Fréttablaðið - 29.05.2018, Blaðsíða 8

Frá degi til dags
Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Einar Þór Sverrisson forStjóri: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Kjartan Hreinn Njálssson kjartanh@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5800, ritstjorn@frettabladid.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
menning: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is ljóSmyndir: Anton Brink anton@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Halldór
Kjartan Hreinn
Njálsson
kjartanh@frettabladid.is

Rétt eins og
við minn-
umst þess
þegar þjóð-
fáninn var
fyrst dreginn
að húni síðla
árs 1918
eigum við að
minnast
þeirra Íslend-
inga sem
létust í
faraldrinum
hér á landi.

Góðu frétt-
irnar eru svo
þær, að
aðgangs-
hindrun
Orkuveitunn-
ar má auð-
veldlega
aflétta með
einu penna-
striki og
koma þannig
í veg fyrir
frekari sóun
og
vannýttar
fjárfestingar.
RÁÐSTEFNA MATVÆLALANDSINS ÍSLANDS
ÁBYRG MATVÆLAFRAMLEIÐSLA
ÍSLAND OG HEIMSMARKMIÐ SÞ
M
AT
VÆLALANDIÐ
ÍSLAND
FJÁRSJÓÐUR
FRAMTÍÐAR
HARPA, FIMMTUDAGINN 31. MAÍ KL. 13.00–16.00
ENGINN AÐGANGSEYRIR. SKRÁNING Á VEFNUM WWW.SI.IS
Hvernig snerta heimsmarkmið Sameinuðu
þjóðanna íslenska matvælaframleiðslu?
Samkvæmt árlegri mælingu Sameinuðu þjóðanna njóta Íslendingar nú bestu fjarskipta- og tölvutækni á byggðu bóli. Þetta eru frábærar fréttir fyrir lífsgæði
og samkeppnishæfni þjóðarinnar. Enn þarf að gera betur.
Reykjavíkurborg og dótturfyrirtæki hennar hafa fjárfest
myndarlega í ljósleiðaraneti undanfarna tvo áratugi, en
veita einungis skertan aðgang endursöluaðila að þessu
neti borgarbúa. Ólíkt öðrum sveitarfélaganetum, skilyrðir
Orkuveita Reykjavíkur og dótturfyrirtæki þess aðgang
að neti sínu við heildarþjónustu sem er veitt inni í þeirra
eigin lokaða tækniheimi, þar sem allur virkur miðlægur
búnaður er óumbreytanlegur og fyrir vikið er ekkert svig-
rúm til nýsköpunar og nýrrar hugsunar.
Þessi flækjufótur kemur meðal annars í veg fyrir að
Síminn geti veitt þjónustu um innviðina sem borgarbúar
eiga saman. Þetta er mjög óheppileg aðgangshindrun af
hálfu Orkuveitunnar því auðvitað vill Síminn geta boðið
öllum neytendum á Íslandi þær stafrænu lausnir sem þeir
óska eftir. Núverandi staða kemur til dæmis í veg fyrir að
stór hluti íbúa á höfuðborgarsvæðinu hafi aðgang að öllum
möguleikum sjónvarpsþjónustu Símans. Til að bregðast
við því höfum við hjá Símanum útbúið lausn sem kemur til
móts við áhugasama áhorfendur. Þjónustan tengist beint
yfir hið opna internet, óháð því hvar er tengst, og verður
boðin til viðbótar hinu sérhannaða sjónvarpsafþreyingar-
kerfi Símans. Þannig verður hægt að nýta öll aðgangskerfi,
farsímakerfi eða fastlínunet, til aðgangs að Sjónvarpi
Símans Premium og annarri slíkri afþreyingu.
Enn eru þó ekki allir meinbugir úr sögunni, fjöldi
þjónustuþátta og þróunarmöguleika er ekki í boði um
innviði almennings, á meðan skammtað er inn á þá í
hinu boxaða núverandi kerfi. En einhvers staðar þarf að
byrja. Við höfum sjálf getu til að bjóða nýju afurðina óháð
stefnu Orkuveitu Reykjavíkur og hlökkum til að kynna
þessa sveigjanlega viðbót fyrir fólki, hvar sem það er í við-
skiptum eða statt.
Góðu fréttirnar eru svo þær, að aðgangshindrun Orku-
veitunnar má auðveldlega aflétta með einu pennastriki
og koma þannig í veg fyrir frekari sóun og vannýttar
fjárfestingar. Það hlýtur að gerast á kjörtímabilinu fram
undan.
Út fyrir boxið
Orri Hauksson
forstjóri Símans
Þröngsýn
Niðurstöður borgarstjórnar-
kosninganna eru ávísun á
flókinn borgarstjórnarkapal.
Viðreisn gæti verið jókerinn sem
þarf til þess að spilið gangi upp,
hvort sem raðað verður frá hægri
eða vinstri. Einn snertiflötur
Vigdísar Hauksdóttur og Eyþórs
Arnalds er andúð á ESB en þau
sitja saman í stjórn Heimssýnar,
samtaka sem berjast gegn öllum
ESB-draumum. Þetta gæti hins
vegar fælt Viðreisn frá samstarfi
við Sjálfstæðisflokkinn og Mið-
flokkinn þar sem Viðreisn var á
sínum tíma í raun stofnuð utan
um Evrópusinnað flóttafólk úr
Sjálfstæðisflokknum.
Holóttir drottins vegir
Sveinbjörg Birna Sveinbjörns-
dóttir var víðs fjarri takmarkinu
um að halda sæti sínu í borgar-
stjórn með stofnun Borgarinnar
okkar. Hún huggar sig við að
æðri máttarvöld hafi ætlað
henni annað hlutverk. Næstu
fjögur árin í það minnsta. „Æ Æ
Æ – gott að vera umkringd góðu
fólki þegar tölurnar eru jafn
svekkjandi og þær birtust nú en
Drottinn ætlar mér greinilega
önnur verkefni,“ skrifaði hún á
Facebook þegar ljóst var í hvað
stefndi. Vegir Guðs eru greini-
lega jafn órannsakanlegir og
götur fráfarandi meirihluta eru
torfærar og tækifærið til þess að
fylla í holurnar þar gekk henni úr
greipum.
thorarinn@frettabladid.is
Þann 6. nóvember árið 1918 greindi Morgunblaðið frá óvenjulegri örtröð sem myndaðist í Apóteki P.O. Christen-sens í Reykjavík. Þar sótti gríðarlegur fjöldi fólks hóstasaft, kínín og aspirín. Lyfsalinn sagðist aldrei hafa séð annað
eins. Hann sagði stöðuna vera einkar erfiða, enda
væru 11 af 17 starfsmönnum hans veikir og restin
töluvert lasin. Morgunblaðið kom ekki út daginn
eftir. Rúm vika leið þangað til næsta útgáfa leit
dagsins ljós. Í millitíðinni höfðu stríðandi fylkingar
í fyrri heimsstyrjöldinni samið um vopnahlé.
Spænska veikin barst til landsins snemma í júní
árið 1918, eða fyrir nákvæmlega 100 árum. Framan af
hafði þáverandi landlæknir litlar áhyggjur. Hér væri
aðeins um hefðbundna inflúensu að ræða. Í októ-
berlok sama ár sótti flensan verulega í sig veðrið og
innan fárra mánaða lágu rúmlega 500 Íslendingar í
valnum. Fyrst og fremst voru þetta einstaklingar á
aldrinum 20 til 40 ára. Í Reykjavík sýktust 65 prósent
íbúa af spænsku veikinni, eða í kringum 10 þúsund
manns. Heimsfaraldurinn sem geisaði á sama tíma
kostaði um 50 til 100 milljónir manna lífið.
Rétt eins og við minnumst þess þegar þjóðfáninn
var fyrst dreginn að húni síðla árs 1918 eigum við að
minnast þeirra Íslendinga sem létust í faraldrinum
hér á landi. Þeirra Íslendinga sem létust í lyfjaskorti
og úrræðaleysi, voru fluttir í bráðabirgða líkhús
og jarðsettir í fjöldagrafreitum í Hólavallagarði, og
hvíla þar enn í ómerktum gröfum.
Kenna ætti um tilurð, afleiðingar og harmleik
spænsku veikinnar, rétt eins og við kennum goð-
sögnina um fullvalda og sjálfstætt Íslands. Því sögu
þessa versta heimsfaraldurs sem við þekkjum er á
vissan hátt enn ólokið. Síðan 1919 hafa heimsfar-
aldrar inflúensu riðið yfir tvisvar, árin 1957 og 1968.
Árið 2009 geisaði síðan skæður stofn veirunnar
víða, þar á meðal hér á landi, þar sem tveir létust og
20 aðrir voru í bráðri hættu.
Nýr heimsfaraldur inflúensu er óumflýjanlegur og
hann getur skollið á með stuttum fyrirvara. Heimur-
inn hefur aldrei verið jafn tengdur og nú, sam-
göngur landa á milli aldrei meiri og smitleiðirnar
því víða. Ekki er sjálfgefið að eiga vin í neyð og það
að stóla á aðstoð annarra þegar heimsfaraldur geisar
er ekki ráðlegt. Hér á landi hefur mikilvægt starf
verið unnið til að takast á við inflúensufaraldur,
en til að slík áætlun sé skilvirk þarf upplýsingagjöf
til almennings að vera forgangsatriði. Útbreiðsla
skæðrar inflúensu verður ekki stöðvuð, en hægt er
að kæfa heimsfaraldur í fæðingu.
Þær sögulegu heimildir sem til eru um spænsku
veikina hér á landi varpa einstöku ljósi á þjóð sem
stendur á tímamótum. Um leið sýna þær fram á
hversu viðkvæmt sjálfstæði getur verið, því ef eitt-
hvað getur knésett þjóð þá er það það að vera ekki
samstíga og meðvituð um þær hættur sem fylgja
næsta heimsfaraldri.
Öld síðar
2 9 . m a í 2 0 1 8 Þ R I Ð J U D a G U R8 s k o Ð U n ∙ F R É T T a B L a Ð I Ð
SKOÐUN
2
9
-0
5
-2
0
1
8

0
4
:5
3
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
E
F
-1
1
6
4
1
F
E
F
-1
0
2
8
1
F
E
F
-0
E
E
C
1
F
E
F
-0
D
B
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
7
B

F
B
0
5
6
s
_
2
8
_
5
_
2
0
1
8
C
M
Y
K