Fréttablaðið - 28.04.2018, Blaðsíða 26

keip og líta á alla sem gagnrýndu
mig sem óvini og forherðast í afstöðu
minni.
Á þessum tíma var ég ekki búinn
að öðlast nógu mikla reynslu og sýn á
borgarmálin. Varðandi borgarskipu-
lag þá var ég kominn með margar
grunnhugmyndir mínar, eins og að
það ætti að byggja í Vatnsmýri sem
er langstærsta hagsmunamálið fyrir
Reykjavík, til dæmis margfalt stærra
en það hvort við erum inni í ESB
eða ekki. Ég var þá á þeirri skoðun
að ekki ætti að byggja í Úlfarsfelli
heldur frekar meðfram ströndinni
og hef alveg haldið mig við það. Ég
talaði frá byrjun fyrir öðrum sam-
göngum en einkabílnum, en ég vildi
mislæg gatnamót sem ég sá sem stór-
kostlegt verkfræðiundur, og hugsaði
of lítið um nærumhverfið. Það sama
á við um alls konar hluti í sambandi
við umhverfismál, þéttingu byggðar
og úthverfi sem ég síðar meir, með
reynslu og menntun, öðlaðist betri
sýn á. Ég held að það hefði verið
krefjandi að ætla að læra þá hluti alla
sitjandi í borgarstjórastól.
Ég fór í skemmtilegt embætti sem
formaður umhverfis- og samgöngu-
ráðs sem eru akkúrat þau mál sem
hafa átt hug minn síðan. Ég lærði
mikið þar, las allar skýrslur. Ég fór
í mastersnám í borgarfræðum og
síðan tók ég líka eitt ár í Harvard við
að rannsaka borgir. Það og að vera
borgarfulltrúi í tíu ár opnaði mér
nýjar víddir í þessum málum. Ég ein-
faldlega breytti um skoðun þar sem
ég sá að ég hafði verið að fara villur
vegar.“
Hafa pólitískar skoðanir þínar þá
gjörbreyst í gegnum árin?
„Það er ekki eins og það hafi orðið
kúvending í lífssýn minni. Ég trúi til
dæmis mjög á einstaklinginn og ein-
staklingsframtakið. Ég trúi ekki á
mikla forræðishyggju. Það má kalla
mig frjálshyggjumann út frá því. Ég
er samt sem áður líka með sterkar
félagslegar áherslur. Þetta samfélag
sem Reykjavíkurborg er á að horfa
til þeirra sem hafa það verst en ekki
trufla þá sem vilja sækja fram.“
Barinn með landsfundar­
ályktunum
Það er ekki hægt að neita því að þú
varðst fyrir gagnrýni frá eigin flokks-
mönnum vegna skoðana þinna, til
dæmis þeirrar skoðunar að flug-
völlurinn ætti að fara úr Vatnsmýri.
Varstu of sjálfstæður fyrir flokkinn?
„Ég hef alltaf litið þannig á að
borgarbúar feli fulltrúum sínum í
borgarstjórn að reka borgina á sem
skynsamlegastan hátt í þau fjögur ár
sem þau sitja í embætti. Borgarfull-
trúarnir eiga ekki að vera neinum
bundnir nema sannfæringu sinni
um það hvernig best er að hafa þessa
borg, allt frá göngustígum yfir í leik-
skóla og grunnskóla yfir í velferðar-
málin og umsjón með elsta fólkinu
okkar. Margir sem starfa inni í flokk-
unum líta ekki á það þannig heldur
líta svo á að borgarfulltrúarnir séu
fulltrúar flokkanna. Nokkrir ein-
staklingar innan hverfafélaganna
og annars staðar vildu stöðugt berja
mig til hlýðni með landsfundar-
ályktunum Sjálfstæðisflokksins og
sögðu að ég yrði að fara eftir þeim
en ekki eigin sannfæringu, til dæmis
varðandi það að flugvöllurinn ætti
að vera áfram í Vatnsmýrinni. Hvað
eftir annað benti ég þeim á að það
væri beinlínis tekið fram í stjórnar-
skránni að kjörnir fulltrúar mættu
ekki fylgja neinum reglum frá kjós-
endum sínum, einungis fylgja eigin
sannfæringu, sem í mínu tilviki lá
mjög skýrt fyrir þegar ég var kosinn
í prófkjörum og kosningum.
Það er mjög vont fyrir stjórnmálin
ef menn upplifa sig sem slíka flokks-
hesta að þeir greiði atkvæði eins og
hverfafélög eða landsfundir skipa
þeim að gera. Mín reynsla er sú að
inni í hverfafélögum, bæði í Sjálf-
stæðisflokknum og öðrum flokkum,
séu mestu öfgaskoðanirnar. Þessi
hópur er ekki í mjög góðum tengsl-
um við hinn almenna borgara sem er
yfirleitt frekar öfgalaus og skynsöm
persóna. Ég get tekið sem dæmi að í
hverfafélögum Sjálfstæðisflokksins
var mikil andstaða við moskuna en
við, kjörnu fulltrúarnir, neituðum
flest að láta þá andstöðu breyta skoð-
unum okkar. Það á að gera þá kröfu
á kjörna fulltrúa að þeir fylgi eigin
sannfæringu.“
Að gera hið rétta
Hvernig líst þér á lista Sjálfstæðis-
flokksins í borginni?
„Ég hef borið mig sérstaklega eftir
því að hlusta á skoðanir þeirra sem
eru á listanum og þar eru margir
einstaklingar með skoðanir sem
mér finnst vera góðar og til heilla
fyrir borgina. Ég get nefnt Hildi
Björnsdóttur sem er í öðru sæti, sem
hefur frjálslyndar og framsýnar hug-
myndir um Reykjavík að mínu mati.
En fingraför þess hóps sem Dagur B.
Eggertsson kallaði Morgunblaðsarm
Sjálfstæðisflokksins eru mjög sterk á
þessum lista. Það er erfitt að tala um
listann sem eina heild því ég held að
það séu býsna ólíkar skoðanir innan
hans.“
Finnst þér Dagur B. Eggertsson hafa
staðið sig vel sem borgarstjóri?
„Já, ég tel að síðustu þrír borgar-
stjórar í Reykjavík hafi verið mjög
góðir, Dagur, Jón Gnarr og Hanna
Birna. Betri en þeir sem á undan
voru. Þau koma úr þremur ólíkum
flokkum en settu öll borgina í fyrsta
sæti og borgin hefur þróast í rétta
átt á þessum tíma, þótt ég myndi
reyndar vilja sjá stórstígari framfarir.
Mér finnst Dagur hafa verið
sjálfum sér líkur. Hann hefur verið
duglegur og ég held að hann hafi
gert vel í því að halda þessari sam-
steypustjórn í borginni saman. Það
var meiri glundroði hjá okkur Sjálf-
stæðismönnum og Framsóknar-
mönnum árið 2007 heldur en hjá
þessum fjórum flokkum sem nú eru
í meirihluta í borginni. Þau hafa að
sumu leyti afsannað glundroðakenn-
inguna gömlu.
Stóri árangurinn fannst mér hins
vegar nást á síðasta kjörtímabili,
undir stjórn Jóns Gnarr, þegar sam-
þykkt var nýtt aðalskipulag Reykja-
víkur, sem ég held að sé merkileg-
asta aðalskipulag sem hefur verið
samþykkt í Reykjavík síðan 1927.
Ég vann að þessu aðalskipulagi og
er mjög stoltur af því. Þessi meiri-
hluti hefur unnið vel samkvæmt því
aðalskipulagi, eins og vera ber, enda
á aðalskipulagið að vera eins konar
stjórnarskrá og leiðarljós til lengri
tíma.“
Hvernig finnst þér meirihlutinn í
borginni hafa staðið sig í málum sem
þú lætur þig varða?
„Flest það sem ógnvaldurinn Holu-
Hjálmar er gagnrýndur fyrir er ég
mjög ánægður með. Ég hef beinlínis
kallað eftir „aðförinni gegn einka-
bílnum“ eins og andstæðingar henn-
ar kalla nauðsynlegar breytingar á
borginni. Ég vil meira rými fyrir gang-
andi og hjólandi og betri almenn-
ingssamgöngur. Bíllinn mun áfram
eiga sitt pláss þótt hann verði ekki
einráður eins og hingað til. Mér finnst
hlægileg þessi hystería í sumum bíla-
eigendum um að þeir séu einhvers
konar ofsóttur minnihlutahópur.
Helmingur borgarlands fer undir
bíla og borgin hefur algjörlega verið
skipulögð fyrir þeirra hagsmuni. Í
áratugi hefur verið aðför að öllum
öðrum ferðamátum en einkabílnum.
Það er kominn tími til að snúa því
við. Þeir sem fara sinna ferða öðru-
vísi en á bílum eru í stórhættu vegna
bílanna og anda að sér stórmenguðu
lofti. 80 manns deyja á ári af völdum
loftmengunar í Reykjavík, sem er töl-
fræði sem menn virðast ekki með-
taka. Ef 80 manns myndu deyja af
einhverjum öðrum orsökum þá væri
hér allt á hvolfi við að laga það, en
enginn gerir neitt róttækt í málinu.
Fólk skrifar bara skýrslur um það
hvað á að gera árið 2030. Í erlendum
borgum er alls staðar verið að taka
risaskref við að þrengja að bílnum
til að opna svæði fyrir gangandi og
bæta loftgæði. Hér hafa því miður
bara verið tekin hænuskref.
Ég gagnrýni meirihlutann mjög
fyrir linkind í málum þar sem hann
er einmitt harkalega gagnrýndur
fyrir að vera allt of öfgafullur. Þegar
ég hitti borgarfulltrúa meirihlutans
„Það er ótrúlega
gott að finna
frelsið sem fylgir
því að geta sagt
nákvæmlega
það sem manni
finnst um alla
hluti,“ segir Gísli
Marteinn. FréttA-
BlAðið/SteFán
Það er
lykilatriði
að menn
taki euro-
vision ekki
of alvar-
lega. um
leið og
menn taka
keppnina
of alvar-
lega Þá er
hún dauð.
á förnum vegi segja þau: Þú sérð
hvernig bílaeigendur sækja að okkur
úr öllum áttum og svo ert þú að biðja
okkur um að vera enn harðari gagn-
vart þeim. Ég segi: Já, vegna þess að
það er hið rétta. Í stjórnmálum eiga
menn að gera hið rétta. Það var það
sem var svo gott við Besta flokkinn
sem starfaði í eitt kjörtímabil og
lagði sig svo niður. Hann þurfti ekk-
ert að hugsa um endurkjör, heldur
gat bara fylgt hjartanu.“
Hafnaði sæti á lista
Þú hefur gríðarlegan áhuga á borgar-
málum. Var einhver flokkur sem bauð
þér sæti á lista sínum fyrir borgar-
stjórnarkosningarnar?
„Ég get ekki neitað því. Fleiri en
einn flokkur orðaði það við mig
hvort ég vildi taka sæti á lista en ég
sagði strax nei. Ég stóðst meira að
segja freistinguna að láta ganga á
eftir mér.“
Viltu segja mér nöfn á þessum
flokkum?
„Nei, ég virði trúnað.“
Finnst þér líklegt að þú eigir eftir að
fara aftur út í pólitík?
„Mér finnst það langt frá því
óhugsandi. Ég er alveg spenntur
fyrir því en er þó ekkert að stefna að
því. Borgarstjórn yrði þá fyrir valinu
vegna þess að þau mál brenna á mér.
Ég fann enga knýjandi þörf hjá mér
að þessu sinni. Mér líður mjög vel á
RÚV og þar finnst mér að ég sé í hinu
fullkomna starfi. Í frítíma mínum er
ég að stússast í áhugamálum mínum.
Ég var ekki tilbúinn að fórna öllu
þessu til að fara í borgarstjórn, eins
frábært starf og það er. Því fer hins
vegar fjarri að ég sé búinn að missa
áhugann á borgarmálum, ég er allan
daginn að hugsa um þau.
Ég er samt ekki viss um að ég
myndi rekast vel í flokki. Ég hef mjög
ákveðnar skoðanir á borgarmál-
unum og hætti í stjórnmálum af því
ég var ekki nógu góður hrossakaupa-
maður. Ég vildi ekki gefa afslátt og
segja: Þú færð þessi mislægu gatna-
mót ef ég fæ þennan hjólastíg. Ég er
bara á móti mislægum gatnamótum,
alveg sama hvað ég fæ í staðinn!
Eins og ég sagði við formann eins
flokks sem vildi fá mig á lista fyrir
þessar borgarstjórnarkosningar:
Daginn eftir að ég segi já kem ég í
fjölmiðla og segi eitthvað róttækt
sem gerir allt vitlaust og þá hringir
þú og segir við mig: Þú verður að
tóna þetta aðeins niður. En ég er bara
ekki til í að tóna neitt niður.“
Ertu enn þá Sjálfstæðismaður?
„Ég er ekki í flokknum. Ég skráði
mig úr honum þegar ég byrjaði í
sjónvarpinu. Mér fannst það sjálf-
sagt.“
Ætlarðu að kjósa Sjálfstæðisflokk-
inn í borgarstjórnarkosningunum?
„Ég ætla að bera fyrir mig hlut-
leysisreglu fjölmiðlafólks og ekki
segja þér hvað ég kýs.“
En það er ekki öruggt að þú kjósir
Sjálfstæðisflokkinn?
„Það er alls ekkert öruggt.“
ekki eurovision­nörd
Föstudagsþáttur Gísla hefur kvatt í
bili en mun væntanlega snúa aftur
á skjá landsmanna í haust. Næsta
verkefni Gísla Marteins er að vera
kynnir í Eurovision-keppninni í
Portúgal. Eftir það tekur við frí með
fjölskyldunni, eiginkonunni Völu
Káradóttur og dætrum þeirra Elísa-
betu Unni og Vigdísi Freyju. „Fyrir
tíu árum fórum við fjölskyldan í
hjólreiðaferð um Búrgundarhérað í
Frakklandi og ákváðum þá að endur-
taka leikinn eftir áratug. Nú í sumar
förum við á sömu slóðir.“ Spurður
hvort hann sé mikill fjölskyldumaður
segir hann svo vera: „Við búum í 100
fermetra íbúð þannig að stelpurnar
þurfa mikið að vera inni í stofu með
okkur. Við fjögur erum góð eining.“
Vert er að nefna hundinn Tinna
sem er órjúfanlegur hluti af fjöl-
skyldunni og vitanlega nefndur í höf-
uðið á hinum eina sanna Tinna sem
er æskuhetja Gísla Marteins. „Ég hef
alltaf verið mikill Tinna-aðdáandi og
eins og fleiri krakkar sem lásu Tinna
hef ég kannski séð mig að einhverju
leyti í honum,“ segir Gísli Marteinn
sem fyrr á þessu ári gerði vinsæla
útvarpsþætti um þessa hetju sína.
Um þessa helgi flýgur Gísli Mar-
teinn til Portúgal vegna Euro-
vision-söngvakeppninnar. Þegar
blaðamaður kallar Gísla Martein
Eurovision-nörd segir hann stað-
reyndina vera þá að það sé hann alls
ekki. „Árið 1999 varð úr að ég færi
með til Jerúsalem að kynna keppn-
ina og þá varð Selma Björnsdóttir
í öðru sæti. Ég var í þessu starfi til
2005. Þegar ég kom svo aftur til baka
í sjónvarpið þá var ég sjanghæjaður
í þetta á nýjan leik.
Ég vissi í rauninni ekkert um
Eurovison þegar ég byrjaði sem
kynnir í keppninni. Núna veit ég allt
um keppnirnar sem ég lýsti en þegar
kemur að þeim sem ég lýsti ekki, þá
er ég bara eins og hver annar Íslend-
ingur sem hefur gaman af að sitja
fyrir framan sjónvarpið. Eurovision
er eins og fyrsta partí sumarsins,
vinir bjóða heim og það er grillað.
Mér finnst það óskaplega gaman. Í
ár verður jafn gaman og alltaf og Ari
mun verða landi og þjóð til sóma.
Það er lykilatriði að menn taki
Eurovision ekki of alvarlega. Um leið
og menn taka keppnina of alvarlega
þá er hún dauð. Menn verða að hafa
húmor fyrir keppninni og muna að
þetta er skemmtun. Til þess er leikur-
inn gerður.“
ef ég hefði orðið borg-
arstjóri á Þessum tíma
Þá hefði ég gert fullt
af mistökum sem ég
hefði hugsanlega Þurft
að sjá eftir lengi.
↣
2 8 . a p r í l 2 0 1 8 l a U G a r D a G U r26 H e l G i n ∙ F r É T T a B l a ð i ð
2
8
-0
4
-2
0
1
8

0
0
:2
4
F
B
1
2
0
s
_
P
0
9
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
9
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
2
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
2
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
9
F
-B
9
C
0
1
F
9
F
-B
8
8
4
1
F
9
F
-B
7
4
8
1
F
9
F
-B
6
0
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
A

F
B
1
2
0
s
_
2
7
_
4
_
2
0
1
8
C
M
Y
K