Þróttur - 17.06.1919, Blaðsíða 23

43
Þróttur
síðasta árgangi »Andvara« undir fyrir-
sögninni »Heilsa og hugðarefni«. Niður-
staða höfundarins er sú, að skilyrðið
fyrir því að »endast« vel, sé það, að
kunna að hvíla sig. Það sé engin
hvíld að hætta slörfum og lifa athafna-
lausu lífi. Þvert á móti, það sé til nið-
urdreps. Starfmálahugsanirnar ásæki
rnann engu að síður og athafnaleysið
valdi áliyggjum.
Til þess að ráða bót á þessu, er að
dreifa huganum með hjáverkum, sem
höfundurinn nefnir hugðarstörf. Rekur
höfundurinn þetta mál talsvert ítarlega
°g kemur með nokkur dæmi. Hér er
að ræða um mjög merkilegt málefni,
sem gott væri að sem flestir athuguðu,
°g veitti ekki af, að um það væri ritað
oftar. Hér er ekki rúm að sinni til þess,
en eg vildi nota tækifærið til að vekja
eftirtekt á greininni og hvetja menn á
að lesa hana. J. K.
Tóbaksnautn.
Reyktóbaksnauln hefir farið mjög í
vöxt hér á landi á síðustu árum. Ber
mest á þvi i kaupstöðum. Kemur mað-
llr varla svo á nokkra mannfundi að
eigi sé loftið þrúngið tóbaksreyk. Er
eigi að sjá að menn alment viti hvað
tobaksnautn er skaðleg. Þó viðurkent
se að hún hiiidri eðlilegan þroska ungl-
lngsins og stuðli síst af öllu til þess að
efia þrótt þjóðarinnar. —
Mezt kveður þó að óhollustu tóbaks-
tegundunum, vindlingunum, og neyta
þeirra einkurn þeir, sem sízt mega við
1)V1 — unglingar og kvenfólk. Er eigi
Ur vegi að benda mönnum á ummæli
^oerkra manna er þetta snerta; sérstak-
iega á þetta erindi til þeirra er vilja
vera sannir íþrótlamenn og í fullri alvörn
stgðja að eftingu líkamlegrar og and-
legrar heilbrggði þjóðarinnar.*
í hinni stóru alþýðlegu heilsufræði
(Sundhedslære) eftir Arnold Möller stend-
ur þessi kafli um tóbakið á bls. 821—822:
»í lóbakinu eru margskonar eiturefni,
bæði brennanlegar olíur og nicotín, sem
er mjög sterkt eitur. Hvernig svo sem
tóbaks er neytt, hvort sem það er reykt,
tuggið eða því er stungið í nefið, þá
berzt eitrið inn í líkamann, og af verk-
unum þess þar kemur ílöngunin.
í öllum höfuðatriðunum eru áhrif
tóbaksins á líkamann mjög svipuð og
áhrif áfengisins; það virðist alveg eins
og áfengið — lama líffærafrumlurnar,
einkum frumlur heiians. Og alveg eins
og áfengið virðist það geta með liæfi-
lega langri nautn, orðið að langvarandi
(kronisk) eitrun.
Hún kemur mjög oft fram, sem ein-
hver meltingartruflun, einkum sem lang-
varandi þarmakvef; og er enginn vafi á
því, að þau tilfellin eru feikn mörg, að
veiki þessi stafi ekki af öðru en tóbaks-
nautn. Langvarandi kokkvef myndast
líka mjög oft á þennan hátt.
Annað líííæri, sem einnig er í mjög
mikilli hættu af þessari eitrun, er hjart-
að. Það er ekki aðeins að taugaveikl-
unarkendar truflanir geti komið á starf-
semi þess, heldur getur það líka lagst
á hjartavöðvann sjálfan, og er ekki
sjaldgæft að finna hjartalömun, sem af-
leiðingu tóbaksreykinga.
Eitt af lítfærum þeim, sem oft verða
fyrir skaða af þess völdum, eru augun.
Skaði þessi eða starfstruflun getur verið
ýmiskonar, en greinilegast er það, að
sjónarmagnið þverr að mun.
Með þekkingu þeirri, sem vér nú
höfum á tóbakinu og afleiðingum þess
* í Svíþjóð er sterk lireifing í þá átt, að
útrýma allri tóbaksnautn meðal íþrótta-
manna og í Noregi er þátttakendum og að-
stoðamönnum á leikmótum stranglega bann-
að að neyta tóbaks. Ritslj.