Morgunblaðið - 01.03.2018, Page 58

58
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. MARS 2018
Kaka ársins 2018
Kakan samanstendur af browniesbotn, súkkulaðikremi með
niðurskornum Þristi, sacherbotn og súkkulaðiganache.
Klapparstíg 3, 101 RVK sími 551 3083
Mannkynið hefur þekkt til upplífg-
andi eiginleika gerjaðs korns að
minnsta kosti frá árinu 9000 fyrir
Krists burð og í dag er það und-
irstaða vinsælasta áfenga drykkjar-
ins. Um þessar mundir tala margir
um „endurreisn“ og „byltingu“
bjórsins, sem kann að virðast und-
arlegt þar sem bjórinn hefur alltaf
verið mikils metinn. Málið er þó að
það sem hefur breyst er hvernig við
hugsum um bjór, fjölbreytileika
hans, bragð, styrk, möguleika, jafn-
vel hlutverk hans í samfélaginu.
Rauði þráðurinn í þessari nýju nálg-
un er það sem dagsdaglega er kallað
kraftbjór.
Hvað er kraftbjór?
Sumir vilja meina að kraftbrugg-
húsin snúist öll um takmarkaða
framleiðslu. Þetta kann að eiga rétt
á sér í samanburði við vörumerki á
borð við Budweiser en heldur ekki
vatni þegar horft er til þess að árið
2014 framleiddi Lagunitas 600.000
ámur af bjór í brugghúsi sínu í Kali-
forníu. Aðrir telja að aðalsmerki
kraftbrugghússins sé hinn sjálfstætt
starfandi bruggari. Þetta er að
mestu leyti rétt og unnendur kraft-
bjórsins þreytast seint á að
lýsa því yfir hversu mikið
betur bjórinn bragðast sem
stórfyrirtækin koma ekki ná-
lægt. Enn aðrir halda því
fram að kraftbjórinn snúist
um afgerandi bragð, háa
áfengisprósentu og hráefni
sem engum ætti að detta í
hug að blanda í bjór; hráefni á
borð við villtar kryddplöntur,
greipávexti og tonkabaunir.
Þau rök halda þó ekki vatni þar sem
margar gerðir kraftbjórs eru nú-
tímaútfærslur á aldagömlum
bruggstíl. Að þessu sögðu er
kannski reynandi að sjóða saman
nýja skilgreiningu – kraftbjór snýst
um gæði umfram magn, um hugsjón
frekar en peninga, um innihald frek-
ar en umbúðir. Ef þér hugnast þetta
þá er kraftbjórinn fyrir þig.
Í bókinni má finna umfjöllun og
uppskriftir frá fleiri en 60 áhuga-
verðum brugghúsum auk veglegs
inngangskafla um undirstöðuatriði
bruggunar. Í bókinni ausa bestu
handverksbruggarar heims úr
viskubrunni sínum, opna bækur sín-
ar í fyrsta sinn og deila uppskriftum
að bjórum sínum með öllum bjór-
áhugamönnum, bruggurum og öðr-
um aðdáendum mjaðarins gyllta.
Heimsins bestu brugghús
Allar uppskriftirnar í bókinni
koma frá spennandi brugghúsum
sem eru þekkt fyrir að
vera óhrædd við að
fara ótroðnar slóðir.
Sæktu þér innblástur í
þær því það er mun
skemmtilegra að
reyna við Cream Ale
frá Mikkeller eða Ginormous
Imperial IPA frá Gigantic en gamla
hefðbundna uppskrift. Byrjaðu á
einhverri einfaldri og renndu þér
svo í flóknari uppskriftir þegar þér
finnst þú vera að ná tökum á
tækninni og fá tilfinningu fyrir bún-
aðinum. Þegar sjálfstraustið er kom-
ið geturðu svo notað uppskriftirnar
sem stökkbretti yfir í þína eigin
sköpun – meira/minna/aðra gerð af
humlum á mismunandi stigum, rist-
að malt eða rúgur eða hafrar, viðbót-
arhráefni á borð við ávexti, krydd-
jurtir, krydd, te, súkkulaði, vanillu,
kaffi … þú gefur bara ímyndunarafl-
inu lausan tauminn.
Bókin leiðir lesandann víða um
heim, enda má finna brugghús allt
frá Ástralíu til Íslands í henni. Með-
al annars eru uppskriftir frá Brew-
dog, Omnipollo, Mikkeller, Beaver-
town, Evil Twin og mörgum fleirum.
Íslensku brugghúsin á síðum bók-
arinnar eru Austri, Borg, Brothers
Brewery, Bryggjan, Gæðingur, Jón
ríki, Kex, Segull 67, Steðji, Ölverk
og Ölvisholt.
Omnipollo - Stokkhólmi, Svíþjóð
Þegar hæfileikaríkur grafískur
hönnuður (Karl Gradin) og hæfi-
leikaríkur bruggari (Henok Fentie)
stilltu saman strengi sína í Omni-
pollo var það nokkurn veginn óum-
flýjanlegt að brugghúsið myndi
framleiða bjór sem færi jafn vel í
auga og í munni. Merkimiðarnir á
flöskunum eru sönnun þess fyrr-
nefnda, sönnun þess síðarnefnda er
að finna á næsta bjórbar. Það sem
var ekki óumflýjanlegt, heldur af-
rakstur ótakmarkaðrar sköp-
unargáfu og mikillar vinnu, er að
bjórar brugghússins eru einhverjir
þeir eftirsóttustu í heiminum. Omni-
pollo er sígaunabrugghús, eins og
svo mörg önnur í Skandinavíu:
margir bjóra þess eru bruggaðir í
belgíska hátæknibrugghúsinu De
Proefbrouwerij, aðrir eru afrakstur
samvinnuverkefna (með Siren, Evil
Twin og Stillwater, svo dæmi séu
tekin); sköpunin er samt öll komin
frá Omnipollo. Nathalius er 8% im-
perial IPA sem bruggaður er með
hrísgrjónum og maís, hráefnum sem
kraftbruggarar forðast yfirleitt, sem
aftur er auðvitað enn frekari ástæða
til að nota þau. Yellow Belly, sem
bruggaður er með Buxton Brewery,
er „hnetusmjörskex-stout“ sem inni-
heldur hvorki hnetusmjör né kex,
einn eftirsóttasti bjór heims. Maz-
arin, þessi í kertaflöskunni, er ósköp
hefðbundið ljósöl, bara það besta
sem þú hefur nokkurn tíma smakk-
að.
OMNIPOLLO - Stokkhólmi, Svíþjóð
4:21
Double smoothie IPA með
hindberjum og vanillu
20 l | ABV 6%
UÞ 1,054 | LÞ 1,010
Ásamt Mikkeller og To Øl er
Omnipollo fulltrúi alls þess sem er
spennandi, óhefðbundið og fram-
úrstefnulegt við bruggmenninguna í
Skandinavíu. Omnipollo er rekið af
Henok Fentie, sem hóf feril sinn
sem heimabruggari, og grafíska
hönnuðinum Karl Grandin, sem ber
ábyrgð einhverjum flottustu skreyt-
ingum sem fyrirfinnast á bjór-
flöskum þessa heims (og kannski
annarra líka) – flöskurnar eru svo
flottar að fólk á í mestu erfiðleikum
með að láta þær frá sér að síðasta
sopa teknum. Omnipollo rekur ekk-
ert eiginlegt brugghús heldur láta
félagarnir brugga fyrir sig víðs veg-
ar um heiminn, oft í samvinnu við
önnur brugghús. 4:21 er hluti af Ma-
gic Numbers-línu Omnipollo, bjór-
um sem lagaðir eru í litlu magni og
takmörkuðu upplagi og sem brugg-
aðir eru á áður óþekktum lendum
bruggsins. Hindberin og hveitið
gera þennan bjór verulega ávaxta-
ríkan og skarpan á tungu á meðan
vanillan og laktósinn skila rjóma-
kenndri, nánast þykkri áferð – þess
vegna kemur „smoothie“ fyrir í heit-
inu. Laktósi bruggast nánast ekkert
með bjórgeri og eykur því ekki
áfengisstyrkinn; hann eykur hins
vegar þéttni virtarinnar. Mikið
magn af humlum á síðustu stigum
lögunarinnar gefur mikið bragð og
þónokkur IBU-stig til viðbótar. Hér
er á ferðinni framúrskarandi bjór!
KORN
Pilsner malt, 2,65 kg (60%)
Hveiti, 880 g (20%)
Hafraflögur, 440 g (10%)
MESKING
67°C í 75 mín.
HUMLAR
(60 mínútna suða)
Mosaic, 27 g, 10 mín.
Mosaic, 67 g, iðuhumlun
Mosaic, 200 g, þurrhumlun í 3 daga
GER
Fermentis S-04 English Ale
GERJUN
19°C
ÖNNUR HRÁEFNI
Glúkósi, 440 g (10%), í suðu
Laktósi, eftir suðu, til að auka upp-
haflega þéttni um 3 stig (um 12–13
eðlisþyngdarstig); um 700 g.
Fersk hindber, 1,3 kg, og 2,5 van-
illubelgir sem skornir hafa verið í
sundur eftir endilöngu, eftir fyrstu
gerjun, fyrir þurrhumlun.
thora@mbl.is
Bruggaðu þinn eigin kraftbjór
Ljósmyndir/Bókaútgáfan Salka
Í dag, á afmælisdegi bjórsins á Íslandi, sendir Salka frá sér bókina Kraftbjór. Bókin er óður til bjórsins sem nálgast
fertugsaldurinn hér á landi en á síðustu árum hefur orðið sannkölluð sprenging í fjölda brugghúsa, jafnt hérlendis sem
erlendis. Hér á landi hefur brugghúsum fjölgað gríðarlega ört á síðustu fimm árum og bjórgerð er orðin að listformi.
Hindber og vanilla
4:21 bjórinn þykir
ákaflega góður.
Hönnun og hugvit
Bjórar frá Omnipollo
þykja sérlega bragð-
góðir og umbúðirnar
einstaklega flottar.