Morgunblaðið - 23.02.2019, Side 21

FRÉTTIR 21Innlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. FEBRÚAR 2019
Verið velkomin í glæsilega sýningaríbúð
Guðbjörg Guðmundsdóttir
löggiltur fasteignasali
gudbjorg@manalind.is
sími: 899 5533
Thelma Víglundsdóttir,
löggiltur fasteignasali
thelma@manalind.is
sími: 860 4700
Sölusýning Breiðakur 2-4 Garðabæ
Nýjar þriggja og fjögurra herbergja íbúðir
Glæsilegt nýtt, átta íbúða, fjölbýli með lyftu í vinsælu hverfi í Garðabæ.
Íbúðir afhendast fullbúnar án gólfefna.
Stærðir frá 122- 138 fm verð frá 63.9 millj.
Öllum íbúðum fylgja rúmgóð stæði í lokaðri bílageymslu.
Íbúðirnar eru tilbúnar til afhendingar.
www.manalind.is Lágmúla 6 sími 511 1020
Laugardaginn 23. febrúar frá 13:00 -14:00
Sunnudaginn 24. febrúar frá 13:00 -14:00
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Mun meira virðist hafa verið sleppt af
seiðum í laxveiðiár landsins en Fiski-
stofa hefur upplýsingar um, eða allt
að tvöfaldur sá fjöldi sem veiðifélögin
hafa gefið upp í fiskræktaráætlunum
sínum. Af svörum Fiskistofu við
spurningum Landssambands fisk-
eldisstöðva má raunar ráða að tals-
verð vanhöld séu á skilum á þessum
áætlunum og að eftirfylgni sé ekki
mikil af hálfu hinnar opinberu stofn-
unar.
Í svörum Fiskistofu eru ekki gefn-
ar upplýsingar um sleppingar í ein-
stakar ár, aðeins heildartölur fyrir
hvert ár og er vísað til upplýsingalaga
í því efni.
Kollafjarðarstofn víða
Fram kom að á síðasta árinu sem
tilgreint er í svörunum, árinu 2017,
var langflestum seiðum sleppt á
Suðurlandi, samtals 722 þúsund seið-
um sem er ríflegur meirihluti þeirra
seiða sem sleppt var það árið. Ljóst
er að megnið fór í Rangárnar sem eru
svokallaðar hafbeitarár þótt ekki séu
í gildi neinar fiskræktaráætlanir fyrir
þau fjögur vatnsföll sem um ræðir.
Samkvæmt upplýsingum sem
Morgunblaðið hefur aflað sér var
sleppt nærri milljón seiðum í Ytri-
Rangá, þar af um 700 þúsund úr stöð-
inni í Húsafelli. Veiðifélag Eystri-
Rangár lét sleppa um 900 þúsund
seiðum í Eystri-Rangá og tengdar ár
frá stöðvunum á Laugum í Landsveit
og Eyjarlandi við Laugarvatn.
Dregið hefur úr sleppingum í lax-
veiðiár með náttúruleg uppeldisskil-
yrði. Seiðaeldisstöð N-lax á Laxamýri
framleiðir hátt í 300 þúsund seiði af
stofnum ýmissa áa og skilar til baka í
árnar. Á undanförnum árum má
nefna sleppingar í Laxá í Aðaldal,
Reykjadalsá, Skjálfandafljót,
Fnjóská, Hrútafjarðará, Lagarfljót,
Jökulsá á Dal, Djúpá og Breiðdalsá.
Veiðifélag Laxár í Kjós er með
eigin klakstöð og sleppir um það bil
20 þúsund seiðum í ána á ári. Fleiri
stunda fiskrækt en í mun smærri stíl.
Meginhluti seiðanna sem sleppt er
í Rangárnar er af svokölluðum Kolla-
fjarðarstofni, laxastofni sem er
blanda af mörgum laxaættum og var
ræktaður í Laxeldisstöð ríkisins í
Kollafirði frá því í upphafi sjöunda
áratugarins. Þar var hluta seiðanna
sleppt árlega í hafbeit en hluti var
seldur til fiskræktar í ám og til slepp-
ingar í hafbeitarstöðvum, að því er
fram kom í svörum ráðherra á Al-
þingi á sínum tíma. Þótt við rækt-
unina hafi verið notaður fiskur úr
fjölda áa víða á landinu var meirihluti
kynbótafisksins fenginn úr Elliða-
ánum. Þessi stofn er enn ræktaður og
seiðum sleppt í stórum stíl í hafbeit-
aránum á Suðurlandi.
Á tíma hafbeitarstöðvanna gekk
þessi lax upp í fjölda áa, til dæmis á
Vesturlandi, við litla hrifningu veiði-
réttarhafa. Kollafjarðarstofninn hef-
ur væntanlega borist í margar,
kannski flestar, ár landsins í gegnum
hafbeitarlax sem þangað hefur gengið
eða með fiskrækt.
Rætt um þann norskættaða
Íslenskur lax myndar sérstakan
stofn Atlantshafslax og hann greinist
síðan í minni stofna í ánum.
Rannsóknir staðfesta að hafbeitar-
og eldislax af íslenskum stofnum úr
fyrstu bylgju íslenska sjókvíaeldisins
blandaðist að minnsta kosti villtum
laxi í Elliðaánum. Náttúran virðist
hafa náð að vinna úr þessari blöndun.
Spurningar Landssambands fisk-
eldisstöðva til Fiskistofu um það
hvernig staðið er að fiskrækt í land-
inu og greint hefur verið frá hér í
blaðinu og andsvör formanns Lands-
sambands veiðifélaga í blaðinu í gær
eru ein birtingarmynd þess áróðurs-
stríðs sem er í gangi. Þar er raunar
venjulega í forgrunni hættan á erfða-
blöndun á kynbættum norskættuðum
laxi sem notaður er í sjókvíaeldi hér
við land við náttúrulega laxastofna.
Kynbætur á þessum stofni hófust í
annarri bylgju sjókvíaeldis, upp úr
aldamótum. Vitað er um fáeinar
slysasleppingar úr sjókvíum í annarri
bylgjunni og þeirri þriðju sem nú
stendur yfir. Þannig veiddust að
minnsta kosti tólf eldislaxar í lax-
veiðiám á Vestfjörðum og Norður-
landi síðastliðið sumar. Greiningar
sýna að þeir eru ættaðir úr sjókvíum í
Arnarfirði og Tálknafirði þar sem við-
komandi fiskeldisfyrirtæki hafði til-
kynnt göt á sjókvíum eða önnur
óhöpp fyrr á árinu. Sérfræðingar
hafa staðfest að þótt einn og einn lax
verði eftir í laxveiðiám hafi það engin
áhrif á stofnana.
Rannsóknir sem unnið hefur verið
að á Vestfjörðum staðfesta að eldislax
úr slysasleppingum úr fiskeldi fyrir
nokkrum árum hefur blandast villt-
um laxi í ánum.
Tillögur eru nú uppi, á grundvelli
áhættumats Hafrannsóknastofnunar,
um að banna eldi á frjóum laxi í
sjókvíum í Ísafjarðardúpi og tak-
marka það á Austfjörðum til að draga
út hættu á að náttúrulegir laxastofn-
ar í nálægum ám skaðist. Tillögur
þessar eru umdeildar, sérstaklega í
röðum fiskeldismanna.
Meira sleppt en upp er gefið
 Um tveimur milljónum seiða er sleppt í laxveiðiárnar á ári  Megnið er hafbeitarlax af Kolla-
fjarðarstofni sem sleppt er í Rangárnar  Heldur dregur úr sleppingum í náttúrulegar laxveiðiár
Morgunblaðið/Einar Falur
Ytri-Rangá Lax fangaður og á leið í klakkistu. Stór hluti seiða sem sleppt er í laxveiðiár landsins fer í Rangárnar.