Fréttablaðið - 09.10.2018, Blaðsíða 18

Brynhildur
Björnsdóttir
brynhildur@frettabladid.is
ÞREYTT Á AÐ
VERA ÞREYTT?
Járnskortur getur verið ein ástæðan.
Floradix hjálpar þér að viðhalda góðri
heilsu og heilbrigði.
Fæst í apotekum, heilsuvörubúðum og heilsuhillum matvöruverslana
Engin
aukaefni!
Þegar við snertum, föðmum eða kyssum vin eða ástvin er snertingin hlaðin merkingu.
Við leitum að væntumþykju,
tengslum eða erum að láta í ljós
einhverja þörf. Ólíkir menningar-
heimar hafa ólíkar aðferðir til að
tjá blíðu eða virðingu en sumir
telja að á Vesturlöndum höfum við
sett snertingu inn í svo þröngan
ramma að það sé að verða okkur
fjötur um fót, að fólk þjáist í raun
af snertingarleysi og þangað megi
meðal annars rekja tíðni ofbeldis
sem felur í sér óvelkomna snert-
ingu. Líkamleg snerting er auðvitað
ekki alltaf velkomin eða viðeigandi
og þegar ókunnugt fólk á hlut getur
hún verið ofbeldi.
Nýleg finnsk rannsókn leiddi í ljós
að hvort snerting hefur jákvæð eða
neikvæð áhrif er alfarið háð sam-
hengi og snerting leiði ekki alltaf til
jákvæðra tilfinninga. En rannsóknir
sýna líka að snerting er gríðarlega
mikilvæg fyrir mannkynið þegar
kemur að því að deila tilfinningum
og viðhalda samböndum, bæði
rómantískum og félagslegum.
Jákvæð snerting getur
skipt sköpum fyrir heilsuna
Snerting getur verið af ýmsum toga og rannsóknir sýna fram á að jafnvel lítil
snerting eins og að haldast í hendur getur verið verkjastillandi og róandi.
Fjölmargar rannsóknir sýna að ástrík vina- eða parasambönd þar sem
snerting er algeng geta stuðlað að bættri heilsu og lægri blóðþrýstingi.
Snerting og
sérstaklega
faðmlög og knús
stuðla að vel-
líðan og bættri
heilsu.
Snerting, faðm-
lög og kossar frá
þeim sem okkur
þykir vænt um
og treystum
getur verið með
því hollasta sem
völ er á. Fyrir því
eru fjölmargar
ástæður, flestar
líffræðilegar sem
eiga sér rætur
djúpt í þróunar-
sögu mannsins.
Frægar rannsóknir hafa sýnt að
börn sem vaxa úr grasi án snert-
ingar sem ber í sér væntumþykju
eiga oft við þroskavanda að etja og
eiga erfitt með að fóta sig félags-
lega. Að snerta og vera snert hefur
áhrif á þau svæði í heilanum sem
stjórna því hvernig við hugsum,
bregðumst við og hvernig okkur
líður. Ein rannsókn sýnir til dæmis
að snerting með væntumþykju
virkjar framheilann sem hefur með
nám og ákvarðanatöku að gera
auk þeirra áhrifa sem hún hefur
á tilfinningaþroska og félagslega
hegðun.
Snerting getur líka verið róandi
og vakið öryggi hjá fólki sem er
undir álagi þar sem hún sendir
skilaboð um stuðning og sam-
kennd. Sænsk rannsókn frá í fyrra
staðfestir þau aldagömlu sannindi
að það að faðma og strjúka börnum
sem líður illa róar þau og skapar
öryggi og vellíðan.
Í þessu samhengi hefur umræða
farið af stað um snertingu í sál-
fræðimeðferð og hvort mögulega
jákvæðar afleiðingar snertingar
trompi mögulegar siðfræðilegar
spurningar.
Staðreyndin er sú að við sækjum
í að faðma þá sem okkur þykir vænt
um einmitt vegna þess að við fáum
þar staðfestingu á huggun og vænt-
umþykju. Rannsóknir hafa sýnt að
konur sem nota líkamlega snert-
ingu til að styðja maka sína sýna
meiri virkni á heilasvæðum sem
hafa með verðlaun að gera og þann-
ig getur það að faðma einhvern
sem líður illa verið gott fyrir bæði
þann sem er faðmaður og þann sem
faðmar þar sem báðir aðilar auka
þannig góðar tilfinningar og styrkja
tengslin. Hollenskar rannsóknir
sýna að faðmlag frá þeim sem okkur
þykir vænt um getur létt á tilvistar-
kreppu og fjarlægt sjálfsefasemdir.
Sömu rannsóknir gefa til kynna að
það að snerta gæludýr og jafnvel
bangsa getur haft svipuð áhrif sem
sýnir hvað snerting er ótrúlega
mikilvæg mannverum þar sem jafn-
vel eitthvað sem líkir eftir snertingu
við aðra manneskju getur stillt til-
vistarkreppu í hóf. Enn aðrar rann-
sóknir sýna að óyrt væntumþykja
eins og að faðmast eða kyssast getur
dregið úr streitu og þeim skaða
sem hún veldur. Þá hefur það sýnt
sig að jákvæð líkamleg snerting
getur dregið úr hættu á sýkingu í
öndunarfærum og þeir sem fá samt
kvef og eru faðmaðir með kvefið
eru fljótari að ná sér.
Ástrík ástarsambönd þar sem
mikið er um snertingu hafa einnig
jákvæð áhrif á heilsufar. Þannig
eru konur í þannig samböndum
með lægri blóðþrýsting og púls. Þá
má benda á að tungukossar geta
virkað eins og bólusetning þar sem
áttatíu milljón bakteríur geta farið
á milli í tíu sekúndna kossi sem gefa
líkamanum tækifæri til að mynda
mótefni. Tilraunir hafa einnig sýnt
að tungukossar eru þróunarfræði-
lega mikilvægir þegar kemur að
því að velja sér maka, einkum fyrir
konur, þar sem í munnvatni er að
finna efnafræðiblöndu sem gefur til
kynna hvernig fólk passar saman til
afkvæmagerðar.
Snerting er líka verkjastillandi,
jafnvel bara það að haldast í hendur
getur minnkað verki sýnir rann-
sókn frá 2017.
Það er því ljóst að snerting hefur
meiri áhrif á heila okkar, líkama og
líðan en okkur gæti órað fyrir sem
er mikilvægt að hafa í huga. Eitt
faðmlag getur dimmu í dagsljós
breytt, og skynjun okkar og annarra
á veröldinni til hins betra.
4 KYNNINGARBLAÐ FÓLK 9 . o K tÓ B e R 2 0 1 8 Þ R I ÐJ U DAG U R
0
9
-1
0
-2
0
1
8

0
4
:3
6
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
1
0
5
-F
1
F
0
2
1
0
5
-F
0
B
4
2
1
0
5
-E
F
7
8
2
1
0
5
-E
E
3
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
4
8
s
_
8
_
1
0
_
2
0
1
8
C
M
Y
K