Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.04.2017, Blaðsíða 18

18http://www.ætt.is
Fréttabréf Ættfræðifélagsins í apríl 2017
aett@aett.is
og vann sem smiður. Síðan gerðist hann húsmaður á
Stærribæ í Grímsnesi og þar fæddust börnin Jóhannes
og Kristín.
Dóttirin María, var yngst, hún er formóðir barna-
barnanna minna. Hún er fædd á Ingvarshóli sem er
eyðibýli í Þóroddsstaðalandi í Grímsnesi. Á Þórodds-
stöðum býr nú hrossabóndinn Bjarni Þorkels son, og í
dag grær grasið á gömlu rústunum í hófsporum fallegu
gæðinganna hans. Næst lá leið okkar að Seli þar sem
þau Sveinn og Halldóra höfðu kynnst og alist upp
saman. Bærinn kúrir undir Mosfellinu og tær Brúaráin
rennur austan og sunnan við túnin.
Smiðsnes
Við rennum í hlað á Seli og Ingibjörg ræðir af
þekkingu og áhuga við húsmóðurina Þórunni. Við
Ragnheiður hlustum og njótum. Bæjarstæðið er
fallegt, en þar er mjög kvöldsett. Svo heimsækj-
um við fallegu, svarttjörguðu Mosfellskirkjuna þar
sem þau Sveinn og Halldóra höfðu gift sig 150 árum
áður. Þar leiðir Ingibjörg Ragnheiði að fallega leið-
inu þar sem Hamrahjónin, Sigríður Bjarnadóttir og
Jóhannes Jónsson, foreldrar Ingibjargar og langafi
og langamma Kristínar Bjargar, dóttur Ragnheiðar,
hvíla. Svo liggur leiðin að Þórisstöðum þar sem þau
Sveinn og Halldóra bjuggu lengst. Sigurdís húsfreyja
tekur á móti okkur á hlaðinu þar sem litlir fætur for-
feðranna hlupu um fyrir margt löngu. Þar er mjög
víðsýnt, og stutt í ármót Brúarárinnar og Hvítár, þar
sem gufan frá Þorlákshver stígur til himins. Í suðrinu
gnæfir Vörðufellið.
Bóndinn togaði takmarkað í Svein, smíðarnar voru
hans ær og kýr. 1878 byggðu þau Sveinn og Halldóra
sér svo bæ við Höskuldslæk í landi Hraunkots, í
svonefndri Selheiði í Grímsnesi. Það var tómthús-
mannabýli. Þar var ekkert tún en stór kálgarður.
Presturinn í Klausturhólum, Eggert Sigfússon, spurði
Svein hvort hann væri búinn að skíra bæinn. Ekki var
Sveinn búinn að því. „Smiðsnes skal hann heita, er
það ekki gott?“ sagði presturinn. „Þér eruð smiður“.
Og það varð.
Um þetta orti Sveinn:
Smiðsnes nýbyggður bærinn heitir,
bólstaður sá mér verði kær,
húsaskjól gott hann helst mér veitir
þá hretviðri lífsins færast nær.
Deilist mér hérna daglegt brauð.
Drottinn bæg frá mér hverri nauð.
Sex kynslóðir
Þau Sveinn og Halldóra bjuggu í Smiðsnesi í fimm
ár, en fóru þá alfarin úr Grímsnesinu. Það var und-
arleg tilfinning að renna niður að gömlu tóttunum af
Smiðsnesi við Höskuldslækinn. Þar datt mér í hug
kvæði Guðmundar Böðvarssonar þar sem hann seg-
ir: „Og jarðraskið jafnast og grær og jurtirnar finna
sér stað...“ Þarna er allt grasi gróið niður að lækjar-
bakkanum og engum nema staðkunnugum hefði dott-
ið í hug að þarna leyndust rústir gamals bæjar. Við
klofuðum yfir kargaþýfið og gengum inn í bæjar-
Á Seli tók Þórunn Árnadóttir bóndi á móti okkur og þær Ingibjörg rifjuðu upp gamla tíma. Báðar hafa þær nú, rúm-
um áratug síðar, safnast til feðra sinna en afkomendur Þórunnar og ættingjar Ingibjargar byggja enn jarðirnar Sel og
Hamra í Grímsnesinu.