Fréttablaðið - 02.05.2018, Blaðsíða 30

Olíuverð ekki hærra í fjögur árSkotsilfur
Af hverju mannauðsstjórar eigi sæti í framkvæmdastjórn?
Aldrei fyrr hefur samkeppnin um vinnuaflið verið meiri en nú og hún á einungis
eftir að aukast. Þess vegna þurfa
fyrirtæki og stofnanir að skapa
vinnuumhverfi fyrir starfsmenn
þar sem ríkir traust, þeir hlakka til
að mæta í vinnu, finna að gerðar
eru kröfur um árangur, fá rétta
þjálfun og þróun, hafa sjálfstæði til
ákvörðunartöku, njóta stuðnings
frá stjórnendum, sýndur er áhugi
og borin er virðing fyrir þeim sem
manneskjum. Fjölmargar rann-
sóknir staðfesta tengslin á milli þess
að því hærra sem fyrirtæki skora í
þessum þáttum því meiri er fjár-
hagslegur ávinningur fyrirtækisins.
Það er því til mikils að vinna og í
þessum fyrirtækjum er einnig mun
lægri starfsmannavelta.
Mannauðsstjórar eru ábyrgir
fyrir því að fyrirtæki séu með rétt-
an mannauð til að ná þeim mark-
miðum sem fyrirtæki hafa sett sér. Í
leiðandi fyrirtækjum eru það mann-
auðsstjórar sem hafa veg og vanda
af að byggja upp heildarmenningu
fyrirtækisins og skapa þar með fyrir-
myndarfyrirtæki sem laðar að, held-
ur í og þróar frábæra starfsmenn.
Það er á herðum mannauðsstjóra að
bera kennsl á og mæla hvaða þættir
stuðla að þeirri menningu sem sóst
er eftir og skapa um leið þær niður-
stöður sem stefnt er að.
Allir stjórnendur með mannafor-
ráð eru ábyrgir fyrir þremur lykil-
þáttum; fjárhag, kjarnastarfsemi og
mannauð. Á fyrsta fundi mánaðar
kemur framkvæmdastjórn fyrir-
tækisins saman og fer yfir lykilmæli-
kvarða mánaðarins frá hverju sviði
fyrir sig. Þar kynna framkvæmda-
stjórar allra sviða sínar tölur, svo
sem sölusviðs, framleiðslusviðs,
fjármálasviðs og sjá hvernig þær
hafa áhrif hver á aðra og hvort
áætlun standist. Þá er mikilvægt að
fá niðurstöður mannauðssviðs, það
er upplifun starfsmanna á mikil-
vægustu þáttum í umhverfi þeirra
til að bera saman við önnur svið og
sjá um leið hvort vinnustaðurinn sé
að ná markmiðum sínum með þann
mannskap sem þar starfar. Upplifun
starfsmanna er mæld til dæmis með
HR Monitor mannauðsmælinga-
kerfinu sem mælir upplifun starfs-
manna og breytir í tölur fyrir fyrir-
tækið sem heild, hvert og eitt svið,
hverja og eina deild og sýnir um leið
hvernig hver og einn einasti stjórn-
andi er að standa sig. Þannig er hægt
að sjá strax hvar er verið að gera vel
og hvar þarf að bregðast við.
Með þessar mikilvægu upplýsing-
ar eiga mannauðsstjórar sannarlega
sæti í framkvæmdastjórn.
Gunnhildur
Arnardóttir,
framkvæmdastjóri
Ceo Huxun, og
FKA-félagskona
Frá árinu 2016 hafa íslensk stjórnvöld lagt höft á inn-streymi erlends fjármagns til landsins í tengslum við fjár-festingar útlendinga í skulda-
bréfum og innstæðum á bankareikn-
ingum. Höftin birtast í skyldu þeirra til
að binda fyrst 40% af slíkri fjárfestingu
á vaxtalausan reikning í heilt ár. Það
dettur þeim auðvitað ekki í hug að gera.
Höftin skrúfa því í reynd fyrir slíkt inn-
streymi frá erlendum fjárfestum.
Mismunun af þessu tagi er bönnuð
með lögum. Leiðir það af EES-samn-
ingnum, sem var lögfestur hér á landi
árið 1993. Í 40. grein samningsins segir:
„[...] skulu engin höft vera milli samn-
ingsaðila á flutningum fjármagns í eigu
þeirra sem búsettir eru í aðildarríkjum
EB eða EFTA-ríkjum né nokkur mis-
munun, byggð á ríkisfangi eða búsetu
aðila eða því hvar féð er notað til fjár-
festingar.“
Við tilteknar aðstæður er hægt að
víkja frá þessari meginreglu samn-
ingsins um frjálsa fjármagnsflutninga.
Þetta gerðu íslensk stjórnvöld í kjöl-
far hrunsins árið 2008. Slík frávik eru
meðal annars heimil ef aðildarríki
stríðir við greiðsluvanda gagnvart
útlöndum eða alvarleg hætta er á að
slíkur vandi skapist. Sú staða var uppi
fyrir áratug, en sömu sjónarmið eiga
ekki lengur við.
Alvarleg hætta á greiðsluvanda?
Íslensk stjórnvöld halda því hins vegar
enn fram í samskiptum við eftirlits-
stofnun EFTA (ESA), sem annast eftirlit
með því að reglum EES-samningsins
sé fylgt, að skilyrði fyrir undanþágu frá
þessu frelsi séu uppfyllt. Að enn sé alvar-
leg hætta á að Ísland lendi í greiðslu-
vanda við útlönd verði innflæðishöftum
aflétt. Á sama tíma halda íslensk stjórn-
völd aftur á móti hinu gagnstæða fram
gagnvart öllum öðrum, jafnt inn á við
sem á opinberum vettvangi.
Eftir reynsluna af hruninu skipuðu
íslensk stjórnvöld svonefnt fjármála-
stöðuleikaráð og því til ráðgjafar svo-
kallaða kerfisáhættunefnd. Í ráðinu
sitja fjármálaráðherra, seðlabanka-
stjóri og forstjóri Fjármálaeftirlitsins.
Frá því innflæðishöftin voru innleidd
á árinu 2016 hefur aldrei verið minnst
á það í fundargerðum ráðsins, þar sem
greinargerðir kerfisáhættunefndar eru
til umfjöllunar, að hætta sé á alvar-
legum greiðsluvanda gagnvart útlönd-
um. Þvert á móti segir til dæmis í slíkri
umfjöllun í fundargerð ráðsins af fundi
þess 9. október síðastliðinn: „Mat á
stöðunni nú gefur ekki tilefni til þess
að telja að fjármálastöðugleika sé með
einhverjum hætti ógnað.“
Engin ógn, staðan aldrei betri
Stjórnvöld hafa undanfarið tekið marg-
sinnis djúpt í árinni um góða stöðu
efnahagsmála á Íslandi. Hún hafi eigin-
lega aldrei verið betri. Þannig sagði til
dæmis sérstaklega í tilkynningu fjár-
málaráðuneytisins hinn 19. desember
2016, í kjölfar fundar fjármálastöðug-
leikaráðs: „Erlend staða þjóðarbúsins
er hin hagstæðasta í sögu landsins
svo langt sem sambærileg gögn ná og
með því hagstæðara sem gerist meðal
þróaðra ríkja.“
Staðan hefur lítið versnað síðan þá.
Ef marka má viðbrögð erlendis er hún
almennt talin góð. Eftir að lánshæfis-
mat ríkissjóðs hjá Fitch var hækkað í
desember síðastliðnum gaf íslenska
ríkið út 500 milljóna evra skuldabréf,
sem seðlabankar og fagfjárfestar í Evr-
ópu keyptu. Sagði fjármálaráðherra af
því tilefni: „Þessi útgáfa markar tíma-
mót en ríkissjóður hefur aldrei tekið
lán á hagstæðari kjörum.“
Fólki er vorkunn að klóra sér í höfð-
inu. Að íslensk stjórnvöld ríghaldi í
þá afstöðu gagnvart ESA að innflæðis-
höft séu nauðsynleg vegna alvarlegrar
hættu á greiðsluvandræðum við útlönd
á sama tíma og þau segja við alla aðra,
að allt sé í blóma.
Ráða má af sjónarmiðum sem for-
svarsmenn seðlabankans hafa undan-
farið sett fram í ræðu og riti, að ástæðan
fyrir þessum tvískinnungi sé sú, að
stjórnvöldum þyki þægilegt að geta
beitt höftunum – og kallað þau fjár-
streymistæki – til að fínstilla stefnu
sína í peningamálum. Það er hins vegar
andstætt EES-samningnum, hvað sem
kann að vera í tísku við stjórn pen-
ingamála. Slík höft má bara innleiða ef
alvarlegur vandi steðjar að. Í eðlilegu
árferði verður að nota önnur tæki við
framkvæmd peningastefnu hér á landi.
Nema auðvitað íslensk stjórnvöld
telji ómögulegt að reka sjálfstæða pen-
ingastefnu, jafnvel á tímum þegar staða
þjóðarbúsins er eins og hún best getur
orðið, án eilífrar undanþágu frá megin-
reglum EES-samningsins. Að rekstur
eigin peningastefnu á grundvelli
íslensku krónunnar skapi á hverjum
tíma alvarlega hættu á greiðsluvanda
við útlönd. Er það afstaða íslenskra
stjórnvalda? Og hver er þá orðin staða
og þýðing EES-samningsins?
Undrun vekur að ESA hafi ekki
brugðist við.
Innflæðishöft brjóta gegn EES
Verð á Brent-hráolíu fór í síðustu viku yfir 75 dali á fatið og hefur það ekki verið hærra í fjögur ár. Olíuverð hefur hækkað skarpt undanfarið en
hækkunin nemur allt að 20 prósentum frá því í febrúar. Hækkunin hefur einkum verið rakin til samkomulags OPEC-ríkjanna um að draga úr fram-
boði á olíu en einnig er talið að frekari viðskiptaþvinganir Bandaríkjanna gegn Íran geti dregið enn frekar úr framboðinu. FréttAblAðið/EPA
birgir tjörvi
Pétursson
lögmaður
70 milljarða
virði?
Þegar umræðan
um sölu ríkisins
á hlut sínum í
Arion banka stóð
sem hæst fyrr á
árinu fóru margir
stjórnmálamenn mikinn. Misgáfuleg
ummæli voru látin falla og mátti um
tíma halda að sumir legðu sig sérstak-
lega fram um að rugla umræðuna
sem mest. Það á til dæmis við um
þau orð Gunnars Braga Sveinssonar,
þingmanns Miðflokksins, að Valitor,
dótturfélag Arion banka, væri 60 til
70 milljarða virði. Ekki er nokkur leið
að skilja hvernig Gunnar Bragi gat
reiknað sig til þeirrar niðurstöðu en
EBITDA félagsins var neikvæð um 650
milljónir í fyrra.
Fari undir
10 prósent
Óvíst er hvort og hve-
nær kaup Haga á Olís
ganga í gegn eftir að
Samkeppniseftirlit-
ið neitaði að fallast
á tillögur Haga, sem
Finnur Árnason stýrir,
að skilyrðum sem kaupunum
yrðu sett. Líklegt er talið að eftirlitið
vilji setja kaupunum ströng skilyrði
sem felast meðal annars í því að tak-
marka atkvæðarétt lífeyrissjóða, sem
eru stærstu eigendur félaganna, við val
á stjórnarmönnum. Þá er jafnframt sá
orðrómur á kreiki að samkeppnisyfir-
völd æski þess að lífeyrissjóðirnir LSR,
sem á 14 prósent í Högum, og Gildi,
sem á 13 prósent, minnki eignarhlut
sinn niður fyrir 10 prósentin.
Til fjölmiðla-
nefndar
Gylfi Ólafsson,
hagfræðingur og
fyrrverandi oddviti
Viðreisnar í Norð-
vesturkjördæmi,
hefur verið ráðinn
tímabundið sem verkefnastjóri hjá
fjölmiðlanefnd. Er Gylfa ætlað að afla
gagna og leggja mat á tillögur nefndar
um bætt rekstrarumhverfi einkarek-
inna fjölmiðla sem birtar voru í janúar
síðastliðnum. Búist er við því að
fyrstu hugmyndir fjölmiðlanefndar
liggi fyrir í byrjun sumars. Mennta-
málaráðuneytið hyggst móta tillögur
að bættu rekstrarumhverfi fjölmiðla á
grundvelli tillagna nefndarinnar sem
og vinnu Gylfa og fjölmiðlanefndar.
Nefndin lagði meðal annars til að
Ríkisútvarpið hyrfi af auglýsinga-
markaði.
2 . m a í 2 0 1 8 m I Ð V I K U D a G U R6 markaðurinn
0
2
-0
5
-2
0
1
8
0
4
:1
6
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
0
K
_
N
Ý.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
F
A
4
-8
1
0
4
1
F
A
4
-7
F
C
8
1
F
A
4
-7
E
8
C
1
F
A
4
-7
D
5
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
4
8
s
_
1
_
5
_
2
0
1
8
C
M
Y
K