Morgunblaðið - 12.12.2018, Síða 16

16 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. DESEMBER 2018
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á og á þar við nokkrar yfirtökur; t.a.m.
yfirtöku Regins á nokkrum fast-
eignafélögum, N1 á Festi, Haga á
Olís, Sýnar á 365 og Iceland Seafood
á Solo Seafood. „Fram að síðasta
eina og hálfa ári hafði markaðurinn
nýst íslenskum fyrirtækjum, síðasta
áratug, mjög lítið í þessa veru. Við
sjáum fyrir okkur að það verði
ákveðin vatnaskil núna,“ segir Páll.
Páll telur þó að það sé áhyggjuefni
hversu einsleitt eignarhaldið er í
Kauphöllinni þar sem lífeyrissjóðirn-
ir eiga meira en 50% af skráðu mark-
aðsvirði eins og áður kom fram.
Hann segir að það þurfi að fá fleiri
erlenda fjárfesta inn, en einnig fleiri
fjárfestingarfélög, sterkefnaða ein-
staklinga sem og allan almenning til
þess að auka fjölbreytnina.
„Í hvítbókinni eru viðraðar þarna
ákveðnar leiðir til að draga úr vægi
lífeyrissjóðanna og gefa almenningi
færi á því að ráðstafa sínum
viðbótarlífeyrissparnaði í fjárfest-
ingar í gegnum aðrar leiðir heldur en
í gegnum þá lífeyrissjóði sem fyrir
eru núna. Það held ég að sé hug-
mynd sem væri rétt að útfæra nánar
og væri liður í að draga úr væginu.
Svo er það hitt: Það eru auðvitað
hagsmunir lífeyrissjóðanna að færa
sig í auknum mæli í erlendar fjár-
festingar en á móti þurfum við þá að
fá inn erlendar fjárfestingar,“ segir
Páll. Hann segir að mikilvægustu til-
lögurnar í hvítbókinni séu þær að
auka við frjálsræði við ávöxtun líf-
eyrissparnaðar, að innleiða skatta-
lega hvata þannig að hinn almenni
fjárfestir verði virkari á markaði, og
að tími sé kominn til að að leyfa
frjálsa för erlendra fjárfesta inn á ís-
lenskan markað án bindiskyldu.
Rétt að hafa áhyggjur
Í samtali við Morgunblaðið segir
Ásgeir Jónsson, dósent í hagfræði,
að það sé aftur á móti rétt að hafa
áhyggjur af íslenskum verðbréfa-
mörkuðum.
„Ég tel það. Eins og staðan er
núna þá vantar fleiri og ólíkari mark-
aðsaðila á öllum mörkuðum.
Lífeyrissjóðirnir bera höfuð og
herðar yfir fjármálamarkaðinn og
þeir eru eðli máls samkvæmt svo-
kallaðir hillufjárfestar sem kaupa
eignir til að eiga til lengri tíma. Það
sem þurfum eru fjárfestingafélög af
ýmsum gerðum til þess að eiga við-
skipti og skoðanaskipti með kaupum
og sölu á opnum markaði. Við þurf-
um líka erlenda aðila til þess að
markaðurinn verði virkari, dýpri og
betri vettvangur fyrir ólíkar skoðan-
ir,“ segir Ásgeir.
Hann telur að verðmyndunin á
markaði sé langt frá því að vera skil-
virk og nefnir að hlutabréfamarkað-
urinn sé að hreyfast mjög mikið í
veltulitlum viðskiptum. Hann segir
að fjármagnshöftin séu mjög skaðleg
í þessu samhengi. Hann tekur að því
leyti til undir orð Páls um að leyfa
frjálsa för erlendra langtímafjár-
festa inn á íslenska fjármálamark-
aðinn án bindiskyldu, sem er ein af
leiðunum sem nefndar eru í hvítbók-
inni til þess að efla virkni fjármála-
markaðar.
En hvaða áhætta er fólgin í því að
verðmyndum á markaði sé mögulega
röng? „Einsleitni markaðsaðila
skapar hættu á einhliða skoðana-
skiptum, eða upphlaupum, þegar
markaðurinn hleypur í eina átt í kjöl-
far einhverra frétta eða viðburða.
Það getur lýst sér í öfgakenndum
verðhreyfingum innan dags eða jafn-
vel því að seljanleiki hverfi og jafnvel
að engir mótaðilar fáist í viðskiptum.
þetta hefur t.d. verið mjög áberandi í
Icelandair-WOW-málunum öllum
hvað hlutabréfamarkaðurinn er að
taka miklar sveiflur. Á svona þrosk-
uðum markaði áttu ekki að sjá þetta
mikla flökt,“ segir Ásgeir og nefnir
að slíkt flökt geri minni fjárfestum
erfiðara fyrir á markaði og fæli þá
frá.
„Vanburðugur“ markaður
 Íslenski hlutabréfamarkaðurinn fékk ekki góða dóma í hvítbók um framtíðarsýn
fyrir fjármálakerfið  Dósent í hagfræði segir þörf á fleiri fjárfestum
12. desember 2018
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 122.44 123.02 122.73
Sterlingspund 155.57 156.33 155.95
Kanadadalur 91.87 92.41 92.14
Dönsk króna 18.701 18.811 18.756
Norsk króna 14.419 14.503 14.461
Sænsk króna 13.517 13.597 13.557
Svissn. franki 123.65 124.35 124.0
Japanskt jen 1.086 1.0924 1.0892
SDR 169.55 170.57 170.06
Evra 139.61 140.39 140.0
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 169.3927
Hrávöruverð
Gull 1246.8 ($/únsa)
Ál 1961.0 ($/tonn) LME
Hráolía 61.34 ($/fatið) Brent
Eignastýringar-
fyrirtækið Íslensk
verðbréf hefur fest
kaup á Viðskipta-
húsinu sem í nærri
tvo áratugi hefur
sérhæft sig á sviði
ráðgjafar til fyrir-
tækja í sjávarút-
vegi og tengdum
greinum. Starfsmenn fyrirtækisins
eru átta. Íslensk verðbréf voru stofn-
uð fyrir ríflega 30 árum og þjónusta
bæði einstaklinga og fagfjárfesta á
sviði eignastýringar. Hjá fyrirtækinu
starfa 18 manns.
Sigurður Atli Jónsson, stjórnar-
formaður ÍV. segir í tilkynningu að
með kaupunum stígi fyrirtækið fyrsta
skref að nýju sérhæfðu fjármálafyrir-
tæki sem byggist á grunni eignastýr-
ingar og atvinnulífssérhæfingar.
ÍV færa út
kvíarnar
 Festa kaup á
Viðskiptahúsinu
Sigurður Atli
Jónsson
● Viðskipti með
hlutabréf á aðal-
lista Kauphallar Ís-
lands náðu tæpum
1,3 milljörðum
króna í gær. Mest
voru viðskipti
með bréf Marel.
Lækkuðu bréf fé-
lagsins um 0,8% í
293 milljóna króna viðskiptum. Næst-
mest voru viðskipti með bréf Iceland-
air group og hækkaði félagið um
2,4% í viðskiptum dagsins. Ekkert fé-
lag hækkaði meira í viðskiptum dags-
ins. Mest lækkuðu bréf trygginga-
félagsins VÍS eða um 2,1% í 58
milljóna viðskiptum. Úrvalsvísitalan
lækkaði um 0,6% í viðskiptum gær-
dagsins og hefur nú lækkað um
0,92% frá áramótum.
Áfram fremur rólegt
yfir Kauphöllinni
STUTT
Smiðjuvegi 9 · 200 Kópavogi
Sími 535 4300 · axis.is
Vandaðar íslenskar innréttingar
Tryggvagötu 18 - 552 0160
Mokkajakkar
Skinnkragar
Ásgeir segir mikilvægt að ríkið losi
um eignir sínar sem bundnar eru í
fjármálageiranum en heildarstaða
ríkisins í fjármálakerfinu nemur í
kringum 50% af landsframleiðslu
ef eignarhlutir og ábyrgðir vegna
skuldabréfaútgáfu Íbúðalánasjóðs
eru lagðar saman. Hann segir fá-
ránlegt að hafa fjármuni ríkisins
fasta sem eigið fé í bönkum í stað
þess að nota fjármunina í sam-
félagsleg verkefni. Hann segir stöð-
una ekki eiga sér ekki hliðstæðu í
hinum vestræna heimi og áhættu
fólgna í því að hafa fjármuni í húfi í
útlánastofnunum. Ef einhver töp
verða muni skattborgarar vera þeir
fyrstu til þess að tapa á því. Þá sé
fjármálageirinn í mikilli þróun með
tilkomu fjártækni og óljóst sé
hvernig verðmæti eignarhlutarins
muni þróast. Eigi að gera eitthvað
með tillögurnar sé tímabært að
ráðast í aðgerðir á næsta ári.
Tímabært að ráðast í aðgerðir
FJÁRMÁLAGEIRINN
BAKSVIÐ
Pétur Hreinsson
peturhreins@mbl.is
Íslenskur hlutabréfamarkaður er „í
heild sinni mjög vanburðugur“ að því
er fram kemur í nýrri hvítbók um
framtíðarsýn íslenska fjármála-
kerfisins. Fram kemur að lífeyris-
sjóðirnir hafi komið markaðnum af
stað eftir hrun með góðri þátttöku í
nýjum skráningum en þeir eiga nú
um 50% af skráðu markaðsvirði. En
„því miður hafa fáir aðrir fylgt í kjöl-
farið“ þar sem almennir fjárfestar
„virðast hálfvegis forðast markað-
inn“.
Páll Harðarson, forstjóri Kaup-
hallarinnar, segir aðspurður að það
sé ekki rétt að orða hlutina á þann
veg að hafa skuli áhyggjur af þróun
hlutabréfamarkaðarins né að hann
sé vanburðugur. „En ég held að það
sé full ástæða til þess að huga að leið-
um til þess að styrkja hann frekar,“
segir Páll.
„Við fengum nýverið úttekt frá
FTSE-vísitölufyrirtækinu sem sýnir
að með nokkrum vel völdum aðgerð-
um getum við uppfyllt öll þau skil-
yrði sem fremstu hlutabréfamark-
aðir í heimi uppfylla,“ segir Páll.
Hluti af þeim aðgerðum sé skráning
bankanna á markað, sem er að mati
Páls „kannski mikilvægasta aðgerð-
in“ til þess að laða að erlent fjár-
magn. Skráning Arion banka á
markað fyrr á árinu sé til marks um
það en þaðan komu fjárfestar að
töluverðu leyti frá Bretlandi og
Bandaríkjunum.
Óplægður akur
„Þannig eigum við eiginlega
óplægðan akur hvað varðar fjárfesta
í Skandinavíu. Arion banka-útboðið
tókst vel og ber merki um það að það
sé eftirspurn eftir íslenskum bönk-
um,“ segir Páll við Morgunblaðið.
Hann nefnir einnig sem dæmi að
ekki sé rétt að hlutabréfamarkaður-
inn hafi ekki verið nýttur í neinum
mæli til þess að sækja fjármagn til
vaxtar, yfirtöku eða umbreytingar-
verkefna með hlutafjárútboðum,
eins og lýst er í hvítbókinni. „Bara
núna á síðustu 12 mánuðum hafa
skráð fyrirtæki náð sér í meira en 30
milljarða vegna kaupa á öðrum fé-
lögum til þess að stækka,“ segir Páll
Ríkisbankar Ýmis rök hníga að því að setja íslensku bankana á markað.