Morgunblaðið - Sunnudagur - 13.01.2019, Blaðsíða 19

13.1. 2019 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19
Morgunblaðið/Kristinn Magnúss
Hrund Gunnsteinsdóttir er þróunar-
fræðingur MSc frá London School of
Economics, með diplóma frá Harvard
Kennedy School í leiðtogafræðum og
opinberri stjórnsýslu og hefur einnig
stundað leiðtoga- og stjórnendanám
við Yale-háskóla, Stanford og Oxford
Saïd Business School. Hún hefur víð-
tæka 20 ára ráðgjafa- og stjórnunar-
reynslu, bæði á Íslandi og á alþjóð-
legum vettvangi, hefur setið í fjöl-
mörgum stjórnum og sérfræðinga-
hópum og er stjórnarformaður
Tækniþróunarsjóðs. Hrund hefur
starfað sem stjórnandi, ráðgjafi og op-
inber starfsmaður Sameinuðu þjóð-
anna og situr í sérfræðingaráði Al-
þjóðaefnahagsráðsins (e. World
Economic Forum) á sviðum tengdum
fjórðu iðnbyltingunni og Heimsmark-
miðum Sameinuðu þjóðanna. Hrund
hefur jafnframt starfað sem fyrirlesari
víða um heim og verið ráðgefandi fyrir
leiðtoga og frumkvöðla á sviði nýsköp-
unar og þróunarstarfs.
Hrund er handritshöfundur og ann-
ar tveggja leikstjóra heimildarmyndar-
innar InnSæi – the Power of Intuition,
sem sýnd er um allan heim á Netflix
og fjallar um áhrif ört breytilegs heims
á einstaklinga, menntun og vinnu-
markað. Hrund hannaði og stýrði
Prisma-diplómanáminu 2008-2010 í
samvinnu við Listaháskóla Íslands, Há-
skólann á Bifröst og Reykjavíkur-
Akademíuna, sem hlaut viðurkenn-
ingu Norðurlandaráðs fyrir að svara
hvað best kröfum vinnumarkaðarins á
21. öldinni. Hún hefur kennt á leið-
toganámskeiðum og námskeiðum um
gagnrýna og skapandi hugsun í alþjóð-
legu samhengi í háskólum hérlendis og
erlendis. Sem blaðamaður og greina-
höfundur frá árinu 1999, hefur Hrund
lagt áherslu á samfélagslega ábyrgð,
nýsköpun og alþjóðlega þróun. Hrund
er ein af ungum leiðtogum Alþjóða-
efnahagsráðsins, var valin menningar-
leiðtogi hjá Alþjóðaefnahagsráðinu ár-
ið 2017 og Yale Greenberg World
Fellow árið 2016.
Hefur víða komið við
vegna hafa þeir tekið að sér að vera tilrauna-
land fyrir heiminn og láta breytingarnar eiga
sér stað í beinni útsendingu, ef svo má að orði
komast. Það framtak er til mikillar fyrir-
myndar; ekki síst fyrir okkur Íslendinga.“
Ekki skammtímahugsun
– Og hér dugar ekki að tjalda til einnar nætur.
„Nei, heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna,
loftslagmálin og samfélagsleg ábyrgð eru ekki
skammtímahugsun. Þessi mál er nauðsynlegt
að skoða til lengri tíma. Í því sambandi getum
við tekið okkur ýmis stór fyrirtæki úti í heimi til
fyrirmyndar en sum þeirra hafa leyft sér að
hugsa allt að hálfa öld fram í tímann og gera
áætlanir út frá því. Það dugar ekki að hugsa
bara um næsta hálfsársuppgjör eða næstu
kosningar.“
– Þú ert að tala um fyrirtæki, stofnanir, hið
opinbera og almenning. Er ekki verkefni af
þessu tagi til þess fallið að styrkja okkur sem
þjóð, þétta raðirnar?
„Ekki spurning. Í því felst tækifærið ekki
síst. Það er enginn að fara að tapa, allir eru að
fara að vinna. Tækifærin til samtals og sam-
starfs eru óteljandi og ég er ekki í neinum vafa
um að það eigi eftir að halda áfram að hafa alls-
konar aukaáhrif. Þegar samtalið er komið í
gang leiðir eitt af öðru. Þess utan er vinnumark-
aðurinn að breytast og þar sem fólk þarf reglu-
lega að endurskilgreina sig og hæfni sína á
vinnumarkaði talar þessi hugsun einnig inn í
það samhengi. Það er svo mikilvægt að vera
með breiða verkfærakistu og finnast maður
vera að vinna að einhverju sem hefur upp-
byggileg og víðtæk áhrif.“
– Festa er með ráðstefnu í Hörpu í næstu
viku, ekki satt?
„Jú, við erum með ráðstefnu undir yfirskrift-
inni „Viðskiptamódel fyrir nýjan veruleika“ á
fimmtudaginn í Silfurbergi og þar mun öflugt
fólk halda fyrirlestra og stýra vinnustofum.
Þetta verður mjög praktísk nálgun að sam-
félagslegri ábyrgð og fyrirtækjarekstri þar sem
við fáum meðal annars innsýn í strauma og
stefnur í ábyrgum fjárfestingum á Íslandi og
erlendis frá Hrefnu Sigfinnsdóttur, fram-
kvæmdastjóra Markaða hjá Landsbankanum
og stjórnarformanni IcelandSIF. Hvað er að
gerast þar? Á ráðstefnunni fáum við líka að
heyra Kasper Larsen, forstjóra KLS Pure-
Print-prentverksmiðjunnar í Danmörku, fyrir-
tækið innleiddi nýtt viðskiptamódel með sjálf-
bærni og samfélagsábyrgð að leiðarljósi til þess
að koma til móts við nýja tíma – og skapa meira
virði. KLS PurePrint er rótgróið fjölskyldu-
fyrirtæki. Með hefðbundnum starfsháttum
fannst þeim gildi fyrirtækisins vera að minnka
og endurskoðuðu því starfið frá grunni. Grunn-
urinn að öllu sem prentsmiðjan gerir í dag er
sjálfbærni og tækniþróun og fyrirtækið
blómstrar og hefur hlotið fjölda alþjóðlegra við-
urkenninga.“
Styrkja þarf ímyndina
– Boðskapurinn er þá væntanlega sá að fyrst
rótgróið fyrirtæki gat gert þetta, þá ætti yngri
fyrirtækjum ekki að vera neitt að vanbúnaði?
„Já, þetta er gott dæmi um það. Maður getur
líka spurt sig: Er auðveldara að breyta fjöl-
skyldufyrirtæki en hluthafafyrirtæki? Og ef svo
er, hvað þarf þá að breytast í stjórnum hlut-
hafafyrirtækja?“
– Verður fleira markvert á ráðstefnunni?
„Já, ég er mjög spennt fyrir rannsókn sem
Gísli Steinar Ingólfsson, framkvæmdastjóri
EMC rannsókna, ætlar að kynna og fjallar um
viðhorf Íslendinga til samfélagslegrar ábyrgðar
íslenskra fyrirtækja. Það litla sem ég veit og
hlakka til að heyra meira er að yfirgnæfandi
meirihluti Íslendinga vill skipta við samfélags-
lega ábyrg fyrirtæki. Samfélagsleg ábyrgð
styrkir ímynd þjóðarinnar og því mikilvægt að
fá sem flest fyrirtæki um borð. Það er allra hag-
ur.“
– Hvað mun það taka okkur mörg ár að ná
viðunandi árangri í þessum efnum, fimm ár, tíu
ár?
„Það er ekki gott að segja. Eins og ég kom
inn á áðan, þá er það sem þarf fyrst og fremst
vilji og í því sambandi er leiðtogahlutverkið
mikilvægt. Þá er ég ekkert endilega að tala bara
um æðstu stjórnendur, heldur starfsmenn sem
taka frumkvæði og eru tilbúnir að leiða þessa
þróun. Taki fyrirtæki ábyrgðina til sín og ef við
sem samfélag erum reiðubúin að gera nýjan
samfélagssamning þá held ég að þetta geti
gerst á tiltölulega skömmum tíma.“
Loftnetið rétt stillt
– Hvað áttu við með nýjum samfélagssamningi?
„Það er nokkuð sem verið er að ræða út um
allan heim og fjallar um það hvernig hið opin-
bera og einkageirinn þurfi að vera samfélags-
lega ábyrg – í samvinnu, í því að uppfæra sam-
félagslega, efnahagslega og pólitíska þætti í
takt við tímann. Að auður safnist ekki á fárra
hendur og rétti og skyldum fólks sé haldið til
haga, og þar fram eftir götunum. Þarna getum
við Íslendingar gert magnaða hluti, trúi ég. Við
erum svo lítil þjóð og boðleiðirnar stuttar.“
– Erum við ekki líka komin nær alþjóða-
samfélaginu í dag en við vorum fyrir tuttugu ár-
um, jafnvel tíu árum?
„Það er ekki nokkur spurning. Íslendingar
ferðast út um allan heim, læra út um allan heim,
auk þess sem netið hefur fært okkur miklu nær
alþjóðasamfélaginu. Samstarf og samningar við
önnur ríki hafa líka færst í vöxt. Landfræðilega
er Ísland eyland en ekki að neinu öðru leyti. Það
hefur alltaf verið mikilvægt fyrir okkur, og sér-
staklega í dag, að fylgjast vel með því sem er á
seyði í heiminum til að búa sem best um okkur,
landið okkar og bæta samkeppnisstöðu okkar.“
– Þannig að þú ert bjartsýn á framtíðina?
„Já, það er ég og byggi það ekki síst á þeirri
staðreynd að ungt fólk á Íslandi spyr, sam-
kvæmt mínum heimildum, mjög mikið um sam-
félagslega ábyrgð þegar það fer í starfskynn-
ingar og heimsóknir í fyrirtæki. Mér heyrist
þetta nær undantekningarlaust á fyrirtækjum
sem ég tala við. Unga fólkið langar annars veg-
ar að vinna hjá svona fyrirtækjum og hins vegar
að kaupa þannig vörur. Loftnetið virðist alveg
rétt stillt hjá unga fólkinu okkar eins og það er
hjá ungu fólki víða um heim. Þetta skynja fyrir-
tækin og það hlýtur að flýta fyrir þessari þróun,
að þau vilji verða samfélagslega ábyrg. Það á að
vera aðlaðandi fyrir ungt fólk að starfa á Íslandi
og fyrir vikið þurfa fyrirtæki og stofnanir stöð-
ugt að spyrja sig eftirfarandi spurningar: Erum
við samfélagslega ábyrg?“