Morgunblaðið - 10.11.2017, Blaðsíða 31

MINNINGAR 31
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. NÓVEMBER 2017
yfir ykkur, þið voruð honum
allt.
Við fjölskylda mín sendum
ykkur öllum innilegar samúðar-
kveðjur.
Þín systir,
María Þorleifsdóttir.
Ein af perlum Íslands er
flóðsléttan mikla á Úthéraði.
Marflöt gróin slétta þar sem
skiptast á votlendi, móar og
grasigrónir vellir, úti við hafið
melgresishólar og svartur
sandur. Í austri er Héraðsflói,
inn til landsins til suðurs og
vesturs taka við ásar og kjarri
vaxnar hæðir en að norðan og
sunnan er sjóndeildahringurinn
markaður af háum snævikrýnd-
um fjöllum og þar eru Dyr-
fjöllin fremst meðal jafningja.
Dýralíf er auðugt á sléttunni,
fiskur í vötnum, selur í fljóti og
kvikt af fugli. Bærinn Húsey er
í dýrðinni miðri yst úti við sjó-
inn í tungunni á milli Jökulsár
á Dal og Lagarfljóts. Þetta var
ríki mágs míns Arnar Karls
Sigfrieds Þorleifssonar bónda í
tæplega hálfa öld.
Hver var hann Húseyjar-
bóndinn, hvaðan kom hann og
hvernig kom hann samferða-
mönnum sínum fyrir sjónir? Ég
hef stundum velt vöngum yfir
því hvað ráði vegferð manna, er
þetta röð tilviljana eða vilji
Fortunu gyðju hamingjunnar.
Þeir stofnar sem stóðu að Erni
komu úr mjög svo ólíkum átt-
um, móðirin, Annie Chaloupek,
var frá Austurríki, en faðirinn,
Þorleifur Þórðarson, var af
Snæfellsnesi. Leiðir Annie og
Þorleifs lágu saman í Frakk-
landi og saman settu þau bú í
Reykjavík. Úthérað var eins
fjarri reynsluheimi þessa góða
fólks og hægt er að hugsa sér.
Örn var frumburðurinn, strax í
æsku áhugasamur um dýr og
dýrahald, menntaði sig í land-
búnaðarfræðum, störf á því
sviði leiddu hann austur á land
og ástin í Húsey.
Ég heyrði fyrst talað um Örn
og Húseyjarland um 1980,
löngu áður en leiðir mínar lágu
þangað austur. Nafn Arnar var
sveipað ævintýraljóma og æv-
inlega tengt landinu í mæli
manna, hann var „Örn í Hús-
ey“. Við tengdumst fjölskyldu-
böndum árið 2003 og síðan hef-
ur Húsey verið fastur
áfangastaður minn jafnt í starfi
sem leik. Örn var prúður og
frjálslegur í fasi hversdags,
glaðsinna og félagslyndur. Að-
komumönnum tók hann af gest-
risni, andlitið geislaði af kímni
og hlýju. Hann var sagnamaður
af guðs náð, fróður mjög, lang-
minnugur og hafði frá mörgu
að segja, jafnt úr ríki náttúr-
unnar sem heimi manna.
Búseta í Húsey er ekki auð-
veld. Bærinn er einangraður,
en um 30 km eru frá bæ og upp
á þjóðveg, og aðstæður þannig
að þær bjóða kannski ekki upp
á stórbúskap með hefðbundnu
sniði. Örn og Elsa Árnadóttir,
fyrri kona hans, og seinna
Laufey Ólafsdóttir, síðari kona
Arnar, völdu þann kostinn að
byggja afkomu búsins að
stórum hluta á náttúrutengdri
ferðamennsku og það er vel.
Húseyjarbúið er til fyrirmynd-
ar, þar lifa menn í sátt og sam-
lyndi við móður náttúru. Ég
fann þegar ég heimsótti Húsey
á liðnu sumri að það var af
Erni dregið, í september var al-
varleiki stöðunnar ljós. Örn tók
þeim tíðindum af raunsæi, still-
ingu og festu. Eitt af því síð-
asta sem hann sagði við Björgu
systur sína var „veistu, ég hef
ekki séð eftir einni einustu mín-
útu sem ég hef búið í Húsey“.
Eiginkonu, Laufeyju Ólafs-
dóttur, börnum og barnabörn-
um votta ég innilega samúð
mína. Ég kveð mág minn með
virðingu og söknuði, góður
drengur er genginn, blessuð sé
minning Arnar í Húsey.
Ólafur K. Nielsen.
Mikið er erfitt að kveðja
Örn, vin minn og læriföður. Það
eru um 25 ár síðan ég, tvítug
hestastelpa frá Þýskalandi, fór
að vinna hjá Erni í Húsey við
tamningar og landbúnaðarstörf.
Þessi árs dvöl mín þar reyndist
verða mikill áhrifavaldur í mínu
lífi. Náttúran, hestarnir og lífið
í Húsey, Ísland og Íslendingar,
lífsviðhorf Arnar, gildi og húm-
orinn hans höfðuðu sterkt til
mín. Ísland varð mitt nýja
heimaland og hér er ég enn.
Það hafa verið mikil forrétt-
indi að hafa átt Örn sem vin.
Einstakur og sterkur persónu-
leiki sem geislaði af lífsgleði,
bjartsýni, visku og æðruleysi.
Hjartahlýr, einlægur og ráða-
góður og vildi allt fyrir alla
gera. Það birti alltaf yfir manni
að hitta Örn. Hann var líka
snilldar-sögumaður, sló gjarnan
á létta strengi og gerði grín.
Hann lifði lífinu eftir eigin
sannfæringu og skapaði sér
sína eigin paradís í Húsey
ásamt fjölskyldu sinni. Hæfi-
leikaríkur maður sem naut sín
úti í náttúrunni, innan um hest-
ana sína og hin dýrin, sem
bóndi, við að sinna ferðamönn-
um og sem grunnskólakennari.
Húsey er náttúruparadís og
Örn var verndari hennar. Með
glaðværð sinni, húmor og hæfi-
leikum til að miðla og segja frá
gerði hann staðinn að kennslu-
stofu í náttúrufræðum og jafn-
framt að ævintýraheimi í hug-
um ótal nemenda, ferðamanna
og annarra sem þangað lögðu
leið sína. Hann smitaði fólk
með hrifningu sinni á töfrum
dýralífsins í Húsey og skildi og
gat talað við hvaða dýrategund
sem er, sannur dýrahvíslari.
Örn, náttúrubarnið, hafði djúp-
stæðar tilfinningar og næman
skilning á náttúrunni, sem hann
gjörþekkti. Hér var á ferðinni
áhrifamikill hugsjónamaður
sem barðist alla tíð fyrir nátt-
úruvernd á mörgum sviðum og
gaf mikið af sér. Í Húsey var
hægt að upplifa af eigin raun
hvernig hægt er að nýta og
vernda í senn auðlindir landsins
og hvernig það er að finna sig
sem hluta af náttúrunni. Verk
Arnar í umhverfisfræðslu og
náttúruvernd eru hluti af mik-
ilvægri arfleifð hans og munu
lifa áfram í mörgum okkar sem
vorum svo lánsöm að kynnast
honum.
Örn og hans fjölskylda opn-
uðu heimili sitt fyrir mér og ég
kom reglulega í heimsókn og í
vinnu á meðan ég stundaði nám
á Hvanneyri og mátti kalla
Húsey mitt íslenska heimili.
Seinna þegar ég var sjálf komin
með fjölskyldu á Egilsstöðum
voru samskiptin áfram mikil,
líka í gegnum vinnuna, land-
græðsluna sem hann stundaði
af miklum eldmóði í Húsey og
við frumlegt kennslustarf í
grunnskóla.
Elsku Örn minn, þú hefur
kennt og gefið mér svo margt
og verið mér fyrirmynd á
mörgum sviðum. Þú varst alltaf
til staðar fyrir mig og dætur
mínar sem traustur vinur. Við
elskuðum að heimsækja ykkur
fjölskylduna í Húsey, hjálpa til
í búskapnum, fara á hestbak og
uppgötva með þér gersemar
náttúrunnar. Ég er þér þakklát
fyrir svo margt. Minningar
mínar um þig, lífsgleðin þín,
hláturinn og gildin þín eru
geymd djúpt í mínu hjarta. Þín
verður sárt saknað á mínu
heimili.
Ég votta Laufeyju, börnum,
tengdabörnum, barnabörnum
og barnabarnabörnum mína
innilegustu samúð.
Guðrún Schmidt,
Egilsstöðum.
Örn í Húsey verður eftir-
minnilegur þeim sem honum
kynntust vegna ríkulegra
mannkosta, hlýlegs viðmóts og
víðtækrar þekkingar á náttúru-
fari og aðstæðum á Úthéraði.
Leiðir okkar lágu fyrst saman á
sjöunda áratug liðinnar aldar
þegar hann gegndi starfi bún-
aðarráðunautar á Héraði, en
undir það var hann vel búinn
eftir kandídatspróf frá Hvann-
eyri. Hann átti gott samstarf
við marga, m.a. eldri starfs-
bróður sinn Pál Sigbjörnsson
frá Rauðholti og vitnaði oft til
hans. Sjálfur var hann vel undir
það búinn að gerast bóndi og
Húsey varð hans vettvangur
eftir að hann um 1970 kvæntist
Elsu Árnadóttur heimasætu
þar, en saman eignuðust þau
þrjú börn og Elsa átti dóttur
fyrir. Sauðfé og geldneyti var
uppistaðan í búskap þeirra í
fyrstu en eftir áratug bættist
ferðaþjónusta við með nýtingu
á eldra íbúðarhúsi í Austurbæ,
jarðarparti sem kominn var í
eyði. Sú starfsemi hefur haldist
þar síðan og dregið að sér gesti
víða að úr veröldinni, sem
kunna vel að meta fjölbreytta
náttúru Húseyjar. Sem ferða-
bóndi og gestgjafi naut Örn sín
einstaklega vel, gjörkunnugur
lífríki Húseyjar og vel mæltur
á erlend mál, einkum þýsku.
Móðir hans Annie Chaloupek
var af austurrísku bergi brotin
og fylgdi eiginmanni sínum
Þorleifi Þórðarsyni, síðar for-
stjóra Ferðaskrifstofu ríkisins,
til Íslands. Hún var góður
söngvari en féll frá í blóma lífs-
ins innan við fertugt. Eftir að
sauðfjárbúskap var hætt í Hús-
ey var hestum fjölgað og bónd-
inn reið út með gesti sína um
eyna og sýndi þeim seli, fugla
og ref og stundum bættust við
hópar hreindýra.
Elsa vann oft utan heimilis,
m.a. í Brúarásskóla, og þar
kenndi Örn um árabil eftir að
hafa aflað sér réttinda, síðar
einnig í Fellaskóla. Svo fór að
leiðir þeirra skildu eftir að
börnin voru uppkomin.
Undir aldamót eignaðist Örn
annan lífsförunaut, frænku
mína Laufeyju Ólafsdóttur
unga að aldri. Saman hafa þau
af miklum dugnaði haldið uppi
merki Húseyjar og eignast tvö
mannvænleg börn sem nú feta
menntaveginn. Það var einkar
ánægjulegt að heimsækja þau
hjón og fræðast af þeim um
umhverfið. Örn gaf mér traust
vegarnesti við vinnu að árbók
um Úthérað og las yfir texta.
Áhugi hans á verndun þessa
viðkvæma umhverfis var
brennandi. Síðast hittumst við í
fyrrasumar á samráðsfundi um
uppbyggingu fræðaseturs á
Hjaltastað til eflingar rann-
sóknum og verndun fjölbreyttr-
ar náttúru á svæði þar sem
byggð hefur verið á undanhaldi.
Með starfi sínu að fræðslu og
ferðaþjónustu hefur hann vísað
veginn til breyttrar nýtingar á
þeim mörgu kostum sem Út-
hérað býr yfir.
Við Kristín sendum Laufeyju
og börnunum sem og öðrum að-
standendum samúðarkveðjur.
Hjörleifur Guttormsson.
Örn var heimakær heims-
maður, sem unni náttúrunni.
Erindi úr Íslandssælu Eggerts
Ólafssonar (1726-68) á því
einkar vel við er hann er
kvaddur hinsta sinni:
Tjaldar syngja‘ um tún og móa,
tildrar stelkur, gaukur, lóa,
endar hörkur hljóðið spóa,
hreiðrin byggir þessi fans
út um sveitir Ísalands;
æðarfuglinn angra kjóar,
eru þeir að hvína;
enga langar út um heim að blína.
Stefán.
Fyrsti snjórinn hér á Héraði
þetta haustið féll seint í gær-
kveldi, aðeins fáeinum dögum
eftir andlát okkar hjartkæra
vinar og félaga til margra ára,
Arnar Þorleifssonar í Húsey.
Hreinhvít og jafnfallin mjöllin
sem nú hylur þetta landsvæði,
sem geymir svo margar ljúfar
minningar tengdar Erni, birtist
nú sem eins konar samúðarlík-
klæði almættisins yfir land og
byggð, sem þessum sanna nátt-
úruunnanda og raunar mikla
náttúrubarni og félagsveru
þótti svo vænt um.
Örn var að mörgu leyti afar
einstök persóna, sem ógerlegt
er að lýsa til einhverrar hlítar í
stuttri minningargrein. Ef við
ættum að nefna helstu einkenni
hans, eins og þau hafa blasað
við okkur í gegnum tíðina, er
stutt í atriði eins og trygglyndi,
að vera vinur vina sinna í orði
og verki. Lífskrafti hans og
frumkvæði var gjarna við
brugðið, enda var hann lítill
sporgöngumaður, en fór gjarn-
an sínar eigin leiðir, en forð-
aðist þó ætíð yfirgang í sam-
skiptum sínum við aðra. Örn
var gæddur einkar líflegri frá-
sagnargáfu, sem margir hafa
notið í gegnum tíðina. Gilti þá
einu hvort um tveggja manna
tal var að ræða eða hóp fólks,
eins og t.d. á Sagnakvöldum í
Tungubúð, samkomuform, sem
hann átti helsta frumkvæði um
að stofna til.
Einnig má nefna skipulagn-
ingu á samkomum og farar-
stjórn við ýmis tækifæri. Í því
sambandi er skemmst að minn-
ast haustfagnaðar roskinna
ráðunauta fyrir rúmu ári. Sam-
koma þessi var að þessu sinni
haldin á Borgarfirði eystra og
er óhætt að segja að þar hafi
þessir eiginleikar Arnar
blómstrað allan tímann sem
aldrei fyrr, eins og víst má telja
að þátttakendur muni vel. Sér-
staklega er minnisstætt hve
listilega Örn lýsti því, sem fyrir
augu bar í ferð um heimaslóðir
sínar, Úthéraðið, hvort sem það
snerist um landið, bæi eða ábú-
endur og sögur þessu tengt.
Rúsínan í pylsuenda ferðarinn-
ar var síðan höfðinglegt boð á
heimili hans og Laufeyjar í
Húsey, þar sem drykkir og
krásir voru fram bornar og
samfara ljúfu viðmóti þeirra
hjóna skapaði einstaka og
minnisstæða stemningu. En líf-
ið er fallvalt og víst er að eng-
um, sem þarna var, mun hafa
komið til hugar að svo skammt
yrði í kveðjustund Arnar, sem
raun ber vitni.
Þó að stutt hafi ætíð verið í
glens og fjör hjá Erni – og
jafnvel kryddað smá galsa inn á
milli, einkum framan af ævi,
átti hann sín alvöru og hjartans
mál, ekki síst í tengslum við bú-
skap og náttúruvernd og var
þar ekkert gefið eftir. Má í því
sambandi minnast á andstöðu
hans við Kárahnjúkavirkjun,
sökum áhrifa þeirra fram-
kvæmda á umhverfið og þá
ekki síst við ósa jökulsánna og
þá hættu, sem þar skapaðist til
dæmis í landi Húseyjar og nú
er farið að gæta.
Fyrstu kynni okkar Arnar
hófust í framhaldsdeildarnámi
á Hvanneyri og veru okkar
hjóna á Skriðuklaustri á fyrri
hluta 7. áratugarins. Samfelld
búseta í nágrenni við Örn og
hans fólk í Húsey hefur aftur
staðið frá árinu 1984 og aldrei
borið skugga á. Fyrir það lán
verður aldrei nógsamlega þakk-
að.
Við hjónin og stórfjölskyldan
sendum Laufeyju og ástvinum
hans öllum okkar innilegustu
samúðarkveðjur.
Þórarinn og Guðborg.
Bláir eru dalir þínir
byggð mín í norðrinu
heiður er þinn vorhiminn
hljóðar eru nætur þínar
létt falla öldurnar
að innskerjum
– hvít eru tröf þeirra.
(Hannes Pétursson)
Þessum ljóðhendingum skaut
ósjálfrátt upp í hugann þegar
fregnin barst um að enn væri
höggvið skarð í hópinn okkar
frá Framhaldsdeildarárunum
forðum. Fyrir tæpum sextíu ár-
um innritaðist lítill hópur ungra
glaðværra nemenda í Fram-
haldsdeildina á Hvanneyri
haustið 1961. Við komum víðs-
vegar að með ólíkan bakgrunn
og lífsreynslu en áttum sameig-
inlega áhuga á búvísindum og
íslenskum landbúnaði. Í þess-
um hópi var Össi, eins og við
kölluðum hann ævinlega, eins-
konar samnefnari gáska og
gleði, en þá þegar mátti greina
gegnum hið glaðsinna yfir-
bragð, djúpa virðingu og sam-
stöðu með hinu smáa og veika.
Hann mátti ekkert aumt sjá og
aldrei svo upptekinn að ekki
mætti hliðra til ef einhvers
staðar þurfti viðvik eða að rétta
hjálparhönd. Hvanneyrardvölin
mótaði okkur um margt en varð
fyrst og fremst grundvöllur að
samheldni og vináttu sem aldr-
ei rofnaði en óx og dafnaði með
árunum.
Hvanneyrardvölin tók enda
og við dreifðumst vítt um til
nýrra verkefna. Aldrei rofnuðu
þó tengslin alveg og smám
saman tókum við upp þann sið
að hittast reglulega, lengst af á
hálfum tug frá því að við
kvöddum skólann okkar á
Hvanneyri.
Á slíkum stundum viku
hversdagsverkin okkar fyrir því
að njóta endurfunda og minn-
inga frá gömlu góðu árunum.
Eftir að Örn gerðist bóndi og
frumkvöðull í ferðaþjónustu í
Húsey áttum við þar margar
samverustundir og kynntumst
lífi hans og starfi og þeim
hugðarefnum sem aldrei viku
úr huga hans.
Örn var mikill fjölskyldu-
maður og þó við gömlu skóla-
félagarnir fylgdumst mörg hver
með því úr fjarlægð skynjuðum
við hversu annt honum var um
heill og hamingju sinna nán-
ustu. Þá var Örn í eðli sínu
fræðari af Guðs náð og var un-
un að heyra hann segja frá
hinni sérstæðu náttúru heima-
haganna. Þegar hann svo hóf að
kenna þá kom þessi eiginleiki
til með að skapa honum sér-
stakan virðingarsess meðal
nemenda sinna.
Nú er lífsgöngunni lokið og
minningin merlar ein eins og
samofin rökkurstundum
haustsins og ljóðlínurnar hér að
framan ramma inn. Við kveðj-
um með söknuði og minnumst
góðs vinar og félaga og biðjum
algóðan Guð að veita Laufeyju,
börnum hans og fjölskyldum
huggun og styrk á sorgarstund.
Blessuð sé minning Arnar Þor-
leifssonar.
Fyrir hönd skólasystkina úr
Framhaldsdeild á Hvanneyri og
fjölskyldna,
Magnús B. Jónsson.
Mér er minnisstætt þegar
við Örn vinur minn fórum með
krakka úr skólanum í Brúarási
um borð í skipið Húna á Ak-
ureyri hér um árið, hittum þar
Ella Pé sem hafði þetta að
segja: „Ég skel þeg venör, þú
ferð ekki á sjóenn“, svo við
veltumst um í hlátri yfir þessu
alla heimleiðina.
Nú hlær Örn ekki meira
hérna megin en mikil held ég
að gleðin verði hinumegin þeg-
ar þessi gleðigjafi, mannlífs-
kúnstner, náttúrubarn, fræði-
maður og snillingur mætir við
hliðið hjá Pétri þeim sem um
lyklana heldur. Örn verður trú-
lega annaðhvort á bláa Landro-
vernum eða gömlum David
Brown traktor þegar hann
kemur þarna upp, og leggur
svona kollhúfur, um leið og
hann ber að dyrum.
Ég hef verið samferða Erni
alla ævi, ég er á svipuðum aldri
og eldri börnin hans og var allt-
af ógurlega skotinn í stelpunum
hans (þær vissu það bara ekki),
ég man ekki mikið eftir honum
sem krakki, en núna seinni ár
hafði okkur orðið vel til vina þó
að aldursmunurinn væri mikill,
og mikið þótti mér vænt um
kveðjuna sem ég fékk frá hon-
um af dánarbeði hans.
Örn var barnaskólakennari í
bæði Brúarásskóla og Fella-
skóla lengi og það var gaman
að fylgjast með því hvernig
honum tókst að hemja bæði
stráka og stelpur með gelgju
sem oft voru ekki með A+ fyrir
hegðun í einkunnabókinni, hann
náði vel til þeirra og fljótlega
eftir að hann fór að kenna þeim
varð hann bæði vinur þeirra og
félagi.
Örn var vinur vina sinna og
hann er sennilega alþýðlegasta
persóna sem ég hefi á ævinni
kynnst.
Dugnaðurinn og eljan var
aðdáunarverð, hann lét sér
aldrei verk úr hendi falla, ók
frá ysta hafi og ekki alltaf á
nýjustu bifreiðunum og ekki á
bestu vegunum, geri aðrir bet-
ur segi ég, kvart og kvein var
ekki til í orðabók Arnar í Hús-
ey.
Hann mun nú aka flottum
vögnum á rennisléttum vegum
almættisins, sem tekur fagn-
andi á móti svo vel gerðum
manni.
Mál er að linni, vinur minn,
viltu skila kærri kveðju til
hennar móður minnar, ég
reikna með því að hún taki á
móti sínum gamla sveitunga og
jafnaldra við hliðið, láttu ekki
Pétur tefja þig mikið við hliðið,
kæri vin, enda rennur þú þar í
gegn eins og bráðið smjör, það
verður nóg að gera fyrir svo ið-
inn mann þar efra, því ég er
viss um að það er fullt af veiði
og reka þarna uppi.
Sestu nú upp í þinn bát og
veiddu silung eins og enginn sé
morgundagurinn.
Innilegar samúðarkveðjur
sendi ég fjölskyldu Arnar í
Húsey. Minningin um góðan
mann lifir að eilífu.
Auð né heilsu
ræður engi maður,
þótt honum gangi greitt;
margan það sækir,
er minnst um varir,
engi ræður sættum sjálfur.
(Úr Sólarljóðum)
Gjört í Eiðaþinghá, nóvem-
ber 2017,
Hlynur Bragason
og fjölskylda.
Fallinn er frá öflugur liðs-
maður Farfugla, Örn Þorleifs-
son, bóndi og kennari í Húsey í
Hróarstungu. Örn rak ásamt
fjölskyldu sinni Farfuglaheimili
í Húsey um áratuga skeið þar
sem rekin er fjölbreytt ferða-
þjónusta.
Örn var sannur frumkvöðull
og hugsjónamaður mikill, og
haslaði sér völl í ferðaþjónustu
í Húsey, utan alfaraleiðar en
umlukinn fallegu landslagi,
kyrrð, einstöku gróður- og
dýralífi og ekki síst gestum frá
öllum heimshornum. Örn var
frábær gestgjafi og óþreytandi
í að segja frá staðháttum og
náttúrufari í Húsey. Hann náði
einstöku sambandi við dýrin á
bænum og í umhverfinu, og fyr-
ir kom að á hlaðinu léku saman
hundar, heimalningarnir og sel-
kópar sem stundum voru í
fóstri hjá Erni.
Örn var mikill náttúru- og
umhverfisverndarsinni og hann
tók virkan þátt í umhverfis-
starfi Farfugla. Á sameiginleg-
um fundum hvatti Örn stjórn
og starfsmenn Farfugla og
rekstraraðila annarra farfugla-
heimila til að sinna þessum
mikilvæga málaflokki eftir
bestu getu.
Við minnumst Arnar með
þakklæti fyrir áralangt sam-
starf og samvinnu um leið og
við sendum Laufeyju eiginkonu
hans og börnum innilegar sam-
úðarkveðjur.
Stefán Haraldsson,
stjórnarformaður
Farfugla.