir
þessum fjársjóði sem við höfum í litlum
bændum og litlum býlum. Ég vil miðla því að
við höfum einhvern annan stað að búa á held-
ur en Stór-Reykjavíkursvæðið. Að það sé feg-
urð í því litla og ég held að það sé stutt í það
að þetta sé að fara að breytast,“ segir Gríma
og á við að hún telji að fólk muni í framtíðinni
sækja í öðruvísi líf í sveitum landsins.
Trúnaðarmál gerð opinber
Hinn þögli faraldur nefnist verk Elmu Kar-
enar en í því vinnur hún upp úr persónulegri
reynslu sinni. „Ég er vinna verkið upp úr
skýrslum, lækna- og sálfræðiskýrslum. Þetta
er mín eigin saga og mig hefur alltaf langað
að segja sögu mína en ég vissi ekki alveg
hvernig,“ segir Elma. „Ég er að tala um börn
sem verða fyrir ofbeldi inni á heimili sínu og
afleiðingar þess og ekki síst afleiðingar sem
koma fram þegar þau eru fullorðin,“ segir
Elma sem segist bæði vera að vinna með at-
burði og tilfinningar. „Ég vinn út frá gömlum
skýrslum og dagbókum, alveg frá því að ég
var fjögurra ára og svo tók ég líka myndir.
Ég er ekki beint að gera þetta til að reyna að
vinna úr þessu, en það sem þetta hefur gert
fyrir mig er að ég áttaði mig á því að ég er
ekki það sem hefur komið fyrir mig. Það er
gott að aðskilja þetta,“ útskýrir Elma sem
vill opna á umræðuna. „Og að fyrirgefa sjálf-
um sér, ég held að skömmin sé ótrúlega stór
partur af öllu ofbeldi.“
Nú eru þetta í raun trúnaðarmálin þín sem
þú ert að leggja á borð fyrir alþjóð. Er það
ekkert ógnvekjandi?
Þær horfa hvor á aðra og skella upp úr.
„Auðvitað. Ég eiginlega get ekki hugsað um
það því þá gæti ég bara hætt við. Ég held að
það þurfi að leggja þetta fram, þetta er ekki
endilega bara mín saga. Þegar fólk fer að
skoða geta margir tengt við einhverja hluta.“
Kynþroski unglingsstúlkna
Hanna Siv Bjarnadóttir nefnir verk sitt Pu-
berty og fjallar það um kynþroskaaldurinn.
Hún fylgist með dóttur sinni og rifjar um leið
upp hvernig henni sjálfri leið á sínum tíma.
„Ég fór að myndgera tilfinningarnar og þær
breytingar sem eru í gangi. Ég fékk ung-
lingsstúlkur og tók þær úr þeirra eigin um-
hverfi og klæddi þær í föt og myndaði. Til
þess að taka grímuna af þeim sem þær setja
upp,“ segir hún.
Að tjá sig og hafa áhrif
Blaðamaður beinir spurningu til skólastjór-
ans Sissu.
Þau virðast öll vera að fjalla um alvarleg
málefni, er engin gleði í samtímaljósmyndun í
dag?
„Jú, jú, þessi árgangur valdi sér bara þessi
stóru verkefni. Þau eru að fjalla um eitthvað
sem þeim finnst skipta máli. Það er svo gott
að vinna út frá því sem plagar mann eða því
sem manni finnst rangt í samfélaginu. Það er
gott að nota ljósmyndina til að tjá sig og hafa
áhrif.“
Sissa Ólafsdóttir er hér með
nokkrum útskriftarnemum, þeim
Hönnu Siv, Laufeyju, Elmu Karen,
Þórdísi Ósk og Steinunni Grímu.
Morgunblaðið/Ásdís
Útskriftarnemar Ljósmyndaskólans ljúka námi sínu með sýningu sem opnuð verður klukkan 15
í dag, laugardag í Lækningaminjasafninu á Seltjarnarnesi. Sjö nemendur sýna ljósmyndaverk
þar sem kafað er djúpt ofan í m.a. heimilisofbeldi, föðurmissi, kynþroska og einmanaleika.
Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is
Að myndgera tilfinningar
’Ég vinn út frá gömlum skýrslum og dagbókum, alveg frá því að égvar fjögurra ára og svo tók ég líka myndir. Ég er ekki beint að geraþetta til að reyna að vinna úr þessu, en það sem þetta hefur gert fyrirmig er að ég áttaði mig á því að ég er ekki það sem hefur komið fyrir mig.