Skessuhorn - 30.11.2005, Blaðsíða 18

18
MIÐVIKUDAGUR 30. NÓVEMBER 2005

'T^mnúm^^ Hu^ gleið in o- um kjör eld 'rafólks
verða gamalt á íslandi um þessar
mundir. Það er ömurlegt vegna þess
að aldraðir og gamlir, sem lagt hafa
ffá sér áhöldin og lokið hafa sínu
dagsverki og flestir skilað því vel,
eru samkvæmt umræðunni, sem nú
er í gangi þjóðfélagslegt vandamál,
ef ekki þjóðfélagslegt böl sem ekki
verður við ráðið með neinum þeim
ráðum sem tiltæk eru. (Það sem
verra er að börn eru það líka í aug-
um svokallaðra sérfræðinga).
Það semr að marmi sektarkennd
þegar fólk sem telur sig málsmet-
andi talar um að meðalaldur þjóðar-
innar sé stöðugt að lengjast og þess
vegna aukist kostnaður þjóðarinnar
við aldraða. Með öðrum orðum:
Það er óheppilegt fyrir efnahag
þjóðarinnar að ekki skuli vera rofi á
fólki sem hægt er að slökkva á þegar
það lætur af störfum og hættir að
dómi efnahagslega hugsandi fólks
að gera gagn sem hægt er að meta í
krónum og aurum, svo fremi að það
snerti það ekki sjálft. Það er ekki
von að vel fari.
En þetta er í ýmsum tilvikum ekki
alveg svona slæmt. Einn og einn á
fyrir útförinni sinni í banka og sem
sárabót fær ríkið 10 prósent skatt af
samt ýmsu öðm smálegu sem hrýt-
ur af borðum gamlingjanna í þá
stóm hít. Svona einhvern veginn
kemur mér umræðan fyrir sjónir og
mér finnst hún ekki sæma sið-
menntuðu fólki. Fulltrúar okkar á
Alþingi em að eigin sögn sammála
um að gera vel við aldraða, sjúka og
þá sem mirma mega sín, en ég spyr:
Hvers vegna er þessum hlutum þá
ekki komið í lag? A hverjum stend-
ur? Hann er vinsamlega beðinn að
gefa sig ffam. Nú er það svo að
mörgum öldmðum vegnar vel og
hafa nóg fyrir sig að leggja. Sem
betur fer. En það er hart fyrir þá
sem viðurkenna að þeir komist
bærilega af að sitja undir því að vera
settir í hóp með þeim, sem sakaðir
em um að hafa ekkert til málanna að
leggja annað en heimtuffekju og ó-
sanngirni. Hefur engum vitibornum
manni dottið í hug það snjallræði að
kanna aðstæður hvers og eins og
meta á hve mikilli aðstoð hann þarf
að halda til að komast bærilega af og
veita hana möglunarlaust í staðinn
fyrir að meta okkur öll einhvern
þurfa- og vandræðalýð sem gerir
ekki annað en að kvarta og kveina?
Ég man ekki betur en Trygginga-
hjónin að hún fengi heimild til að
skoða skattffamtal okkar til að sann-
reyna að upplýsingar sem við gáfum
þeim um tekjur okkar og efnahag
væm réttar. Og ég man ekki betur
en að óskað væri effir tekjuáætlun
fyrir næsta ár. Þetta gerðum við að
sjálfsögðu, enda hafa samskifti okk-
ar við stofnunina ætíð verið með á-
gætum. Ef þurft hefur að leiðrétta
greiðslur til okkar hafa þær leiðrétt-
ingar numið nokkmm krónum til
eða frá. Þess vegna dreg ég þá
ályktun að hægt væri að gera nokk-
uð góða áætlun fyrir hvern og einn
sem unnin væri í samráði við alla,
sem fá bætur frá Tryggingastofhun.
Ég geng út ffá því að flestir séu til-
búnir í samstarf þessu líkt við stofn-
unina og með því skapaðist gmnd-
völlur til að meta þarfir og réttindi
skjólstæðinga hennar, sem væntan-
lega leiddi til þess að þeir sem verst
era staddir fengju eitthvað meira í
sinn hlut en nú er og gætu lifað það
sem kallað er mannsæmandi lífi og
unað nokkuð sáttir við sitt. En það
hlýtur að vera markmið og tilgang-
ur samfélagslegrar aðstoðar að sjá til
þess að sem allra fæstir þurfi að líða
skort og lélegan aðbúnað, enda þótt
þeirra sem betur meiga sín og era ef
til vill sjálfum sér nógir án aðstoðar
samfélagsins. Er þetta ekki bara
spurning um almennt siðferði?
Það er öllum ljóst að mitt í öllu
peningaflóðinu sem nú gengur yfir
þjóðina búa margir við bág kjör og
það er vitað að sumum er ekki hægt
að bjarga. Því miður. En það er
þyngra en támm taki að það er stór-
um hópi eldra fólks sem sættir sig
við að þurfa ekki að hafa áhyggjur af
morgundeginum, þó ekki væri
meira, svo naumt skammtað að end-
ar ná varla eða ekki saman. Ef ekki
er hægt að greiða úr fyrir honum þá
er spurning hvort er ekki tími til
kominn að loka búð og hætta að
höndla.
Það vakti með mér svolítinn óhug
þegar ég leitaði læknis um daginn,
að hann spurði, hvort mig langaði
til að lifa lengi? Eg hugsaði með
mér: A nú að fara að flokka hverjir
verða settir á? Mér vafðist tunga
um tönn og það varð fátt um svör.
Eg hefi hugsað svolítið um þetta
síðan og komist að þeirri niðurstöðu
að það er ekki á okkar valdi að velja
hverjir em settdr á og hverjir ekki.
Það gerir sá mikli bóndi sem velur
úr hjörðinni sinni þá sem hann þarf
á að halda í það og það skiftið og í
því vali er ekki farið effir vilja okkar
mannanna. En á meðan ég þekkti til
í sveitum þá var það metnaðarmál
bænda að fóðra sæmilega þann bú-
pening sem setmr var á á haustin. Á
ekki það sama við um fólkið á Is-
landi? Og hefur ekki samfélag, sem
er í hópi ríkustu þjóða heims, að
minnsta kosti þegar hentar ráða-
mönnum, að halda því ffam, ein-
hver ráð með að gera sæmilega við
þá sem em hjálpar þurfi? Eg bara
spyr.
Jón Frímannsson er rafvirkjameist-
ari og hluti afþjóðfélagslegu vanda-
máli. Esjuvöllum 15 á Akranesi.
7^en*únn^f:
Vegagerðin cetlar að
útrýma spillingu
Á fundi hjá framkvæmdaráði
Vegagerðarinnar þann 24. október
var samþykkt tillaga um verklags-
reglur fyrir vegaverkstjóra sem virð-
ist hafa vantað hingað til aðrar en al-
menn stjómsýslulög og var ritara
hjá Vegagerðinni falið að útfæra
samþykktina.
Dæmi em um að synir vegaverk-
stjóra hafi keypt bíla og vinnuvélar
og fengið vinnu hjá föður sínum þó
að í öðm héraði sé og að lokum set-
ið nær einir að allri vélavinnu síð-
usm tvö ár.
Vömbílstjóri sem var meðeigandi
vinnuvéla og þjónað hafði Vega-
gerðinni í áratugi benti fyrir hálfu
öðm ári svæðisstjóra á spillinguna.
Þá rann upp fyrir þeim að um brot á
stjórnsýslulögum var að ræða.
Mátti því ekki við svo búið standa og
effir það tók þá svæðisstjórinn sjálf-
ur við að samþykkja reikninga ffá
drengjunum, þó sjálfur kæmi hann
hvergi nærri ffamkvæmdunum og
er það vægast sagt furðuleg greiða-
semi. Síðan hefur bílstjóri sá ekki
fengið nokkra vinnu hjá Vegagerð-
inni. Það era því fleiri en litli Land-
símamaðurinn sem líða fyrir að
benda á spillingu hjá því opinbera.
Aðstoðarvegamálastjóra var bent
á málið og sagði hann að „svona
ættu hlutimir ekki að ganga fyrir
sig.“ Síðar sagði hann verkstjóran-
um vorkunn þar sem hann væri orð-
inn aldraður og færi að ljúka störf-
um.
Er það dapurlegt fyrir embættis-
mann ríkisins að ljúka ævistarfinu
með því að gera svona í bólið sitt.
Eftir að Ríkisendurskoðandi á
síðasta ári fékk vitneskju um að
verklagsreglur væm ekki til benti
hann Vegagerðinni á að bæta úr því
og er vonandi að því ljúki sem fyrst
og að vegaverkstjórar fari efdr þeim
í ffamtíðinni því ekki er nóg að hafa
reglur þeim verður að ffamfylgja.
Rögnvaldur Olafsson.
7^ðtuúntl~*i:
Málefni lögreglunnar og
fleira
í síðustu viku heimsóttum við
bæjarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins á
Akranesi, þau Guðrún Elsa Gunn-
arsdóttir, Jón Gunnlaugsson, Þórð-
ur Þ. Þórðarson og undirritaður, þá
Geir H.Haarde, formann Sjálf-
stæðisflokksins og utanríkisráð-
herra, Björn Bjarnason dómsmála-
ráðherra og Guðjón Guðmundsson
varaþingmann, sem þá sat á Al-
þingi.
Erindi okkar var að ræða við þá
um samskipti Akraneskaupstaðar
og ríkisins. Aðallega var rætt um
gjaldtöku í Hvalfjarðargöngunum
og fyrirhugaðar breytingar á emb-
ætti lögreglunnar á Akranesi. Við
bæjarfulltrúarnir lögðum á það
mikla áherslu að ekki mætti undir
neinum kringumstæðum veikja lög-
regluna á Akranesi. Við sögðum að
okkar skoðun væri að stækka ætti
umdæmi lögreglunnar á Akranesi
þannig að það næði yfir svæðið ffá
Bomsá að Hafhará. Innan örfárra
ára yrði á þessu svæði um 10 þús-
tmd manna samfélag með stóram
verksmiðjum og Hvalfjarðargöng-
unum, þar sem um 4.500 biffeiðar
færa um á sólarhring að meðaltali.
Hvað varðar Hvalfjarðargöngin
ræddum við fyrst og ffemst um það
réttlætismál að virðisaukaskattur
verði felldur niður af gangagjaldinu
sem fyrst. Það er óþolandi að ríkið
innheimti virðisaukaskatt af gjald-
inu í göngin því það er einsdæmi í
samgöngumálum. Einmitt þennan
sama dag hafði Guðjón Guð-
mundsson tekið þetta mál upp á Al-
þingi.
Þá var einnig rætt um nauðsyn
þess að efla og hlú að Fjölbrauta-
skóla Vesturlands, nauðsyn þess að
fá aukið fjárffamlag til Safnasvæðis-
ins að Görðum, sérstaklega til við-
gerðar á kútter Sigurfara svo unnt
verði að forða honum ffá eyðilegg-
ingu. Einnig var rætt um fleiri at-
riði sem snerta sameiginleg mál
Akraneskaupstaðar og ríkisins.
Sá sem þetta ritar bindur miklar
vonir við að þessi heimsókn komi
til með að hafa áhrif til góðs því við
gámm upplýst forystumenn í Sjálf-
stæðisflokknum um okkar skoðanir
á fyrrnefndum málum. Eg á því
frekar von á því að starf lögregl-
unnar á Akranesi verði ffekar eflt
en veikt. Við vomm ófeimin við að
segja frá því að okkar mat væri það
að við ættum gott lögreglulið og
góðan sýslumann og það mætti ekki
undir neinum kringumstæðum
veikja þau störf.
Gunnar Sigurðsson,
btejarfulltrúi Sjálfstœðisflokksins á
Akranesi
T^ðéuúnn^ú:.
Tölvuleikir eru ekki bamaefni
FYRIR HVERN E R
TOLVULEIKURiNN
Tölvuleikir em hluti
af tölvu- og tækniheimi
nútímans. Mjög oft
era fyrstu kynni barna
af tölvum í gegnum
tölvuleiki og þeir era
vinsæl afþreying barna,
unglinga og margra
fullorðinna.
Innihald tölvuleikja
er mjög mismunandi
og stór hluti þeirra er
alls ekki ætlaður börn-
um. Það er því mikil-
vægt að forráðamenn
barns kynni sér þá leiki
sem barnið leikur og
sjái til þess að leikirnir
hæfi þroska barnsins.
Leikur á að vera
skemmtilegur en á ekki
að vekja ótta né fylla ó-
þroskaðan barnshuga af ofbeldi eða
öðra efhi sem getur vakið vanlíðan
eða komið inn ranghugmyndum.
Heimili og skóli - landssamtök
foreldra standa að verkefninu
SAFT - Samfélag, fjölskylda og
tækni. SAFT er vakningarverkefni
um jákvæða og ömgga tölvu- og
netnotkun barna og unglinga. Um
þessar mundir stendur SAFT fyrir
upplýsingaátaki um mismunandi
eðli tölvuleikja og þær aldursflokka-
og innihaldsmerkingar sem eru
settar á alla tölvuleiki sem seldir em
hér á landi. Atakið er unnið í sam-
vinnu við SMAIS - Samtök
myndrétthafa á Island.
I september sl. var gerð á vegum
SAFT verkefnisins könnun á notk-
un tölvuleikja meðal 9 - 16 ára
barna á Islandi. Tekið var slembi-
úrtak af landinu öllu og spurninga-
listi lagður fyrir u.þ.b. 1000 gmnn-
skólanemendur sem lentu í úrtak-
inu. Rannsóknir og greining fram-
kvæmdi könnunina fyrir SAFT.
Meðal þess sem kemur ffam í
könnuninni er að margir foreldrar
þekkja lítið eða ekkert til tölvuleikj-
anna sem börn þeirra leika, fjöldi
barna eyðir meira en sem samsvar-
ar einum heilum vinnudegi í viku í
tölvuleiki og stór hluti barna hefur
keypt leiki sem ekki em ætlaðir fyr-
ir þeirra aldurshóp.
Fyrir hvern er tölvuleikurinn?
Nú er verið að dreifa bæklingi ffá
SAFT um tölvuleiki og merkingar á
þeim til foreldra og forráðamanna
allra grunnskólabarna á Islandi.
Dreifingin fer ffam í samvinnu við
gmnnskólana og er bæklingurinn
sendur heim með börnunum í
„töskupósti“. Foreldrar ættu því að
fylgjast með því sem kernur upp úr
skólatöskunum þessa dagana.
I bæklingnum er m.a. góður leið-
arvísir um aldursflokka-og inni-
haldsmerkingar PEGI, sem ætlað
er að aðstoða foreldra og aðra sem
kaupa tölvuleiki við val á leikjum
sem hæfa aldri og þroska barna.
PEGI kerfið segir ekki til um erf-
iðleikastig leikja og því era margir
leikir sem vinsælir em meðal full-
orðinna merktir t.d. fyrir aldurinn
3+.
Foreldrar - Þekkjum veröld
barnanna okkar. Könnum tölvu-
leikina og merkingar á þeim áður
en við kaupum þá.
Anna Margrét Sigurðardóttir,
verkefnisstjóri SAFT