Morgunblaðið - Sunnudagur - 04.06.2017, Blaðsíða 30

30 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 4.6. 2017
H
var værum við án Donalds
Trump mætti spyrja. Vafalítið
kæmi svarið fljótt frá mörgum:
„Miklu betur stödd.“
Nýtur hann aldrei
sannmælis?
Trump heldur enn vel í traustustu stuðningsmenn
sína vestra, þótt almennar vinsældamælingar líti ekki
vel út. Ekki síst þegar niðurstöður þeirra eru bornar
við stöðu annarra forseta á sama tímapunkti þeirra
forsetatíðar.
En þó er rétt að hafa í huga jafnframt að slíkar mæl-
ingar segja litla sögu um hversu gifturíkir forsetarnir
reyndust. En einn hópur er til sem gæti vart neitað því,
að lífið yrði óneitanlega flóknara og meira fyrir því
haft, án Trumps. Það eru fjölmiðlarnir vestra og jafn-
vel víðar. Ekki síst „the mainstream media“ sem er
samheiti yfir suma öflugustu fjölmiðlana, einmitt þá
sem þykja allir hafa vel merkjanlega vinstri slagsíðu, í
mismiklum mæli þó. Úttektir óháðra greinenda sýna
að allt að 90 prósent meginfrétta þessara fjölmiðla af
forsetanum eru undir neikvæðum eða mjög neikvæð-
um formerkjum. Enginn forseti í síðari tíma sögu hefur
mátt búa við slíkt andóf fjölmiðla frá fyrsta degi.
Daglega er nýjum sprengifréttum slegið upp á for-
síður eða í meginfréttatímum stöðva. Allar eru sagðar
byggjast „á traustum nafnlausum heimildum í stjórn-
kerfinu“ og hefur slíkum fréttum fjölgað gríðarlega
og langt umfram það sem áður taldist boðlegt fyrir
blöð og aðra fjölmiðla. Með öðrum orðum er látið eins
og stjórnkerfið mígleki, þar með taldar meginleyn-
þjónusturnar þrjár. (Á Íslandi eltist opinberi refsi-
vöndurinn mánuðum saman við að finna út, hver kom
efnislega réttri og nauðsynlegri frétt í fjölmiðla).
Vandinn við framangreinda leka, frá „traustum
nafnlausum heimildum“ vestra er sá, að stór hluti
þeirra hefur reynst fleipur eitt, uppspuni frá rótum,
og þó náð að tröllríða umræðunni frá morgni til mið-
nættis heima og heiman. Einn fjölmiðillinn, „stór og
virtur“ birtir fyrstur og þá hafa allir hinir afsökun fyr-
ir að taka átt í leiknum. Aðeins einum fjölmiðli varð á,
hinir hlutu að treysta upplýsingum svo vandaðs mið-
ils! Þegar leiðréttingin kemur loks er hún lítt sýnileg
og vekur enga athygli því að það er komin ný
sprengja á forsíðuna.
Hinir „virtu“ fjölmiðlar, sem gengið hafa til þessa
leiks, réttlæta það með því, að Trump sé beinlínis
hættulegur, bæði Bandaríkjunum og heimsbyggðinni,
og sú staðreynd helgi tilganginn sem aftur helgi með-
ulin.
Eins og fyrr sagði er traust almennings í Bandaríkj-
unum á Trump lægra en var á fyrirrennurum hans
eða um 40% eða rétt rúmlega það. Það stendur þó
miklu hærra en traustið sem almenningur hefur á
þeim fjölmiðlum sem telja sig handhafa sannleikans í
skiptum við forsetann.
Donald trompar út og allt trompast
Nýjasta fagnaðarhátíð fjölmiðlanna í Trumpfréttum
stendur yfir núna eftir að Trump tilkynnti að hann
myndi afturkalla aðild Bandaríkjanna að svo kölluðu
Parísarsamkomulagi um loftslagsmál. Þetta kom enn
meira á óvart, því þetta var loforð sem Trump hafði
gefið kjósendum sínum ótal sinnum, en flestir alvöru
stjórnmálamenn hafa lengi litið á það sem vanmátt-
armerki að efna kosningaloforð sín. En hvernig getur
Trump framið þennan gerning með einu pennastriki?
Hvert stórmennið af öðru hefur sagt síðasta sólar-
hringinn að þetta sé eitt mesta stórmál aldarinnar og
varði mannkynið allt. Var ekki Obama forseti búinn
að undirskrifa stórvirkið og fá staðfest á sínu þingi,
eins og önnur aðildarríki samningsins höfðu gert?
Nei, ekki alveg. Obama lét sér nægja „forseta-
tilskipun“ og slík gildir aðeins jafnlengi og næsta for-
seta hentar.
Eins og minnt hefur verið á undirritaði Clinton for-
seti Kyoto-sáttmálann, þann fyrsta af slíkum, þótt
hann vissi að EKKI EINN þingmaður öldungadeild-
arinnar styddi þá gjörð. En hann fékk klapp fyrir og
sagt var að þetta væri a.m.k. táknrænt. Obama lagði
málið ekki heldur fyrir þingið til staðfestingar. Því
þótt stuðningur við slíkan sáttmála hafi aukist úr
engu í þinginu þá vildu demókratar þar ekki fá málið
þangað fyrir þing- og forsetakosningar.
Nú eru allir búnir að gleyma því, að Bush yngri
felldi Kyoto-undirskrift Clintons úr gildi. Það varð
uppistand þá í einhverja daga út af því og sumir boð-
uðu heimsendi eins og sumir gera núna. Vandinn er
sá að þótt málstaðurinn sé stór og góður þá er lofts-
lagssamningur ekki það galdratæki hjálpræðis sem
talað var um í hátíðarræðum. Hann snýst um meg-
inmarkmið og vinsamleg fyrirheit undirskriftarríkj-
anna, sem enginn er samt í rauninni bundinn af. Þess
vegna gat Obama skrifað undir og sleppt því að láta
þennan milliríkjasamning fyrir þingið. Það er ekki
stjórnlagabrot í Bandaríkjunum að skrifa undir
samning við eða með öðrum þjóðum ef samningurinn
er ekki bindandi fyrir Bandaríkin, aðeins óskalisti.
Samningurinn er fyrir vikið mun veikari en ella og
því var töluverð andstaða við að hafa hann í því formi.
Mun lausbeislaðra en látið var
Því er nú fagnað að Kína og Indland séu með í lofts-
lagssáttmála núna. En eru þau með? Kína fær frest
til að byrja á því að gera eitthvað sem mælist eftir svo
sem 15 ár frá undirskrift. Trump myndi skrifa undir
slíkan samning á morgun. Jafnvel í gær. Almenn
mengun hjá Kínverjum er orðin slíkt stórmál fyrir al-
menning þar, að það getur orðið til þess að þeir geri
eitthvað fyrr en eftir 15 ár. En það hefur ekkert með
samkomulagið að gera. Fyrirvarar Indverja eru svo
stórbrotnir að það er mjög vafasamt að hægt sé að
telja þá með. Það er ekkert „apparat“ til að fylgja eft-
ir hástemdum yfirlýsingum Parísarfundarins. Það
eru auðvitað til fylgi við „apparöt,“ sem kosta sitt, en
þau hafa hvorki boðvald né refsivald gagnvart einum
eða neinum. Afríka bendir á að sú álfa þurfi að fá að
auka sína mengun verulega áður en hægt sé að fara
að gera sömu kröfur til hennar og þróaðra ríkja og
nýlenduvelda sem fóru ránshendi um lönd sem þau
höfðu slegið eign sinni á.
Löndin þar voru fengin til að vera með að nafninu
til með loforðum um mikil fjárframlög til þeirra og
áttu Bandaríkin ein að greiða þrjá milljarða dollara af
því. Ýmsir óttast að stór hluti slíkra framlaga hljóti
sömu örlög og stór hluti þróunarframlaga hefur hlot-
ið áratugum saman í löndum sem ekki búa við stjórn
sem lýtur lögum eða lýðræði. Bandaríkin höfðu þegar
greitt 1 milljarð dollara í þetta „verkefni,“ en Trump
hefur skrúfað fyrir. Samt er hamrað á því í sumum
fjölmiðlum að ákvörðun hans um að hverfa frá Par-
ísarsamkomulaginu fái ekki gildi fyrr en eftir tæp
fjögur ár!
Undantekning sannar reglu
Ótal undantekningar eyða henni
Það þurfti að teygja heilbrigða skynsemi út og suður
áður en samstaða náðist meðal „40 þúsund fulltrúa“
(!) í París, því að margir (jafnvel flestir) fengu að vera
með sín prívat látalæti í málinu. Það er ekki í fyrsta
sinn. Enn er flest óljóst um hina íslensku fram-
kvæmd. Allir muna hvernig innanlandsflug ríkja var
á sínum tíma undanþegið mengunarskilmálum lofts-
lagssamþykkta. Evrópusambandið ákvað svo að flug
á milli ríkja inna ESB væri í rauninni innanlandsflug.
Allt orkar koltvímælis þá
gert er, en síður sé ekk-
ert gert, sagði karlinn
’
Því er nú fagnað að Kína og Indland séu
með í loftslagssáttmála núna. En eru
þau með? Kína fær frest til að byrja á því að
gera eitthvað sem mælist eftir svo sem 15 ár
frá undirskrift. Trump myndi skrifa undir
slíkan samning á morgun. Jafnvel í gær.
Reykjavíkurbréf02.06.17