Morgunblaðið - 20.12.2017, Side 38

38 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 2017
Suðurhrauni 4210 Garðabæ | Furuvellir 3 600 Akureyri | Sími 575 8000 | samhentir.is
Heildarlausnir
í umbúðum og öðrum rekstrarvörum
fyrir sjó- og landvinnslu
u KASSAR
u ÖSKJUR
u ARKIR
u POKAR
u FILMUR
u VETLINGAR
u HANSKAR
u SKÓR
u STÍGVÉL
u HNÍFAR
u BRÝNI
u BAKKAR
u EINNOTA VÖRUR
u HREINGERNINGAVÖRUR
Allt á
einum
stað
Leitar þú að traustu
Smiðjuvegur 30 (GUL GATA) | 200 Kópavogi
Sími 587 1400 |www. motorstilling.is
ALHLIÐA BÍLAVIÐGERÐIR < HJÓLBARÐAÞJÓNUSTA
Lífslíkur bílsins margfaldast
ef hugað er reglulega
að smurningu.ENGAR
tímapantanir
MÓTORSTILLING
fylgir fyrirmælum
bílaframleiðanda um
skipti á olíum og síum.
VIÐTAL
Árni Matthíasson
arnim@mbl.is
Skáldsagan Tvíflautan eftir Jón Sig-
urð Eyjólfsson dregur nafn sitt af
samnefndu veitingahúsi og tónleika-
stað í Aþenu, sannkölluðu menning-
arsetri, þar sem ungur Vestfirð-
ingur í ævintýraleit ræður sig til
vinnu. Vestfirðingurinn ungi er Jón
sjálfur, því þó að Tvíflautan sé
skáldsaga byggist hún á reynslu
hans af fimm ára dvöl í Grikklandi.
Á Interrail um Evrópu
Jón Sigurður segir ævintýri sín
hafa hafist er hann fór í Interrail-
ferðalag um Evrópu 1994, tuttugu
og tveggja ára gamall. Ferðin byrj-
aði reyndar illa í Amsterdam þar
sem hann lenti í ræningjahöndum
og hann segist hafa efast um að
þessi ferð myndi takast þar sem
hún byrjaði svo illa, en annað kom í
ljós: „Þegar ég var rétt kominn til
Aþenu 1995 og að fá mér bjór í há-
deginu, sem var nú ekki minn hátt-
ur á þeim tíma, þá kom til mín gull-
falleg grísk meyja og byrjaði að tala
við mig. Þetta var sírena, eins og í
sögum Hómers, og ég sat fastur í
fanginu á henni í fimm ár.“
Jón segist fljótlega hafa farið að
vinna í Aþenu og þá á mexíkóskum
veitingastað. Sá staður var lokaður
á sumrin, þar sem málum var svo
háttað að ekki var hægt að borða ut-
an dyra, en Sigurður lýsir því svo að
yfir sumartímann vilji Grikkir borða
undir beru lofti.
„Ég kunni því afar illa að vinna á
þeim stað. Það eina góða við hann
var yfirkokkurinn sem kenndi mér
svolítið í grískum fræðum og sagði
mér fyrstur manna frá Ódysseifs-
kviðu, sem hefur verið mín ástríða
síðan. Þegar staðnum var svo lokað
fyrir sumarið var ég leystur út með
hárri fjárhæð sem ég var fljótur að
klára þannig að ég varð að finna
mér vinnu. Þá rakst ég á þetta
menningarsetur, Tvíflautuna, sem
þá var upp á sitt besta, stórt og
glæsilegt hús iðandi lífi og leikin
tónlist frá nánast öllum héröðum
Grikklands, stundum frá morgni til
kvölds.“
Lifðu lífinu til að segja frá því
Ævintýri Jón Sigurður Eyjólfsson segir að sér þyki mjög vænt um núið af
því að hann viti að það á eftir að verða falleg minning.
Þetta var ævintýri
Þeir sem lesið hafa Tvíflautuna
kannast við ofangreinda frásögn,
enda er framvindan í henni áþekk
henni, eins og Jón viðurkennir fús-
lega, sagan sé að stórum hluta
byggð á hans reynslu.
„Þau sem ráku staðinn hétu
Yannis Glezos, sem er þekkt tón-
skáld í Grikklandi, og ein þekktasta
þjóðlagasöngkona Grikkja, Mariza
Koch. Hún dró fjölmenni að staðn-
um og það var mikil aðsókn þegar
ég byrjaði þar. Síðan sinnaðist þeim
og þá fór allt á verri veg, hún skildi
við hann og tók eiginlega með sér
megnið af músíköntunum og við sát-
um eftir í súpunni við afskaplega
erfiðar aðstæður.“
– Það er ævintýrablær yfir frá-
sögninni sem mér finnst benda til
þess að fyrir þér hafi þetta líka ver-
ið ævintýri.
„Þetta var ævintýri, algerlega, og
á vissan hátt má segja eins og Mar-
quez sagði: Vivir para contarla, lifðu
lífinu til að segja frá því. Ég var
mjög meðvitaður um að ég myndi
segja frá þessu og kannski er það í
öllu mínu lífi. Ég er heillaður af
minningum og er mjög meðvitaður
um það þegar ég er að lifa í núinu,
að þetta nú er eins og mjöður sem
ég á eftir að setja í víntunnuna og á
eftir að gerjast þar. Mér þykir mjög
vænt um núið af því að ég veit að
það á eftir að verða falleg minning.
Mér finnst ég hafa fengið skálda-
leyfi upp á vasann, held að það sé
vestfirsk arfleifð, og er algerlega
ófeiminn að nota það.“
 Jón Sigurður Eyjólfsson skrifaði bók um Grikklandsár sín
Ljósmynd/Avenida fotógrafos
Reglulega berast fréttir afallskyns viðbjóði semþrífst í Reykjavík, tildæmis nauðgunum og of-
beldi, ekki síst vinnustaðaofbeldi og
heimilisofbeldi, og hrottaleg morð
hafa verið áberandi á líðandi ári.
Yrsa Sigurðardóttir hefur þennan
heim sem fyrir-
mynd í Gatinu,
nýjustu glæpa-
sögu sinni, og
varpar ekki að-
eins ljósi á
ískyggileg vanda-
mál tengd auði
og fátækt, valdi
og undirgefni,
frekju og yfir-
gangi, heldur fléttar þeim saman í
skilmerkilega frásögn, sem kallar á
margar spurningar.
Ungur auðmaður finnst látinn og
þræðirnir liggja til allra átta. Lög-
reglan býr við stjórnleysi og á í erf-
iðleikum með að standa í lappirnar,
hvað þá að leysa úr flóknari málum.
Minnir óneitanlega á fréttir af
valdabaráttu og flokkadráttum inn-
an lögreglunnar á höfuðborgar-
svæðinu nema hvað Yrsa gengur
lengra og tekur á kýlinu með háði
og spotti.
Húsnæðisskorturinn í borginni
hefur vart farið framhjá nokkrum
manni, hann tengist sögunni og höf-
undur nálgast vandamálið á hæðinn
hátt. Jafnvel borgarstarfsmaður
íhugar að brjóta lög til þess að fá
leigt þak yfir höfuðið á meðan ný-
ríku fjárfestarnir, sem voru lúðaleg-
ir og engin stúlka leit við í skóla, til-
heyra „ekki markhópi Netgírós“ og
hafa sína partííbúð fyrir helgar-
svallið. Það eru ekki aðeins túristar
sem djamma í leiguíbúðum í borg-
inni. En skemmtun eins er ekki
endilega skemmtun annars, langt
því frá oft á stundum.
Netvæðingin er orðin slík að að-
eins er á færi sérfróðra tæknimanna
að átta sig á óskapnaðnum. En aðrir
telja sig færa í flestan sjó með ófyr-
irséðum afleiðingum. Leiðindi og
neikvæðni ráða ríkjum. Hefndar-
klám og hrelliklám tröllríður net-
heimum rétt eins og kynlífs-
myndbönd, hvort sem þau eru ætluð
til heimabrúks eða til birtingar á
deilisíðum. Yrsa er með puttann á
púlsinum og bendir réttilega á að
ekki sé einu sinni friður fyrir snjall-
símum í jarðarförum. En undirtónn-
inn er mun þyngri og alvarlegri og
veruleikinn endurspeglast í bókinni.
Gatið er vel skrifuð og úthugsuð
glæpasaga og um leið glettin ádeila
á hvernig tekið er á málefnum sem
brenna á fólki um þessar mundir.
Hún gerist fyrir augunum á lesand-
anum og er þörf áminning um að
víða þarf að taka til hendi í borginni.
Viðbjóðurinn
í borginni
í skæru ljósi
Glæpasaga
Gatið bbbbn
Eftir Yrsu Sigurðardóttur.
Veröld 2017. Innbundin, 350 bls.
STEINÞÓR
GUÐBJARTSSON
BÆKUR
Ádeila Í Gatinu varpar Yrsa Sigurðardóttir ljósi á vandamál tengd auði og
fátækt, valdi og undirgefni, frekju og yfirgangi.