Skessuhorn - 11.10.2006, Qupperneq 12

12
MIÐVIKUDAGUR 11. OKTÓBER 2006

Gæði manmirkjanna ráðast af gæði efhanna sem í þau fara
Rætt við Olaf Sveinsson, framkvæmdastjóra Taks - Malbiks efnisvinnslufyrirtækis.
Eitt af betur geymdum leyndar-
málum í fyrirtækjaflóru Vesmrlands
er efnisvinnslufyrirtækið Tak - Mal-
bik ehf. Félagið hefur verið starfrækt
síðan árið 1978, en þá hét það
reyndar einungis Tak, og var stofhað
í Búðardal af Jóhannesi Benedikts-
syni. Fyrirtækið sinntd þá almennri
verktakastarfsemi, vegagerð og
fleiru í þeim dúr. Jóhannes var aðal-
eigandi og framkvæmdastjóri fyrir-
tækisins frá upphafi þar til hann lést
árið 1999. Þá stóðu þeir sem tengd-
ust fyrirtækinu ffammi fyrir þeirri
spumingu hvort þeir ættu að láta
fyrirtækið sigla sinn sjó eða að reyna
að blása lífi í reksturinn. Þeir Ólafur
Sveinsson, Halldór Gunnlaugsson
og Kristján Rúnar Kristjánsson
ákváðu að halda merkjum Jóhannes-
ar á lofti og reka fyrirtækið áffam.
Við það varð Tak - Malbik ehf. til, en
Tak ehf. er ennþá til sem félag. Þeir
Halldór og Kristján Rúnar starfa hjá
fyrirtækinu og sjá um vélar og tæki,
en Ólafur sér um aðra þætti sem til
falla.
Fyrirtækið var stofhað í Búðardal,
eins og fyrr segir, en flutti starfsemi
sína í Borgames á árunum 1994-
1995. Þar hefur það enn höfuð-
stöðvar sínar, en það er ekki vel sýni-
legt enda er starfsemi þess að mestu
leyti annarsstaðar. Fyrirtækið er nú
sérhæft efnisvinnslufyrirtæki og
sinnir ekki annarri starfsemi en efh-
isvinnslu, broti og hörpun, en er
þess umsvifameira á því sviði.
Allir geta skipt við okkur
Ólafur sagði í samtali við Skessu-
horn að starfsemi fyrirtækisins réðist
mjög af umsvifum í ffamkvæmdum
og veðráttu. I þenslutíð eins og ver-
ið hefði undanfarin ár þyrfti meira
efhi og starfsemin ykist í réttu hlut-
falli við það. Veðráttan spilaði einnig
stóran þátt hjá fyrirtækinu þar sem
það selur mikið af efifi í malbikunar-
ffamkvæmdir sem háðar em veðri.
Fyrirtækið sér t.a.m. Hlaðbæ - Colas
hf. fyrir efhi í hluta af þeirra ffam-
kvæmdum. „Vtð eram ekki í sam-
keppni við verktaka á tdlboðsmarkaði
og bjóðum ekld í verk, nema efffis-
vinnsluverkefni. Þess vegna geta
aðrir verktakar skipt við okkur,“ seg-
ir Ólafur.
Starfsmenn fyrirtækisins vora 14 í
sumar en þeir eru eitthvað færri yfir
vetrartímann. Fyrirtækið á í dag sjö
brjóta, þrjár stórar og öflugar belta-
hörpur og ýmsan annan búnað sem
er starfseminni nauðsynlegur, svo
sem hjólaskóflur og gröfur. Fyrir-
tækið sinnir útboðsverkefhum fyrir
vegagerð og alhliða námuvinnslu og
námarekstri í Hólabrú, en margir
hafa séð glitta í námuna í hlíðinni
fyrir ofan munna Hvalfjarðargang-
anna að norðanverðu.
Fjölbreyttar tegundir
og meiri kröfiir
Tak - Malbik ehf. hefur sinnt
framkvæmdum um allt land þó
hjarta starfseminnar slái á Vestur-
landi. „Við erum með samninga við
ýmsa landeigendur um námavinnslu
í þeirra landi, í Dölum, á Snæfells-
nesi, í Borgarfirði og víðar. Þá höf-
um við fylgt verktökum víða til að sjá
þeim fyrir efhi. Höfum við tdl að
mynda verið í Eyjafirði, á Vestfjörð-
um og fylgdum m.a. Borgarverki út í
Grímsey svo eitthvað sé nefnt,“ seg-
ir Ólafur. Fyrirtækið býður upp á
ýmsar efhistegundir og geta menn
komið á svæðið með bíl og fengið á-
mokstur á staðnum. Ekki ber á öðru
en verktakar séu ánægðir með þjón-
ustuna.
Ólafur segir að kröfur hins opin-
bera séu ætíð að aukast hvað varðar
gæði þessi efnis sem notað er í
mannvirki og því þurfi sífellt að
vanda betur til verka. „Þess vegna er
þekkingin sem býr í fyrirtækinu á því
hvemig á að leysa efifisvinnslutengd
vandamál svo verðmæt. Það býr
enda mikil reynsla í fyrirtækinu.
Rúnar hefur t.d. unnið í 25 ár við
efhisvinnslu og Halldór í 10-12 ár.
Það er alltaf verið að gera æ meiri
kröfur um komastærð og korna-
dreifingu og umhverfissjónarmið
verða æ háværari. Það verða tækni-
ffamfarir í þessum geira eins og öðr-
um. Ef menn ætla að vera í ffemstu
röð verða þeir að búa yfir nýjustu
tækni.“ Ólafur segir að kröfur hins
opinbera séu meðal annars ástæða
fyrir vaxandi verkefnum. „Aður fyrr
fóru menn í næstu hlíð og náðu sér í
Auknar kröfur til efnisins sem
notað er verður til þess að fyrirtækið
þarf víða að leita fanga. Það rekur
um 10-15 námur aðallega á Vestur-
landi og í fyrra var ffamleiðslan í
kringum 200 þúsund rúmmetra, eða
um 320 þúsund tonn. Efhi ffá fyrir-
tækinu er notað í alls kyns mann-
virki; bryggjm, hús, vegi, göngu-
Snemma beygist krókurinn. Óskar Gísli í vinnunni meó pabba sínum, Halldóri.
efhi. Nú eru kröfurnar orðnar meiri stíga, flugvelli, reiðvegi, garða og
og í dag er notað miklu meira af margt fleira. Það er því ljóst að verk-
unnu efffi til allrar mannvirkjagerð- efhin eru ærin hjá fyrirtækinu.
ar.“ KÓP
Kristján Rúnar Kristjánsson hugar aó tœkjum fyrirtœkisins í Svínadal.
Eigendur Taks - Malbiks ehf. Ólafur Sveinsson, Halldór Guimlaugsson og Kristján Rúnar Kristjánsson.
Umhverfisráðherra heimsækir jámblendiverksmiðjmia
A myndinni frá vinstri: Sigarijörg Sæmundsdóttir umhverfisráðuneytmu, Egill Þ. Einarsson Umhverfisstofnun, Ingimundur Birnir,
Jónina Bjartmarz, Þorsteinn Hannesson Ij og Sigrún Pálsdóttir Ij. Ljósm. ARH
„Áður þekkti ég Járnblendiverk-
smiðjuna einungis í sjón en nú
þekki ég hana líka í raun. Hér fékk
ég gagnlegar upplýsingar og svör
við öllum spurningum,“ sagði Jón-
ína Bjartmarz umhverfisráðherra
þegar hún kvaddi stjórnendur Is-
lenska járnblendifélagsins að lok-
inni heimsókn á Grundartanga sl.
fimmtudag. En þangað fór ráðherra
ásamt ásamt embættismönnum og
fulltrúa Umhverfisstofhunar.
Heimsóknin var að frumkvæði
ráðherrans sem gaf sér góðan tíma
til að kynna sér starfsemina í máli
og myndum og skoða síðan sjálfa
verksmiðjuna. Ingimundur Birnir,
forstjóri, Þorsteinn Hannesson,
rekstrarstjóri á ffamleiðslusviði, og
Sigrún Pálsdóttir, framkvæmda-
stjóri gæða-, öryggis- og umhverf-
issviðs, önnuðust kynninguna og
svöruðu fjölmörgum fyrirspurnum
gesta.
Jónína Bjartmarz er fyrsti um-
hverfisráðherrann sem heimsækir
Islenska járnblendifélagið ffá því
umhverfisráðuneytið var sett á
laggir. Htín sagði ástæðuna fyrir
heimsókninni vera kvartanir sem
berast aftur og aftur frá Akranesi og
Reykjavík um reykmengun frá
verksmiðjunni og kvaðst hún ein-
faldlega hafa ákveðið að mæta á
staðinn til að kynna sér starfsemina
og umhverfismálahlið hennar alveg
sérstaklega.
Umhverfisstofnun fylgist reglu-
lega með Járnblendiverksmiðjunni
og ffam kom á fundinum að stofh-
unin hefði ekki gert neinar meiri-
háttar athugasemdir við starfsemi
og útblástur þar undanfarin ár.
Umgengni og úrgangsmál væru í
góðu lagi en hins vegar væri ekki
hægt að una við stöðugan
„reykleka“ í síuhúsum sem stafaði af
því að gat kæmi á poka í hreinsi-
virki. Ennfremur kom fram að
reyklosun, sem verður vegna yfir-
hita í útblásturslofti eða bilana í
hreinsikerfi, er heimil samkvæmt
starfsleyfi og má að hámarki vara
2% af rekstartíma hvers ofns á ári
og 1,5 % af rekstrartíma hvers ofns
miðað við þriggja ára tímabil. Af
tæknilegum ástæðum hafa allmörg
slík tilvik átt sér stað nú í ár en
reyklosunin er engu að síður langt
undir mörkum starfsleyfis.
Af hálfu Járnblendifélagsins kom
fram að þar á bæ hefðu menn metn-
að til að gera mun betur í mengun-
arvörnum en að vera langt innan
marka starfsleyfis. Markmiðið væri
að vera innan við 10% af því sem
starfsleyfið heimilar. Gestirnir voru
upplýstir um að unnið væri að við-
haldi og endurbótum á síuhúsunum
fyrir 50 milljónir króna á þessu ári.
Þær ráðstafanir, sem og fyrirhugað-
ar breytingar í ffamleiðsluferlinu,
myndu koma þessum málum í enn
betra horf, meðal annars myndi
„leki“ í síuhúsum heyra til undan-
tekninga.
Fram kom að oft hefði fólkjárn-
blendifélagið fyrir rangri sök þegar
það kvartaði yfir reyk sem stigi upp
frá verksmiðjunni. Vatn er nefhi-
lega notað til snöggkælingar
málms í vinnsluferlinu og það stíg-
ur upp sem gufa. Þegar þannig
viðrar, til dæmis í stillum og frosti,
verða gufubólstrarnir mun meira á-
berandi á lofti en ella. Menn eru þá
gjarnan fljótir að setja mengunar-
stimpil á gufuskýin og láta yfirvöld
vita.
MM