Fréttablaðið - 12.01.2018, Blaðsíða 22

Elín
Albertsdóttir
elin@365.is
Ulla Breth Knudsen, yfir-læknir á sjúkrahúsinu í Horsens, segir að pör ættu
að skipuleggja barneignir og reyna
að eignast sitt fyrsta barn áður en
konan verður þrítug, sérstaklega
ef parið íhugar að eignast fleiri
börn. Það er þó ekki einungis aldur
kvenna sem skiptir máli í sam-
bandi við vandamál við getnað.
Rannsóknir sýna að sæðisgæði
karla eru almennt lakari en áður.
Samkvæmt stórri alþjóðlegri
rannsókn sem gerð var af Human
Reproduction Update minnkuðu
gæði sæðis hjá karlmönnum um
nær helming á árunum 1973-2011.
Karlar sem mælast með lélegt
sæði geta bætt gæði þess með því
að létta sig, séu þeir of þungir,
æfa meira, hætta reykingum og
minnka áfengisdrykkju, að því er
Tine Kold Jensen prófessor greinir
frá á vef Jyllands Posten.
Hvenær fór mamma
á breytingaskeiðið?
Misjafnt er hvenær konur fá tíða-
hvörf en eftir það geta þær ekki
búist við frekari barneignum.
Konur ættu að líta til mæðra sinna
og spyrja hvenær tíðahvörfin hóf-
ust hjá þeim. Oft fara dæturnar á
svipuðum tíma á breytingaskeiðið,
segir Ulla Breth við TV2 á Austur-
Jótlandi og Jyllands Posten greinir
einnig frá. „Ef kona fer á breytinga-
skeiðið upp úr fimmtugu má búast
við að erfitt geti verið fyrir hana
að verða barnshafandi með sitt
fyrsta barn um 35 ára aldurinn. Í
Danmörku er ein af hverjum tíu
konum sem getur aldrei fætt barn
eða eignast færri börn en óskað er
eftir.
Vandræði við barneignir
Snorri Einarsson, kvensjúkdóma-
og fæðingalæknir hjá IVF-klínik
Reykjavík, segir að ástandið hér á
landi sé mjög svipað og hjá öðrum
norrænum þjóðum. Þó fæði
íslenskar konur sitt fyrsta barn að
meðaltali tveimur árum yngri en
stallsystur þeirra á Norðurlöndum
að. „Almennt talið hefur lífsmynst-
ur fólks breyst og meðalaldur
kvenna við fyrsta barnsburð hefur
verið að skríða upp á við á undan-
förnum árum í öllum vestrænum
löndum,“ segir Snorri. „Það hefur
því aukist að konur lendi í vand-
ræðum vegna þess að barneignir
fara of seint af stað.
Ekki hafa verið gerðar sérstakar
rannsóknir hér á landi á ástæðu
þess að konur eru eldri að eiga
börn í dag en áður tíðkaðist. Hins
vegar vitum við að þetta er lífsval,
fólk vill koma undir sig fótunum,
mennta sig, ferðast og njóta lífsins
áður en til barneigna kemur. Sann-
leikurinn er sá að ef kona ætlar að
eignast þrjú börn og ekki treysta
90% á glasafrjóvgun þá þarf hún að
ala fyrsta barnið um 23 ára aldur.
Það er mikilvægt að kenna
ungum stúlkum í grunnskóla að
forðast þungun en það er jafnmik-
ilvægt að segja stúlkum um tvítugt
að þær geti lent í vandræðum ef
þær ætla að eignast sitt fyrsta barn
eftir þrítugt. Frjósemin minnkar
hægt frá 30-35 ára en eftir þann
aldur fer hún hratt niður. Talið er
að frjósemi minnki um 3-4% á ári
eftir 35 ára aldur. Eftir fertugt getur
reynst mjög erfitt fyrir konu að
verða þunguð. Á þeim aldri getur
frjósemin verið komin vel undir
10% í hverjum tíðahring,“ segir
Snorri.
Einfalt að gefa egg
„Við finnum fyrir fjölgun kvenna
í glasafrjóvgun þegar þær eru
komnar um og yfir fertugt. Á þeim
aldri þurfa þær að vera opnar fyrir
öðrum valkostum líka, eins og
gjafaeggi eða ættleiðingu. Það væri
reyndar óskandi ef fleiri íslenskar
konur væru tilbúnar að gefa egg.
Mörg íslensk pör eiga í vandræð-
um og það er mikil eftirspurn eftir
gjafaeggjum. Það er einfalt að gefa
egg og miklu einfaldara en margar
konur halda. Við finnum að það
skortir vitneskju varðandi eggja-
gjöf í þjóðfélaginu,“ segir Snorri.
Þegar Snorri er spurður um
lélegra sæði hjá karlmönnum
kannast hann við það vandamál.
„Rannsóknir sýna að gæðin hafa
minnkað og lífsstíll fólks er þar
samhangandi. Tóbaksreykingar
og dagleg áfengisneysla, skortur
á hreyfingu og miklar setur hafa
neikvæð áhrif á sæðið. Líkams-
ræktarhormón hafa líka neikvæð
áhrif á frjósemi. Við mælum því
með almennum heilbrigðum lífs-
Ekki bíða með barneignir
Á síðustu tíu árum hefur tæknifrjóvgun aukist um 40% í Danmörku. Á frjósemismiðstöðinni í
Horsens hefur fjölgað stórlega komum hjóna og einstaklinga sem vilja eignast barn með glasa-
eða tæknifrjóvgun. Læknir segir vandamálið það sama hér á landi og erfitt fyrir konur að fá egg.
„Mörg íslensk
pör eiga í
vandræðum
og það er mikil
eftirspurn eftir
gjafaeggjum.
Það er einfalt
að gefa egg og
miklu einfaldara
en margar
konur halda,“
segir Snorri
Einarsson, kven-
sjúkdóma- og
fæðingalæknir.
Ráð sem bæta sæði:
l Hætta að reykja
l Minnka áfengisdrykkju
l Stunda æfingar en forðast
ofþjálfun
l Borða hollan mat
l Forðast hormónabætta fæðu og
velja lífrænt
l Forðast streitu og álag
l Taka inn vítamín
l Forðast stera
stíl. Svo er það áhyggjuefni og erfitt
að útskýra af hverju sæðisfram-
leiðsla skuli almennt vera að dala í
heiminum,“ segir Snorri Einarsson
læknir.
KONUR Í ATVINNULÍFINU
Blaðið er unnið í samtarfi við FKA - Félag kvenna í atvinnulífinu. Daginn fyrir útgáfu
blaðsins fer fram árleg viðurkenningarhátíð FKA þar sem þrjár glæsilegar konur fá
sérstakar viðurkenningar fyrir að hafa verið öðrum konum í atvinnulífinu hvatning
og fyrirmynd.

Í blaðinu verða ítarleg viðtöl við allar þrjár konurnar sem hljóta FKA viðurkenningu í ár.
Auk þess verður áhugavert viðtal við félags og jafnréttismálaráðherra.

Öll fyrirtæki og stofnanir sem eru stolt af því að hafa jafnrétti kynjanna í hávegum stendur
til boða að taka þátt í þessu blaði með auglýsingu eða umfjöllun.
Fimmtudaginn 1. febrúar mun Fréttablaðið gefa út aukablaðið
Nánari upplýsingar um auglýsingar og umfjallanir í blaðinu veitir
Ólafur H. Hákonarson markaðsfulltrúi Fréttablaðsins.
Hægt er að senda honum póst á netfangið
olafurh@frettabladid.is eða hafa samband
í síma 512-5433.
4 KYNNINGARBLAÐ FÓLK 1 2 . jA N úA R 2 0 1 8 F Ö S T U DAG U R
1
2
-0
1
-2
0
1
8

0
4
:2
8
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
3
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
E
B
9
-5
C
4
0
1
E
B
9
-5
B
0
4
1
E
B
9
-5
9
C
8
1
E
B
9
-5
8
8
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
B

F
B
0
5
6
s
_
1
1
_
1
_
2
0
1
8
C
M
Y
K