Morgunblaðið - 20.07.2017, Qupperneq 32

32 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. JÚLÍ 2017
VIÐTAL
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Umræða um brunavarnir í kjölfar
stórbrunans í London á dögunum
og ennþá frekar um myglufarald-
urinn sem hér hefur gosið upp get-
ur gefið markaðsstarfi Steinullar hf.
á Sauðárkróki byr undir báða
vængi. Framleidd er óbrennanleg
einangrun í verksmiðju fyrirtæk-
isins á Sauðárkróki. Uppistaðan í
hráefninu er sandur úr fjörunni og
sjá Héraðsvötn um að fylla jafn-
óðum í námuna.
„Við höfum meðal annars notað
þennan eiginleika steinullarinnar í
markaðsstarfi frá upphafi,“ segir
Einar Einarsson, framkvæmda-
stjóri Steinullar hf. Fyrirtækið flyt-
ur nokkuð út í Englands, aðallega
sérstaka einangrun á loftstokka.
Stokkarnir liggja inni í fjölbýlis-
húsum og skrifstofubyggingum sem
oft eru hábyggð mannvirki. Segir
Einar að atburðir eins og gerðust í
Grenfell-turninum í London veki at-
hygli á mikilvægi óbrennanlegrar
einangrunar við lagnir sem þessar,
eins og önnur brunavarnamál.
Magnús Sigfússon, sölustjóri
Steinullar, segir að alltaf þegar
stórbrunar verði gjósi upp umræða
um brunavarnir. Það eigi ekki síður
við hér á landi þegar stórtjón verða.
Niðurstaðan verði þó oft sú að hún
breyti engu, menn gleymi atburð-
unum fljótt og aðgerðir fyrirtækja
og tryggingafélaga vilji frekar
verða í orði en á borði.
Litlir á þessum markaði
„Við megun heldur ekki gleyma
því að við erum litlir á þessum
markaði og erum í samkeppni við
fjölda stórra fyrirtækja í Evrópu,“
segir Einar um frekari tækifæri til
útflutnings í ljósi þessa atburðar.
Steinull er fyrirferðarmikil og
erfið í flutningum og því hefur
Steinull hf. takmarkaða möguleika
til að keppa á erlendum mörkuðum.
Fyrirtækið er með litla og sveigj-
anlega verksmiðju og hefur náð að
vera samkeppnisfært í framleiðslu á
einangrun með álímdri álfilmu til að
nota við loftstokka. Auk Englands
fer þessi afurð til Þýskalands og
Sviss og til Hollands þar sem hún
er notuð í skip. Tryggustu við-
skiptavinir Steinullar eru þó í Fær-
eyjum, að sögn Magnúsar, en fyr-
irtækið selur meginhlutann af allri
steinull sem Færeyingar nota.
Hækkun á gengi íslensku krón-
unnar gagnvart pundi og evru og
hækkun launa og annars fram-
leiðslukostnaðar hér heima dregur
úr samkeppnishæfni verksmiðj-
unnar á erlendum mörkuðum og
Einar segir erfitt að gera áætlanir
um útflutning til langs tíma.
Kuldabrýr í steinveggnum
„Markaðurinn hefur alltaf til-
hneigingu til að taka það ódýrasta
sem völ er á og mikið þarf til að
breyta því,“ segir Einar og færir
sjónarhornið hingað heim, á hið
hefðbundna íslenska byggingarlag
þar sem húsin eru steypt upp, ein-
angruð með plasti að innan og múr-
að yfir. „Þetta er enn gert þrátt fyr-
ir að lengi hafi verið bent á að
byggingaaðferðin er röng. Það
koma miklar kuldabrýr í húsin sem
getur leitt til skemmda og myglu-
gróðurs,“ segir framkvæmdastjór-
inn.
Magnús getur þess að Steinull
hafi á árinu 1997 kynnt nýja afurð,
Veggplötu, til einangrunar utan á
hús, undir klæðningar. Magnús
bendir á að veggplöturnar hafi þá
eiginleika að vera óbrennanlegar og
ekki þurfi að loka einangruninni
með brennanlegri vindvörn sem í
einhverjum tilvikum hefur valdið
vandræðum við bruna hér á landi.
Sala á Veggplötu gekk nokkuð
vel fyrstu árin, notkunin jókst jafnt
og þétt. „En mikið bakslag varð við
hrunið. Byggingafyrirtækin horfðu
á kostnaðinn og fóru að nota gamla
íslenska steinvegginn á nýjan leik,“
segir Einar en bætir við: „Hugs-
anlegt er að myglufaraldurinn sem
mikið hefur verið í umræðunni að
undanförnu snúi þessum hlutum
hratt í baka og við erum farnir að
merkja það í sölutölum á vegg-
plötum. Salan hefur tvöfaldast á
stuttum tíma.“
Magnús bendir á að gert hafi ver-
ið ráð fyrir aukinni einangrun húsa
í nýrri byggingareglugerð sem tók
gildi á árinu 2012. Það hafi valdið
óánægju. Umræðan hafi farið út í
það að byggja þurfi litlar og ódýrar
íbúðir sem fáir vilji búa í. Það og
innmúraða plasteinangrunin séu
dæmi um það hvað þeir sem byggja
og selja íbúðir ráði miklu um þróun
mála.
Kröfur um einangrun sem gerðar
voru í reglugerðinni en síðar dregn-
ar til baka miðuðu að því að jafna,
en þó aðeins til hálfs, þær kröfur
sem gerðar eru á Norðurlöndunum.
Einar segir að þau rök að hér sé
nóg af heitu vatni til að hita húsin
haldi ekki. Íslendingar verði eins og
aðrir að fara vel með auðlindir
landsins. Heita vatnið sé ekki
óþrjótandi. Þá nefnir Magnús að í
stað þess að auka einangrun húsa
sem byggð eru á „köldum svæðum“
niðurgreiði ríkið rafmagn til húshit-
unar.
Hann bendir á að Íslendingar
eigi, eins og aðrar þjóðir á Evr-
ópska efnahagssvæðinu, að innleiða
tilskipun Evrópusambandsins um
orkunýtingu bygginga fyrir árið
2020. Reglurnar gangi út frá því að
ekki þurfi aðkeypta orku til hitunar
húsa. Það kalli á aukna einangrun.
Nágrannaþjóðirnar hafi verið að
laga sig að þessum reglum með
auknum kröfum um einangrun en
hér hafi ekkert verið gert. Til að
mynda séu enn sömu kröfur um ein-
angrun í þaki og voru árið 1994.
„Það er ekki spurning um hvort
heldur hvenær Íslendingar þurfa að
auka kröfur um einangrun húsa,“
segir Magnús.
Sömu iðgjöld
Iðgjöld brunatrygginga stuðla
ekki að notkun óbrennanlegrar ein-
angrunar. Þau eru þau sömu hjá öll-
um tryggingafélögunum, hvort sem
húsin eru byggð með brennanlegri
eða óbrennanlegri einangrun.
„Þetta er staðan þótt félögin séu að
lenda í stórtjónum á illa byggðum
húsum með tilliti til brunahönn-
unar,“ segir Einar Einarsson.
Stórbrunar og mygla sýna að
þörf er á bættri einangrun húsa
 Steinull hf. á Sauðárkróki framleiðir óbrennanlega einangrun úr íslenskum sandi
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Litlar birgðir Framleiðslan stendur stutt við þessi misserin. Einar Einarsson framkvæmdastjóri og Magnús Sigfússon sölustjóri sjá tækifæri til aukningar.
Framleiðsla Bráðinn sandur úr rafknúnum bræðsluofni lekur ofan á viftur
sem þeyta honum svo úr verður steinull sem síðan er mótuð í plötur.
Margir voru hissa á því þegar Einar Einarsson
véltæknifræðingur sagði upp góðu starfi hjá
ÍSAL í Straumsvík til að fara út í óvissuna, vinna
að undirbúningi reksturs steinullarverksmiðju á
Sauðárkróki, fyrirtækis sem var bitbein í póli-
tískri umræðu og ekki vel spáð fyrir. Hann tók
til starfa sem framleiðslustjóri á árinu 1984, ári
áður en verksmiðjan tók til starfa, og var ráðinn
framkvæmdastjóri fjórum árum seinna. Einar
hefur nú sagt starfi sínu lausu og hættir um ára-
mót. Einar segir að það hafi haft áhrif á ákvörð-
unina á sínum tíma að hann er frá Blönduósi. Þar
búa foreldrar hans og tvær systur. Þá hafi hann
áhuga á veiðum og séð fleiri tækifæri til þess að
sinna áhugamálunum með því að búa úti á landi.
„Já, það verða breytingar núna. Ég verð 65 ára
í lok desember og er búinn að starfa hér í 33 ár.
Það er allt of langur tími fyrir fyrirtækið og mig
sjálfan,“ segir Einar og bætir því við að eftir ára-
mót hefjist nýr kafli í lífinu sem eftir sé að skrifa.
Magnús Sigfússon á einnig langan starfsferil
hjá steinullarverksmiðjunni. Hann hóf störf
hjá fyrirtækinu sem dreifði steinull á höf-
uðborgarsvæðinu árið 1993 og fór til starfa hjá
fyrirtækinu sjálfu árið 2000. Hann hefur því
starfað við sölu á steinull í 24 ár.
Skrefin norður voru ekki þung því Magnús
er frá Sauðárkróki. Hann starfar nú sem
gæða- og markaðsstjóri og sölustjóri fyrirtæk-
isins.
Hefur fylgt fyrirtækinu frá upphafi reksturs
 SJÁ SÍÐU 34