Fréttablaðið - 20.06.2019, Qupperneq 35

Ef það má áætla að veðurfar
breytist vegna breytinga í
loftslagi verða byggingarnar
okkar ekki að vera tilbúnar
til þessa að standast það
álag?
FERÐARAFHLAÐA
Trust Primo 4400mAh ferðarafhlaða
1.990
SUMAR
TILBOÐ
VERÐ ÁÐ
UR
2.990
49.990ACER SWIFT 1Glæsileg ný kynslóð
Ultrathin lúxus fartölva
með baklýstu lyklaborði
og 17 tíma rafhlöðu
Fartölva úr fisléttu áli
með ótrúlegar nýjungar
14” FHD IPS
Ultra-Narrow skjárammi
Intel N4000
2.6GHz Burst Dual Core
4GB minni
DDR4 2400MHz
64GB SSD
eMMC diskur
17tímar
20.06.2019 • B
irt m
eð fyrirvara um
breytingar, innsláttarvillur og m
yndabrengl
Reykjavík • Hallarmúla 2 • 563 6900
Akureyri • Undirhlíð 2 • 430 6900
SENDUM FRÍTT
Um land allt allar
vörur allt að 10 kg.
BROT AF ÞVÍ BESTA ÚR NÝJA SUMARBÆKLINGNUM
SUMARFJÖR
9.990GW400 KRAKKAÚRVatnsvarið GPS snjallúr, snertiskjár og SOS takki
NÝSENDINGNÝ SENDING ER AÐ LENDA
NÝ
R
BÆ
KL
IN
GU
R
KO
MI
NN
ÚT
TAPPAHEYRNARTÓL
Heyrnartól með hljóðnema, vatnsheld
995
HLEÐSLUTÆKI
Trust Dual USB bílahleðslutæki
1.990
t l lj , t l
SUMAR
TILBOÐ
VERÐ ÁÐ
UR
1.990
7.992ÞRÁÐLAUS PAXONoise Cancelling tæknin útilokar flugvélahávaðann!
Hágæða silki tweeter
og Aramid fiber bassi
11.992FERÐAHÁTALARIFrábær bluetooth ferða-
hátalari með fjarstýringu,
góðri rafhlöðu endingu
og Party LED lýsingu
Flott Party LED lýsing
sem hreyfist í takt
SUMAR
TILBOÐ
VERÐ ÁÐ
UR
14.990
SUMAR
TILBOÐ
VERÐ ÁÐ
UR
9.990
20%AfslátturAf hátölurum í júní
Allt að
20%AfslátturAf heyrnartólum í júní
Allt að
Í FERÐALAGIÐ
Festing á hnakkapúða fyrir spjaldtölvur
1.393
BÍLA SÍMAFESTING
Hágæða bílastandur fyrir snjallsíma
1.393
SUMAR
TILBOÐ
VERÐ ÁÐ
UR
1.990
SUMAR
TILBOÐ
VERÐ ÁÐ
UR
1.990
H100 MERKIVÉL
Merkir ferðatöskur, föt,
ferðamál og allt annað:) 2.990
SUMAR
TILBOÐ
VERÐ ÁÐ
UR
3.490
Chili krydd
Glósur stærfræði
Hrannar Máni 1. b
Blábe
rja su
lta
19.9928” MYNDARAMMICloud digital WiFi mynda-
rammi, þú sendir myndir
beint úr fríinu af til dæmis
Facebook beint í rammann
Sendu myndir bein af
ströndinni til ömmu
SUMAR
TILBOÐ
VERÐ ÁÐ
UR
24.990
Síðumúla 34 • 108 Reykjavík
Sími 696 5600 • rafsol@rafsol.is
ENDURNÝJUN
OG VIÐHALD
Löggiltur rafverktaki
Sími:
696 5600
rafsol@rafsol.is
Hitastig jarðar hefur hækkað á síðustu öld. Þessi hlýnun hefur í för með sér bráðnun
jökla, hækkun sjárvarmáls, hlýnun
sjávar og auknar líkur á öfgaveðri.
Vísindamenn eru almennt sammála
um að þessi hlýnun sé af manna-
völdum. Það hefur verið mikil
aukning í losun á gróðurhúsaloft-
tegundum á síðustu árum vegna
aukins iðnaðar.
55 ríki undirrituðu Parísarsátt-
málann 2015 með það að markmiði
að draga úr losun gróðurhúsaloft-
tegunda. Ísland er aðildarríki að
sáttmálanum og hefur það að mark-
miði að draga úr losun gróðurhúsa-
lofttegunda um 40% fyrir árið 2030.
En þrátt fyrir þessa stefnu erum við
nú þegar byrjuð að glíma við þær
afleiðingar sem fóru af stað í kjöl-
far iðnbyltingarinnar.
Mikið hefur verið rætt um ýmsar
aðgerðir í byggingariðnaðinum til
þess að draga úr losun gróðurhúsa-
lofttegunda. Til dæmis er Nýsköp-
unarmiðstöð Íslands að þróa og
prófa vistvæna steypu. Límtré (CLT,
Cross Laminated Timber) er að
ryðja sér til rúms sem byggingarefni
í einbýlis- og fjölbýlishúsum hér-
lendis. Minna hefur verið rætt um
aðlögunaraðgerðir, þ.e. hvað erum
við að gera til þess að aðlagast þeim
loftslagsbreytingum sem eru nú
þegar til staðar?
Byggingar eru hannaðar til þess
að standast ákveðnar álagsforsend-
ur. Það er að segja efnisstyrkur þarf
að vera nægur til þess að stand ast
ákveðið álag. Það eru samt óvissu-
þættir sem eiga alltaf eftir að leiða
til einhvers tjóns. Það er ákveðin
óvissa í framleiðslu á byggingar-
efnum og í uppbyggingu bygginga.
Það má reikna með enn meiri
óvissu þegar það er verið að áætla
álag vegna veðurs. Það er of kostn-
aðarsamt að hanna til að koma í veg
fyrir öll tjón og þess vegna þurfa
hönnuðir og notendur að sætta sig
við ákveðna áhættu í áreiðanleika
bygginga.
Álagsforsendur eru að hluta til
ákvarðaðar út frá veðurfari. Bygg-
ingar þurfa að standast ákveðið álag
frá veðri eins og til dæmis vind álag,
rigningarálag og snjóálag. Þegar
álagsforsendurnar eru ákvarðaðar
er litið til fortíðarinnar. Ef gert er
ráð fyrir því að veðurfar muni
breytast vegna aukinna gróður-
húsalofttegunda þá þarf að skoða
Loftslagsbreytingar og álag og öryggi bygginga
hvaða breytingar eiga eftir að eiga
sér stað á líftíma byggingarinnar.
Nát t ú r u h a m f a r at r y g g i ng a r
Íslands reikna að um einn fjórði af
tjónakostnaði síðustu þrjátíu ára
sé tilkominn vegna atburða sem
tengjast loftslagi. Tryggingafélög í
Bandaríkjunum og Bretlandi eru nú
farin að mælast til þess að byggingar
staðsettar á skilgreindum hættu-
svæðum séu hannaðar á grunnvelli
álagsforsendna sem eru 10-20%
hærri en hönnunarforsendur í bygg-
ingarreglugerð segja til um. Með því
að hækka grunngildi álags er verið
að knýja fram sterkari hönnunar-
lausnir.
Ef það má áætla að veðurfar
breytist vegna breytinga í loftslagi
verða byggingarnar okkar ekki að
vera tilbúnar til þessa að standast
það álag? Það er brýnt að skoða
hversu mikilla breytinga í álags-
forsendum má vænta á næstu 100
árum. Meta þarf hvaða aðgerðir
eru nauðsynlegar til þess að draga
úr tjónnæmi bygginga og athuga
hversu lengi þær eru að borga sig.
Einnig þarf að skoða hvað á að gera
til þess að styrkja byggingarnar
og mannvirkin sem eru nú þegar
í notkun til að lágmarka tjón og
kostnað í framtíðinni. Allar rann-
sóknir benda til þess að aðstæður
eigi eftir að breytast og þegar við
erum að horfa á 50 til 100 ára líf-
tíma bygginga þarf að meta þessar
breytingar og vera tilbúin fyrir
framtíðina.
Sigríður Ósk
Bjarnadóttir
doktor í bygg-
ingaverkfræði
Ábendingahnappinn má
finna á www.barnaheill.is
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 23F I M M T U D A G U R 2 0 . J Ú N Í 2 0 1 9
2
0
-0
6
-2
0
1
9

0
5
:2
5
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
3
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
4
0
-D
5
7
8
2
3
4
0
-D
4
3
C
2
3
4
0
-D
3
0
0
2
3
4
0
-D
1
C
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
B

F
B
0
5
6
s
_
1
9
_
6
_
2
0
1
9
C
M
Y
K