Morgunblaðið - 13.03.2017, Blaðsíða 26

26 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 13. MARS 2017
Stilling hf. | Sími 520 8000 | www.stilling.is/visionx | stilling@stilling.is
Allt fyrir bílinn
Snjósleða
ljóskastarar
4,5” Cannon
3.500virk lumen
305metra drægni
4,17A
25Watt LED
siða þar sem við tökum hversdags-
lega hluti og meðhöndlum þá á
nýjan máta til að hefja þá upp.“
Marka kafla lífsins
Erna segist strax á unga aldri
hafa verið forvitin um siði, hefðir,
hátíðir og athafnir. „Helgiathafnir
og vígslur taka á sig ólíkt form,
allt frá kökuáti og gjöfum yfir í að
senda ungmenni út í skóga og
eyðimerkur til að bjarga sér sjálf í
nokkra daga. Í hinum vestræna
heimi marka athafnirnar ákveðin
kaflaskil og eru eins konar próf-
steinn á það hvernig lífi fólks vind-
ur fram. Stundum virðast helgisið-
irnir og athafnirnar hafa farið
aðeins úr böndunum, en eftir vand-
lega skoðun virðast serimóníurnar
um leið nauðsynlegar og halda á
vissan hátt í okkur lífinu.“
Valdimar segir líka forvitnilegt
hvernig þær athafnir sem standa
til boða í hverju samfélagi virðast
bjóða öllum upp sama skapalónið.
„Athafnirnar eru einhvern veginn
þær sömu fyrir alla. Kannski er
það vegna þess að ég er ekkert
sérstaklega trúaður að það hvarfl-
aði að mér að fólk ætti að geta
ákveðið það sjálft hvernig það t.d.
lofar að vera með sömu manneskj-
unni, og við Erna fórum að velta
því mikið fyrir okkur hvernig
brúðkaupsathöfnin yrði ef hún
væri á okkar eigin forsendum og í
samræmi við okkar eigin hug-
myndir um fagurfræði.“
Manndómsvígsla,
gifting, útför
Verkin fimm sem mynda Fórn
hafa öll vissa skírskotun til helgi-
og vígsluathafna. Má t.d. nefna
verkið Ekkert á morgun eftir
Ragnar Kjartansson og Margréti
Bjarnadóttur, með frumsaminni
tónlist eftir Bryce Dressner gít-
arleikara rokkbandsins The Nat-
ional, þar sem hópur dansara, með
kassagítar í hönd, rannsakar gildi
æskunnar og þeirrar manndóms-
vígslu sem oft markar skilin á milli
barna og fullorðinna. Í verkinu
Sameiningin eftir Ernu, Valdimar
og bandaríska listamanninn Matt-
hew Barney, er kastlósinu beint að
hjónavígslunni.
„Við erum samt frekar að nota
þessar athafnir eða helgisiði sem
einhvers konar stökkpall inn í aðr-
ar og dýpri pælingar um trúna og
tengsl hennar við listina,“ segir
Erna. „Þær hafa leitt okkur að
spurningum um siðmenningu
mannsins og tilraunir hans til þess
að höndla þetta skelfilega undur
sem tilveran er.“
Dies Irae eftir Gabríelu Frið-
riksdóttur er þannig drungaleg
myndbandsinnsetning sem skoðar
skilin milli lífs og dauða sem loða
við allt líf og birtast meira að segja
í inn- og útöndun okkar mannanna.
Þessi eilífa umbreyting lífsins varð
svo kveikjan að dansverkinu Helgi-
dómur eftir Ernu og Valdimar.
Í forsal Borgarleikhússins er
síðan haldinn eins konar markaður
eða samfélagslegur vettvangur;
hrærigrautur hugmynda, listar og
varnings. Þar verða einstaklingar
og félagasamtök með bása, kynna
skoðanir sínar og málefni, selja
veitingar og fremja list. Það er
norski leikmyndahönnuðurinn
Signe Becker sem hannar útlit
markaðarins. „Markaðurinn verður
einhvers konar blanda af sjáv-
arútvegssýningu, markaðstorgi í
Marrakess og tívolíi og mun halda
áfram að breytast og þróast með
hverri sýningu.“
Á ferðalagi út árið
Sýningin er samstarfsverkefni
ÍD, Borgarleikhússins og LÓKAL
en meðframleiðendur eru Spring
Festival Utrecht, Kunstcentrum
BUDA, Kortrijk, Tanzhaus
Düsseldorf og Reykjavik Dance
Festival og verður Fórn á ferð
víða um Evrópu á þessu ári. Verk-
efnið er sérstaklega styrkt af
mennta- og menningarmálaráðu-
neyti, Kulturkontakt Nord, Nor-
ræna menningarsjóðnum, Reykja-
víkurborg og Shalala.
Flytjendur, sem hafa einnig tek-
ið virkan þátt í að skapa verkið,
eru auk Ernu og Valdimars þau
Aðalheiður Halldórsdóttir, Anaïs
Barthes, Ásgeir Helgi Magnússon,
Dóra Jóhannsdóttir, Elín Signý W.
Ragnarsdóttir, Friðgeir Einarsson,
Halla Þórðardóttir, Hannes Þór
Egilsson, Heba Eir Kjeld, Hjördís
Lilja Örnólfsdóttir, Inga Maren
Rúnarsdóttir, Lovísa Ósk Gunn-
arsdóttir, Sigtryggur Berg Sig-
marsson og Þyri Huld Árnadóttir.
Sérstakur gestur dansflokksins í
þessu verkefni er söng- og radd-
listakonan, Sofia Jernberg.
Þrjú verkanna verða flutt á
stóra sviði Borgarleikhússins en
stutt myndbandsinnsetning verður
sýnd í stöðugri endurtekningu á
nýja sviðinu, og lítil athöfn haldin
á litla sviðinu. Í forsalnum verður
markaðurinn og raunar má segja
að Fórn teygi sig alla leið yfir í
Kringluna, því verkið Sameiningin
var tekið upp sem kvikmynd og
innsetning í verslunarmiðstöðinni.
Innblástur frá Dunkin’ Donuts
Erna segir leiðir þeirra Valdi-
mars og Matthew Barney hafa leg-
ið saman fyrir um tíu árum og
þegar Fórn byrjaði að taka á sig
mynd reyndist Barney spenntur
fyrir að taka þátt í að skapa það
sem kalla mætti nýja brúðkaups-
athöfn. „En það stóð í veginum að
hann virðist haldinn einhvers kon-
ar fóbíu gagnvart leikhúsbygg-
ingum og hugnaðist ekki að gera
með okkur verk til að flytja á sviði.
En þegar Matthew uppgötvaði að
Borgarleikhúsið væri sambyggt
verslunarmiðstöð þá fór allt af
stað, og endaði með því að við
gerðum eins konar innrás í Kringl-
una.“
Á heimasíðu ÍD má sjá stiklu úr
verkinu og af henni má ráða að
innrásin í Kringluna hafi verið
blóðug, og þar brugðið á leik með
ýmsar hugmyndir um markaðs- og
neysluhyggju. Meðal þess sem
bregður fyrir augu í verkinu er
hjónavígsla á torgi í Kringlunni
sem í daglegu tali er kallað Dunk-
in’ Donuts-torgið. „Þegar á reyndi
var þetta torg eins og hið full-
komnasta musteri fyrir brúðkaup,“
segir Erna og bætir við að megi
líta á þær athafnir sem sjást í
Hátíð nýrra helgisiða
 Efnt er til listrænnar veislu á um-
fangsmestu sýningu Íslenska dans-
flokksins til þessa  Kveikjan að sýn-
ingunni var vangaveltur ungs pars um
að ganga í hjónaband
Nútímapar Valdimar og Erna „Þegar á reyndi var þetta torg eins og hið fullkomnasta musteri fyrir brúðkaup,“
segir Erna um vígslu á kleinuhringjatorginu. Eftir fimm sýningar á Íslandi fer Fórn á ferðalag um Evrópu.
Átök Brot úr Sameiningunni. Það gengur á ýmsu eftir að Kringlan lokar.
VIÐTAL
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Á fimmtudag frumsýnir Íslenski
dansflokkurinn umfangsmikið
verk, og raunar væri nær að lýsa
Fórn sem eins konar listrænni há-
tíð því verkið leggur undir sig öll
leiksvið og forsal Borgarleikhúss-
ins. Fórn samanstendur af fimm
nýjum verkum eftir fimm fram-
úrskarandi listamenn úr ólíkum
áttum en límið sem tengir verkin
saman er þau Erna Ómarsdóttir
og Valdimar Jóhannsson.
Erna er listrænn stjórnandi ÍD
og Valdimar tónlistarmaður. Þau
eru par og má rekja upphaf Fórn-
ar til þess þegar Erna og Valdimar
tóku að leiða hugann að því hvort
þau ættu að ganga í hjónaband.
Valdimar líkir sambandi þeirra við
frægt valdapar úr sjónvarps-
þáttaröðinni House of Cards:
„Erna er eins og Frank Under-
wood (Kevin Spacey) á meðan ég
er eins og sköllótti gaurinn Doug
Stamper (Michael Kelly). Mín
vinna er meira á bak við tjöldin,“
segir hann glettinn en Erna virðist
ekki alveg sammála:
„Valdimar er sambýlismaður
minn, barnsfaðir, samstarfsmaður,
listamaður, þúsundþjalasmiður
sem allt kann og er allt í öllu í
þessu verkefni og allt sem hægt er
að nefna,“ segir hún. „Fyrir fimm
eða sex árum vorum við Valdi að
velta fyrir okkur hvort við ættum
að gifta okkur, og leiddi það okkur
út í vangaveltur um tilgang og
mikilvægi alls kyns helgisiða. Má
segja að Fórn sé hátíð nýrra helgi-