Morgunblaðið - 20.12.2017, Qupperneq 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 2017
Renndu við hjá okkur
í Tangarhöfða 13
FAI varahlutir
Ódýrari kostur í varahlutum!
stýrishlutir
hafa verið leiðandi í yfir 10 ár.
Framleiddir undir ströngu
eftirliti til samræmis
við OE gæði.
Sími 577 1313
kistufell.com
TANGARHÖFÐA 13
VÉLAVERKSTÆÐIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Fulltrúi íbúa við Furugerði í Reykja-
vík segir fyrirhuguð fjölbýlishús á lóð-
inni Furugerði 23 munu rýra lífsgæði
íbúa í nálægum húsum. Samkvæmt til-
lögum Arkís arkitekta, sem Morgun-
blaðið hefur undir höndum, er gert ráð
fyrir 35-37 íbúðum í fjórum fjölbýlis-
húsum. Á A-hlutanum verða 18-20
íbúðir en 17 íbúðir á B-hlutanum.
Teiknaður hefur verið bílakjallari und-
ir húsunum. Á svæðinu var um árabil,
frá 1944 til 2002, starfrækt gróðrar-
stöðin Grænahlíð.
Mikil breyting á skipulaginu
Hallveig Andrésdóttir, íbúi í Furu-
gerði, segir áformin hafa komið íbúum
hverfisins í opna skjöldu. Þeim þyki
langt gengið með tillögu lóðarhafa um
uppbyggingu, sem borgin hafi að vísu
gert athugasemdir við. Skipulags-
fulltrúi telji meðal annars gert ráð
fyrir of mörgum íbúðum. „Við vitum
ekki hver endanleg niðurstaða verður.
Miðað við þær hugmyndir sem við höf-
um séð er þetta mikil breyting á nú-
verandi deiliskipulagi. Þar var gert ráð
fyrir 4-6 íbúðum en í tillögunum er
gert ráð fyrir um 35 íbúðum. Íbúarnir
hafa almennt miklar áhyggjur vegna
málsins. Það er mikill kurr meðal íbúa.
Þetta er mjög nærri okkar húsum og
kemur til með að varpa skugga og taka
af okkur mikið útsýni,“ segir Hallveig.
Hún segir uppbygginguna munu
auka skort á bílastæðum. „Gatan er nú
þegar þröng. Það er lagt alls staðar
meðfram öllum húsum. Það getur ver-
ið erfitt að finna stæði á kvöldin.“
Tvær leiðir í kjallarana
Hallveig vísar hér til Furugerðis.
Einbýlishús eru vestan megin göt-
unnar en fjölbýlishús austan megin.
Fyrirhuguð hús yrðu syðst í götunni.
Teikningar benda til að ekið yrði inn í
bílakjallara frá Furugerði í vestri og
Espigerði í austri. Þá kemur fram í til-
lögum arkitekta að hugmyndir séu um
hús úr krosslímdum einingum. Það
tryggi skamman byggingartíma og
minna rask. Þá séu þær umhverfis-
vænar.
Hallveig segir ekkert samráð hafa
verið haft við íbúana. Þeir hafi fyrst
lesið um áformin í Morgunblaðinu
laugardaginn 9. desember.
Fyrirhuguð fjölbýlishús í Furugerði 23
Þrívíddarmynd: Arkís arkitektar. Kort: Loftmyndir ehf.
Fu
ru
ge
rð
i
Fu
rug
erð
i
G
re
ns
ás
ve
gu
r
Grensásvegur
Bústaðavegur
Bústaðavegur
Es
pi
ge
rð
i
23
Ekkert samráð haft við íbúa
 Íbúar í Furugerði í Reykjavík mótmæla fyrirhuguðum fjölbýlishúsum í götunni
 Fjölbýlishúsin muni auka skort á bílastæðum og varpa skugga á nálæga byggð
Magnús Heimir Jónasson
mhj@mbl.is
Helgi Gunnlaugsson afbrotafræð-
ingur segir það mikla magn fjár og
fíkniefna sem lögreglan á Íslandi
lagði hald á við handtöku á þremur
Pólverjum sem grunaðir eru um
stórfelldan fíkniefnainnflutning og
peningaþvætti sýna hversu stór
fíkniefnamarkaðurinn er orðinn
hér á landi.
„Þetta gefur til kynna að neysl-
an sé orðin mjög mikil hér á landi.
Þessi efni virðast eiga sér fótfestu
hérna og það virðist vera talsverð
eftirspurn eftir þeim – kannski
meiri en maður gerði sér grein
fyrir áður,“ segir Helgi í samtali
við Morgunblaðið.
Ekki bara jaðarhópar í neyslu
Hann bendir á að málið sýni að
ekki sé lengur einungis um ein-
hvers konar jaðarhópa að ræða
heldur gefi magnið til kynna að
efnin séu einnig notuð af hinum
„venjulega borgara“.
„Neyslan er umfangsmikil, ekki
eingöngu meðal þessara jaðarhópa
heldur er hún einnig að ná inn í
raðir hins venjulega borgara.
Neysla fíkniefna er því orðin hluti
af vímuefnaflórunni í skemmtana-
lífi fólks hér á landi,“ segir hann.
Helgi hefur um árabil stundað
rannsóknir á fíkniefnaneyslu Ís-
lendinga í störfum sínum við fé-
lagsvísindastofnun Háskóla Ís-
lands og segir hann málið koma
heim og saman við rannsóknir sín-
ar þar. „Ég hef séð á síðustu ár-
um, sérstaklega frá árinu 2013,
talsverða aukningu í neyslu á
kannabis. Þetta passar vel við það.
Við sjáum að um helmingur ungra
Íslendinga, yngri en 30 ára, hefur
prófað kannabis. Þá hefur þeim
sem hafa neytt efnisins á síðustu
mánuðum líka fjölgað mikið. Það
kemur heim og saman við að fíkni-
efni eru orðin stærri hluti af
skemmtanaflórunni og í meira
mæli en maður gerði sér grein fyr-
ir,“ segir hann.
Fjármagnið sýnir framboðið
Lögreglan lagði hald á fjármuni
allt að 200 milljónum króna í
tengslum við málið, en um er að
ræða hlutafé í minnst tveimur fé-
lögum, allt að fjórar fasteignir,
fimm bíla, innistæður á banka-
reikningum og reiðufé. Lögreglu
grunar að allar þessar eignir séu
fengnar með illa fengnu fé.
„Við þurfum að staldra aðeins
við og hugsa hvernig við ætlum að
bregðast við þessu og þá aðallega
þessari miklu eftirspurn. Þarna
sjáum við framboðshliðina. Við
sjáum miklar eignir og fé á bak við
þetta og mikið magn af efnum til
að framleiða fíkniefni, en þá verð-
ur maður að hugsa um neytend-
urna. Hvað er þarna að baki, hvers
vegna er verið að leita í þetta og
hvaða hópar eru þetta helst?“
Breytt viðhorf til fíkniefna
Helgi segir málið einnig sýna
breytt viðhorf Íslendinga til fíkni-
efna á síðustu árum. Það sást helst
í viðbrögðum við fréttum af að-
gerðum lögreglu. „Ég er alveg
sannfærður um að ef þessi blaða-
mannafundur hefði verið haldinn
fyrir 10 til 20 árum hefði hann
vakið mun harðari viðbrögð. Það
hefði meiri skelfing gripið um sig
hjá þjóðinni, en við sjáum það ekki
gerast núna. Maður hefur á tilfinn-
ingunni að þetta sé bara hluti af
okkar samfélagi,“ segir hann og
bendir á að Íslendingar hafi staðið
í þeirri trú fyrir um 20 árum að
þeir gætu komið í veg fyrir að
fíkniefni næðu hér fótfestu.
„Nú eru menn að einhverju leyti
farnir að skilja það að fíkniefni eru
bara komin til að vera – hér eins
og alls staðar annars staðar. Þá
verðum við að velta fyrir okkur
hvernig við ætlum að bregðast við
ástandinu.“
Helgi bendir einnig á að nýleg
aðgerð lögreglu muni á næstu dög-
um leiða nokkuð vel í ljós stærð
markaðarins og að áhugavert verði
að fylgjast með því hvernig götu-
verð fíkniefna kann að breytast.
„Það verður áhugavert í fram-
haldinu að fylgjast með hvort
þetta hefur áhrif á markaðinn eða
hvort þetta verður eins og svo oft
áður, þ.e. að áhrifin verða engin,“
segir Helgi og nefnir í því sam-
hengi önnur stór mál á borð við
skútumálið. „Það sá ekki högg á
vatni eftir það mál. Kannski mun
það sama endurtaka sig núna og
þetta mál mun engin áhrif hafa á
markaðinn,“ segir Helgi að lokum.
Upphæðirnar gefa
sýn í undirheimana
 Hagnaðurinn af sölu fíkniefnanna sýnir mikla eftirspurn
Morgunblaðið/Eggert
Euromarket Samkvæmt heimildum Morgunblaðsins er hlutafé í Market
ehf., sem rekur Euromarket, meðal þeirra fjármuna sem lagt var hald á.
Hald lagt á hagnaðinn
» Lögreglan lagði hald á eignir
fyrir hátt í 200 milljónir kr.
» Þar á meðal hlutafé í fyrir-
tækjum, fasteignir, bankainni-
stæður, lausafé og ökutæki.
» Lögreglan lagði einnig hald
á efni til framleiðslu fíkniefna
að götuvirði allt að 400 millj-
ónir króna.
Guðmundur Magnússon
gudmundur@mbl.is
Landsbankinn hefur fjölgað sér-
hæfðu starfsfólki sem annast eftirlit,
reglulegar tilkynningar til peninga-
þvættisskrifstofu og samskipti við
lögreglu auk þess sem fjárfest hefur
verið í tölvukerfum til að gera eftirlit
og áhættumat bankans skilvirkara.
Þessar fjárfestingar bankans í innvið-
um draga úr hættu á fjársvikum og
því að bankinn sé misnotaður til pen-
ingaþvættis. Tilraunum til að hafa fé
af viðskiptavinum bankans með svik-
samlegum hætti hefur fjölgað umtals-
vert á síðustu árum.
Þetta kemur fram í skriflegu svari
bankans við fyrirspurn Morgunblaðs-
ins um aðgerðir til að hindra peninga-
þvætti í íslenskum bönkum og fjár-
málastofnunum, í kjölfar upplýsinga
lögreglunnar sl. mánudag um stór-
fellt peningaþvætti pólskra manna
hér á landi að undanförnu.
„Fjármálafyrirtækjum er skylt að
setja sér innri reglur og hafa innra
eftirlit sem miðar að því að draga úr
hættu á því að starfsemi þeirra sé not-
uð til peningaþvættis og fjármögnun-
ar hryðjuverka. Landsbankinn legg-
ur sig fram og hefur sett sér þá stefnu
að vera til fyrirmyndar um að hafa
öflugar varnir gegn peningaþvætti og
fjármögnun hryðjuverka, m.a. með
könnun á áreiðanleika viðskiptavina,
eftirliti og reglulegri fræðslu til
starfsmanna,“ segir ennfremur í svari
bankans.
Fram kemur að Landsbankinn hef-
ur innleitt rafrænt eftirlitskerfi sem
greinir óeðlilegar færslur og kannar
hvort viðskipti tengjast aðilum á vá-
listum. Þá kveðst Landsbankinn vera
að ljúka við innleiðingu á rafrænu
áhættumati á viðskiptasamböndum
sem muni efla varnir bankans enn
frekar en með vaxandi alþjóðlegum
viðskiptum og frelsi í fjármagnsflæði
milli ríkja hafi peningaþvætti orðið
alþjóðlegt vandamál og talið ein af
undirstöðum alþjóðlegrar glæpa-
starfsemi, s.s. fíkniefnaverslunar,
hryðjuverka, vopnasölu, mansals o.fl.
Arion banki segir m.a. í sínu svari
að allur grunur um peningaþvætti sé
tilkynntur til yfirvalda. Peninga-
þvætti sé vaxandi vandamál um heim
allan og Ísland sé þar ekki undanskil-
ið. Bönkum beri skylda til að vera á
varðbergi og Arion banki taki þær
skyldur sínar mjög alvarlega, enda sé
það sérstakt áherslumál í stefnu
bankans um samfélagslega ábyrgð.
Fjölga sér-
hæfðu fólki
 Bankar verjast auknu peningaþvætti
Sigríður Á. Andersen dómsmála-
ráðherra hyggst setja reglur sem
mæta aðstæðum þegar ráðherra
leggur fyrir Alþingi aðrar tillögur
um skipan dómara en þær sem
hæfisnefnd hefur. Með þessu er
brugðist við niðurstöðu Hæstaréttar
sem í gær féllst á miskabótakröfur
Ástráðs Haraldssonar og Jóhann-
esar Rúnars Jóhannssonar hæsta-
réttarlögmanna. Hvor þeirra fær
700 þús. kr. í bætur en þeir voru
meðal fjögurra umsækjenda um
dómaraembætti sem ráðherra tók út
og setti aðra fjóra inn í þeirra stað,
enda þótt hæfisnefnd veldi þá úr
hópi 15 umsækjenda. Í dómi segir að
áður hafi ráðherra átt að sjá til þess
að allt væri á hreinu varðandi hæfni
umsækjenda um dómaraembætti.
Nú væri sú skylda að verulegu leyti
falin dómnefnd. Þegar ráðherra víki
frá niðurstöðu verði hann hins vegar
sjálfur að kanna hæfni umsækjenda,
sem á hafi skort í þessu máli.
Reglur mæti
vilja ráðherra
 Fengu miskabætur