Morgunblaðið - 13.03.2017, Blaðsíða 15

FRÉTTIR 15Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 13. MARS 2017
flísar fyrir vandláta
PORCELANOSA
Skútuvogi 6 - Sími 568 6755
FRÉTTASKÝRING
Andri Steinn Hilmarsson
ash@mbl.is
Mesta hungursneyð frá heimsstyrj-
öldinni síðari geisar nú í Jemen,
Sómalíu, Suður-Súdan og Nígeríu
en samkvæmt tölum frá alþjóða-
stofnunum nær neyðin til um það
bil 20 milljóna manna. Afleiðingar
hungursneyðar eru hörmulegar.
Þegar skortur á mat hefur leitt til
þess að fólk hafi misst 18 prósent
líkamsþyngdar sinnar fer lífeðlis-
legrar truflunar á líkamsstarfsemi
að verða vart. Efnaskipti líkamans
fara úr skorðum sem hefur áhrif á
heilann og önnur mikilvæg líffæri.
Hefur næringarskortur þannig
bæði andlegar og líkamlegar afleið-
ingar. Börn sem hafa upplifað
hungursneyð þroskast ekki eðli-
lega, hafa takmarkaða starfsgetu á
fullorðinsárum og ná litlum árangri
í námi. Mörg dæmi eru um að ein-
staklingar sem hafa lent í næring-
arskorti vegna hungursneyðar
glími við heilsufarslegar afleiðingar
þess, bæði andlegar og líkamlegar,
allt sitt líf.
Stöndum á krossgötum
Að sögn Sameinuðu þjóðanna
hefur heimsbyggðin ekki staðið
frammi fyrir viðlíka ástandi síðan
1945. Unicef, Barnahjálp Samein-
uðu þjóðanna, varar við því að 1,4
milljónir barna eigi á hættu á að
láta lífið vegna hungursneyðar á
þessu ári.
Breska ríkisútvarpið BBC hefur
eftir Stephen O’Brien, yfirmanni
mannúðar- og neyðarhjálpar Sam-
einuðu þjóðanna, að þörf sé á 4,4
milljarða fjárframlagi fyrir júlí ef
forða eigi frá hörmungum.
„Við stöndum á krossgötum í
sögunni,“ sagði O’Brien við örygg-
isráð SÞ á föstudag. „Strax í upp-
hafi þessa árs stöndum við frammi
fyrir stærstu mannúðarkreppu frá
stofnun Sameinuðu þjóðanna,“
sagði hann.
„Yfir 20 milljónir manna í fjórum
löndum lifa við hungursneyð. Án
samvinnu og samhæfðs átaks
heimsbyggðarinnar mun fólk
hreinlega svelta til dauða. Fjöldi
annarra mun þjást og enn aðrir
láta lífið af völdum sjúkdóma,“ seg-
ir O’Brien. Segir hann ástandið
geta leitt til neikvæðs hagvaxtar
þar sem störf munu tapast og trú
fólks á bjartari framtíð glatast. Það
leiði til þess að fólk flytji í leit að
betra lífi og það ýti enn frekar
undir óstöðugt ástand í ríkjunum.
Ótryggt ástand í Jemen
Ástæðurnar fyrir ástandinu eru
ólíkar eftir því hvaða land á í hlut.
Í Jemen, þar sem áætlað er að
barn láti lífið á tíu mínútna fresti
af völdum sjúkdóma, hefur inn-
fluttum vörum fækkað verulega
síðan hernaðarbandalag undir for-
ystu Sádi-Araba kom á verslunar-
banni í tengslum við átök í hafn-
arborgunum Aden og Hudaydah.
Skortur á eldsneyti, ótryggt ástand
og eyðilegging markaða og sam-
göngukerfis landsins hefur einnig
komið í veg fyrir vöruflutninga. SÞ
áætla að tveir af hverjum þremur
íbúum landsins þurfi á mannúðar-
aðstoð að halda, um 19 milljónir
manna.
Aðkallandi ástand í S-Súdan
Í Suður-Súdan búa um 100 þús-
und manns við hungursneyð. Millj-
ón til viðbótar er á barmi hung-
ursneyðar. Samkvæmt tölum
Sameinuðu þjóðanna eru 4,9 millj-
ónir manna sárlega matarþurfi í
landinu, eða um 40 prósent þjóð-
arinnar. Af löndunum fjórum er
ástandið sagt mest aðkallandi í
Suður-Súdan þar sem hungurs-
neyðin nær yfir allt landið. Styrj-
öld hefur ríkt í landinu síðan 2013
og má rekja matarskortinn til
styrjaldarinnar. Þá hafa embætt-
ismenn Sameinuðu þjóðanna látið
að því liggja að Salva Kiir, forseti
landsins, hafi komið í veg fyrir að
matur næði til ákveðinna svæða í
landinu en yfirvöld hafa hafnað
slíkum ásökunum.
Boko Haram að
verki í Nígeríu
Hryðjuverkasamtökin Boko Har-
am eru nefnd meðal ástæðna fyrir
ástandinu í Nígeríu en hjálparsam-
tök komast ekki á nokkur svæði í
landinu sem eru undir stjórn sam-
takanna. Samtökin hafa banað 15
þúsundum manns og hrakið tvær
milljónir manna frá heimilum sín-
um. Sameinuðu þjóðirnar áætluðu í
desember að 75 þúsund börn ættu
á hættu að látast vegna hungurs-
neyðar. Þá hafa verið uppi ásak-
anir um að hjálpargögnum hafi
verið stolið í miklum mæli í landinu
en þær eru til rannsóknar hjá níg-
erska þinginu.
Þurrkar í Sómalíu
Í byrjun mánaðarins var greint
frá því að 110 manns hefðu látið líf-
ið á tveimur sólarhringum á einu
svæði í Sómalíu. Það er eina landið
af þessum fjórum löndum þar sem
neyðina má rekja til þurrka. Síðast
þegar hungursneyð var lýst yfir í
landinu fyrir sex árum, létust 260
þúsund manns.
Hjálparsamtök óttast að ástand-
ið sem nú ríkir í landinu sé bara
upphafið þar sem uppskera eyði-
lagðist í þurrkunum. Herská sam-
tök íslamista, al-Shabab, og skort-
ur á reglu í landinu er meðal þess
sem torveldar hjálparstarf.
Mesta neyð frá seinna stríði
 20 milljón manns búa við hungursneyð í Jemen og Afríkuríkjunum Sómalíu, Suður-Súdan og Nígeríu
 Afleiðing styrjalda og ótryggs stjórnarástands en ekki uppskerubrests í þremur af ríkjunum fjórum
AFP
Hungur Suður-súdönsk kona heldur á matarpoka frá hjálparmiðstöð í Ganyiel í Suður-Súdan þar sem ríkir hungursneyð. Staðan er víða mjög slæm.
Til þess að hægt sé að skil-
greina ástand sem hung-
ursneyð, samkvæmt alþjóðlega
flokkunarkerfinu IPC, þurfa að
minnsta kosti 20 prósent þeirra
sem búa á tilteknu svæði að
hafa takmarkaðan aðgang að
undirstöðumatvælum. Þessu til
viðbótar þarf að uppfylla ann-
aðhvort þessara skilyrða; að al-
varleg vannæring nái til um 30
prósenta mannfjöldans eða að
fleiri en tveir af hverjum 10 þús-
und deyi daglega vegna van-
næringar.
Með kerfinu má koma í veg
fyrir að hugtakið hungursneyð
sé notað í pólitískum tilgangi.
Hvað er
hungursneyð?
HUGTAKANOTKUN
Dýraverndunarsamtökin Grænfrið-
ungar segja hvalveiðar Norðmanna
„óþarfar og brot á alþjóða-
samþykktum“. Þetta kemur fram í
tilkynningu frá samtökunum.
Dýraverndunarsamtök víða um
heim hafa deilt á hvalveiðar Norð-
manna undanfarna daga eftir að
heimildarmyndin „The Battle of
Agony“ var sýnd í norska ríkissjón-
varpinu NRK í byrjun mars, þar
sem m.a. má sjá hrefnuveiðimenn
veiða kálffulla kú.
NOREGUR
Heimildamynd veld-
ur titringi
Recep Tayyip Erdogan Tyrklands-
forseti hótaði Hollendingum eftir að
þarlend yfirvöld vísuðu tyrkneskum
ráðherra úr landi og synjuðu öðrum
um lendingarleyfi. Þúsundir mót-
mæltu ákvörðun Hollendinga í
Rotterdam á laugardag.
HOLLAND
Erdogan ósáttur við
hollensk stjórnvöld