Morgunblaðið - 27.02.2018, Blaðsíða 16

16 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. FEBRÚAR 2018
27. febrúar 2018
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 100.4 100.88 100.64
Sterlingspund 140.27 140.95 140.61
Kanadadalur 78.96 79.42 79.19
Dönsk króna 16.59 16.688 16.639
Norsk króna 12.747 12.823 12.785
Sænsk króna 12.305 12.377 12.341
Svissn. franki 107.43 108.03 107.73
Japanskt jen 0.9393 0.9447 0.942
SDR 145.56 146.42 145.99
Evra 123.55 124.25 123.9
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 149.7799
Hrávöruverð
Gull 1339.05 ($/únsa)
Ál 2209.0 ($/tonn) LME
Hráolía 66.3 ($/fatið) Brent
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á
● Fasteignafélagið Eik hagnaðist um
3,8 milljarða króna í fyrra saman-
borið við ríflega 3,6 milljarða hagnað
árið 2016. Nemur aukningin um 4%
milli ára. Á sama tíma jukust rekstr-
artekjur félagsins um 13% og námu
7,6 milljörðum. Mest munar þar um
leigutekjur sem námu 6,4 milljörðum.
Tekjur af Hóteli 1919 námu 845 millj-
ónum, rekstur sameigna skilaði 401
milljón og aðrar tekjur voru ríflega
50 milljónir. Rekstrarkostnaður jókst
hins vegar um ríflega 20% og segir í
afkomutilkynningu frá félaginu að
aukningin skýrist fyrst og fremst af
rekstrarkostnaði Hótels 1919 og
hækkun fasteignagjalda. Þannig
hækkuðu fasteignagjöld um 17%
milli ára og námu ríflega milljarði
króna.
Matsbreytingar fjárfestingaeigna
á árinu 2017 voru jákvæðar sem nam
3,1 milljarði króna og hækkuðu um
tæpan hálfan milljarð frá fyrra ári.
Hagnaður Eikar jókst
óverulega á síðasta ári
STUTT
BAKSVIÐ
Stefán E. Stefánsson
ses@mbl.is
Gríðarleg uppstokkun hefur staðið
fyrir dyrum á smásölumarkaði í
kjölfar þess að alþjóðlegi smásölu-
risinn Costco gerði strandhögg á
markaðnum hér á landi. Fyrirtækið
opnaði dyr sínar fyrir viðskiptavin-
um í Kauptúni í Garðabæ í maí í
fyrra.
Þannig hafa innlend fyrirtæki, í
kjölfar opnunarinnar, unnið að
skipulagsbreytingum á sínum vett-
vangi í þeirri viðleitni að bregðast
við breyttum markaðsaðstæðum.
Hin aukna samþjöppun hefur
komið til kasta Samkeppniseftirlits-
ins (SE). Það lét fyrst til sín taka
með þeirri ákvörðun í júlí í fyrra að
ógilda samruna Haga og Lyfju en
fyrrnefnda fyrirtækið hafði reynst
hæstbjóðandi í allt hlutafé Lyfju
sem þá var í eigu Lindarhvols, eign-
arhaldsfélags í eigu ríkisins.
Á sunnudagskvöldið síðasta sendi
svo N1 frá sér yfirlýsingu í gegnum
Kauphöll Íslands þar sem greint var
frá því að SE hefði sent félaginu
andmælaskjal vegna kaupa fyrir-
tækisins á Festi, sem m.a. rekur
Krónuna, Elkó, Nóatún og Kjarval.
Samningur um kaupin var undirrit-
aður 3. október í fyrra.
Í yfirlýsingunni kemur fram að á
laugardaginn hafi fyrirtækinu borist
andmælaskjal frá SE þar sem fram
kemur að frumniðurstaða þess sé sú
að samruninn raski samkeppni og
verði ekki samþykktur án skilyrða.
Gefst N1 frestur til 12. mars til að
skila inn athugasemdum. Er niður-
staða SE í samrunaskjalinu á sömu
lund og í rannsókn þess á yfirvofandi
samruna Haga og Olís, en í lok jan-
úar var tilkynnt að SE hefði sent
þeim fyrirtækjum andmælaskjal
með frumniðurstöðu sinni. Í apríl í
fyrra var tilkynnt að Hagar hefðu
undirritað samning um kaup á öllu
hlutafé Olís.
Sjóðirnir of umsvifamiklir
Samkvæmt andmælaskjölunum
kemur fram að SE horfi fyrst og
fremst til fjögurra þátta við mat sitt
á samrunum Haga og Olís annars
vegar og N1 og Festis hins vegar. Í
fyrsta lagi stöðu samrunaaðila á
dagvöru- og eldsneytismörkuðum,
m.a. í ljósi innkomu Costco á mark-
aðinn. Einnig hafi SE áhyggjur af
áhrifum samrunanna á birgðahald
og dreifingu á eldsneytismarkaði. Þá
sé litið til þeirra áhrifa sem sam-
runarnir hafi á staðsetningar dag-
vöruverslana og eldsneytisstöðva til
framtíðar, m.a. með tilliti til versl-
unarhúsnæðis eða lóða sem samein-
uð fyrirtæki myndu búa yfir.
Þá er einnig horft til eignatengsla
á dagvörumarkaði og eldsneytis-
markaði. Þar hefur SE mestar
áhyggjur af víðtæku eignarhaldi líf-
eyrissjóðanna. Þannig er Lífeyris-
sjóður starfsmanna ríkisins stærsti
hluthafi Haga og Skeljungs og annar
stærsti hluthafi N1. Þá er sjóðurinn
stór hluthafi í Festi. Lífeyrissjóður-
inn Gildi er stór hluthafi í Festi,
þriðji stærsti hluthafi N1 og annar
stærsti hluthafi Skeljungs og Haga.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins verða samrunar Haga og
Olís annars vegar og N1 og Festis
hins vegar ekki samþykktir nema
gripið verði til aðgerða vegna hins
umsvifamikla eignarhalds sjóðanna í
fyrirtækjunum. Þar mun helst koma
til greina að takmarka áhrif þeirra
við val á stjórnarmönnum í fyrirtæk-
in. Þar kunni helst að koma til
greina að takmarka atkvæðisrétt
þeirra á aðalfundum félaganna sem
um ræðir.
Eignarhald lífeyrissjóðanna
þvælist fyrir samrununum
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Krónan N1 hefur stefnt að því að Kaupa Festi sem m.a. á Krónuna. Á sama tíma vilja Hagar eignast Olís.
 Samkeppniseftirlitið staldrar við krosseignatengsl sjóðanna á smásölumarkaði
Þórir Garðarsson, stjórnarformaður
rútufyrirtækisins Gray Line, segir í
samtali við Morgunblaðið að félagið
þurfi að greiða um 500 þúsund
krónur á dag fyrir að nota svoköll-
uð fjarstæði við Flugstöð Leifs
Eiríkssonar, eftir að Isavia ákvað í
desember sl. að byrja, frá og með 1.
mars, að taka gjald fyrir notkun
stæðanna. Gray Line kærði gjald-
tökuna til Samkeppniseftirlitsins í
janúar sl.
Í gær sendi Isavia frá sér til-
kynningu um lækkun gjaldsins
fyrstu sex mánuðina, auk þess sem
bætt er við millistærðarflokki sem
tekur til hópferðabifreiða sem taka
20-45 farþega. „Það er ljóst að
þetta tilboð er jafn óaðgengilegt og
fyrri ætlun þeirra um þessa ofur-
gjaldtöku. Okkur finnst sanngjarnt
að greiða gjald fyrir afnot af bíla-
stæðum, en það verður þá að taka
mið af þeim kostnaði sem þetta
opinbera fyrirtæki hefur af því að
byggja og reka bílastæði. Þetta á
ekki að vera til að fjármagna upp-
byggingu inni í flugstöðinni fyrir
einhverja allt aðra starfsemi en
snýr að þessari þjónustu sem við
erum að borga fyrir,“ segir Þórir.
Hann segir að Isavia ætti frekar
að sækja sér fjármagn til fjárfest-
inga með eigið fé, og sækja það til
lánastofnana eða með auknu
hlutafé. „Isavia hefur skilað góðri
afkomu síðustu ár og er ekki á
vonarveli.“
Frá 1. september 2018 greiða
minnstu rútubifreiðarnar 4.900 á
hverja ferð, millistærð 12.500 og
stærstu 19.900 krónur. Ekkert
gjald er tekið fyrir að skila farþeg-
um í flugstöðina. tobj@mbl.is
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Rútur Gray Line fer um 22-24 ferðir
á dag með farþega frá Leifsstöð.
500 þúsund á dag
fyrir rútustæðin
 Isavia lækkar
gjald við Leifsstöð
í sex mánuði