Fréttatíminn - 24.02.2017, Blaðsíða 16

Það er mikil húsnæðisekla í Reykjavík og nágrenni. Áætlað er að það vanti yfir fimm þúsund íbúðir til
að anna eftirspurn. Á meðan það
ástand varir spennist verðið upp.
Fólk sem hefur átt í erfiðleikum
með að spara fyrir útborgun fyrir
sinni fyrstu íbúð á enn erfiðara
með að kaupa í dag en í fyrra.
Það er erfitt að segja til um
hversu margar leiguíbúðir vantar
til að jafnvægi skapist. Leiguverð
hefur hækkað langt umfram verð-
lag á undanförnum árum. Erfið-
leikar yngra fólks til að kaupa sér
húsnæði og samkeppni þess við
ferðamenn á leigumarkaði hefur
skrúfað upp verðið.
Þegar horft er til næstu ára er
ljóst að þrýstingur ferðamanna á
húsnæðismarkaðinn mun aukast.
Fjölgun ferðamanna í fyrra jafn-
gildir því að landsmönnum hafi
fjölgað um 7500 manns. Sú fjölg-
un veldur spennu á leigumarkaði
en líka í nýbyggingar. Verktakar
sem annars væru að byggja nýtt
íbúðarhúsnæði kjósa fremur að
byggja hótel og gistihús. Þörf
ferðaþjónustunnar fyrir ný gisti-
rými slagar upp í þörf fyrir íbúðar-
húsnæði.
Það sem af er ári hefur ferða-
mönnum fjölgað enn meira en í
fyrra. Ef fram fer sem horfir gætu
ferðamenn orðið um 2,5 milljón í
ár. Það jafngildir að þeir verði að
meðaltali á hverjum degi nærri tíu
þúsund fleiri á landinu en í fyrra.
Þrýstingur ferðamanna á húsnæð-
ismarkaðinn mun því ekki bara
halda áfram, hann mun aukast.
Fjölgun ferðamanna er meiri en
íslenskur vinnumarkaður ræður
við. Í hittifyrra fjölgaði erlendu
verkafólki um þrjú þúsund og í
fyrra um fjögur þúsund. Talið
er að ekki færri en fimm þúsund
muni flytja til landsins á þessu
ári til að sinna ferðaþjónustu og
byggingariðnaði, fyrst og fremst.
Og einhvers staðar þarf það fólk
að búa.
Það er því ljóst að húsnæðis-
markaðurinn getur ekki tryggt
ferðamönnum gistingu, útvegað
húsnæði fyrir erlent verkafólk,
boðið upp á leiguhúsnæði á skap-
legu verði og nægar íbúðir til sölu.
Vankantar kerfisins birtast í
húsaleigu sem er langt umfram
það sem lágtekjufólk og fólk með
lægri millitekjur ræður við, leigu
á óíbúðarhæfu húsnæði til erlends
verkafólks og svo háu íbúðaverði
að yngra fólk og tekjulægra ræður
ekki við að kaupa sér húsnæði.
Eins og í öllum efnahagshrær-
ingum eru fórnarlömb þessara
hamfara hinir tekjulægri, öryrkjar,
námsmenn, barnafólk, fátækir og
þeir sem standa höllum fæti.
Þetta ætti ekki að koma neinum
á óvart. Af þessum sökum hafa
flestar þjóðir í okkar heimshluta
komið sér upp félagslegu íbúðar-
kerfi til að tryggja ungu fólki og
gömlu, námsmönnum og öryrkj-
um, barnafjölskyldum og þeim
sem hafa lágar tekjur öruggt hús-
næði á viðráðanlegum kjörum.
Það er grunnforsenda þess að
eðlilegt mannlíf dafni. Það brýtur
niður samfélög þegar hinir verst
settu búa við nagandi óvissu og er
haldið í fátækt vegna óhóflegs hús-
næðiskostnaðar.
Við þurfum ekki að horfa til
annarra landa. Við getum líka
horft aftur á eigin sögu. Upp-
bygging verkamannabústaða
milli stríða og Breiðholtsins á
eftirstríðsárunum eru dæmi um
þjóðarátak til bættra lífskjara.
Eyðilegging verkamannabústaða-
kerfisins undir síðustu aldamót er
að sama skapi ein skammarlegasta
pólitíska aðgerð sögunnar.
Til að byggja upp félagslegt kerfi
þarf að vernda tekjulægra fólk
fyrir verðsveiflum í vaxtakjörum
og íbúðaverði. Það þarf að byggja
einangrað kerfi, varið fyrir þess-
um sveiflum. Tekjulægra fólk getur
ekki annað en skaðast af óbeisluðu
markaðskerfi. Það nægir að benda
á stöðuna á húsnæðismarkaði í dag
því til sönnunar.
Það er álíka mikilvægt að byggja
upp félagslegt húsnæðiskerfi fyrir
um 30 til 40 þúsund tekjulægstu
fjölskyldurnar og að byggja upp
önnur grunnkerfi samfélagsins;
heilbrigðiskerfi, menntakerfi, al-
mannatryggingar og vegakerfi.
Óbeislaður markaður mun aldrei
geta tryggt öllum ódýrt og öruggt
húsnæði. Það eru engin dæmi um
það í sögunni. Það að Íslendingar
skuli hafa að mestu eyðilagt vísi
sinn að félagslegu húsnæðiskerfi
og séu enn að vonast til þess að
óheftur markaður leysi vandann á
einhvern dularfullan máta; sýnir
að þessi þjóð er verr leikin eftir
þá áratugi sem nýfrjálshyggjan
var ríkjandi viðhorf en svo til allar
þjóðir í okkar heimshluta.
Það er kominn tími til að leggja
af þessa barnalegu trú og snúa sér
að uppbyggingu félagslegs íbúða-
kerfis sem hýst getur um 30 til 40
þúsund fjölskyldur. Aðrir, sem þola
hinn óhefta markað, geta keypt
eða leigt á almennum markaði.
Það var hins vegar niðurstaða ný-
frjálshyggjutímans að síðasta ríkis-
stjórn færði þeim hópi 72 milljarða
króna í fjárhagsaðstoð, upphæð
sem hefði mátt vera stofnframlag
í myndarlega uppbyggingu félags-
legs húsnæðiskerfis fyrir þá sem
eru í mestri neyð.
Gunnar Smári
TÝNDA
KERFIÐ
lóaboratoríum lóa hjálmtýsdóttir
16 | FRÉTTATÍMINN | FÖSTUDAGUR 24. FEBRÚAR 2017
www.kinahofid.is
FRÁBÆR
KÍNVERSKU
R
VEITINGAST
AÐUR
Í MEIRA EN
25 ÁR
HLAÐBORÐ ALLA DAGA FRÁ KL. 11:00 - 14:00
Verð kr. 2.100
Veglegt hlaðborð með miklu úrvali af
fjölbreyttum réttum
Opið alla daga
vikunnar frá
kl. 11:00 - 22:00
Tilboð - Taka með
gildir föstudag,
laugardag og sunnudag
Kaupir tvo rétti af matseðli
og 2 ltr. af gosi fylgja frítt með
Tilboðið gildir aðeins þessa helgi
NÝBÝLAVEGI 20 SÍMI 554-5022
8 rétta
hlaðborð í
hádeginu
TILBOÐ
KR. 1.590.-
OPIÐ KL. 11:00-14:00
Hlaðborðið er alla virka daga.
ekki um helgar.
Höfum opnað á ný eftir mikla
stækkun og endurbætur á veitingasal
NÝBÝLAVEGI 20 SÍMI 554-5022
8 rétt
hlaðborð í
hádeginu
TILBOÐ
KR. 1.590.-
OPIÐ KL. 11:00-14:00
Hlaðborðið er alla virka daga.
ekki um helgar.
Kínahofið veitingahús l Nýbýlavegi 20 l 200 Kópavogi
www.kinahofid.is l kinahofid@kinahofid.is l Sími 554 5022