Morgunblaðið - 23.08.2019, Blaðsíða 28

leggja til dæmis til að neysla á baunum sem próteingjafa verði
stóraukin sem og neysla grænmetis sem er landi og þjóð til heilla.
Þessu fögnum við hjá Móður náttúru þar sem baunir, korn og
grænmeti er aðaluppistaðan í okkar framleiðsluvörum,“ segir Val-
entína.
Valentína segir að það hafi verið mjög bratt að stofna fyrirtæki
sem sérhæfir sig í grænmetisréttum á sínum tíma. Þegar hún er
spurð að því hvers vegna þau hafi látið vaða segir hún að það hafi
verið draumur hennar og eiginmanns hennar, Karls Eiríkssonar,
að reka eigið fyrirtæki.
„Kalli maðurinn minn er menntaður matreiðslumaður og hafði
áralanga reynslu í að matreiða grænmetisfæði. Ég hafði mikinn
áhuga á því sem við getum gert sjálf til að viðhalda góðri heilsu.
Ég heillaðist af óhefðbundnum lækningum og lærði svæðanudd og
fleira. Við vorum mikið í jóga og leituðumst við að lifa sem heilsu-
samlegustu lífi.
Okkur fannst alveg vanta tilbúinn heilsusamlegan mat á mark-
aðinn og langaði að bæta úr því. Við stofnuðum því Móður náttúru
full af bjartsýni og gleði. Það veitti víst ekki af því áskoranirnar
urðu æði margar og mikill og harður skóli tók við. Ef ekki hefði
verið fyrir þennan góða tilgang að framleiða hollustufæði fyrir
þakkláta viðskiptavini er ég ekki viss um að við hefðum haldið
þetta út. Það kostar mikla vinnu og úthald að koma fyrirtæki á
legg og eins og í okkar tilfelli var markaðurinn afar smár og fram-
leiðslan dýr og mannfrek. Svo bætti kannski ekki úr skák að við
vorum reynslulaus í fyrirtækjarekstri. En með frábæru starfsfólki
í gegnum tíðina og góðum birgjum tókst þetta og almenningur er
orðinn mun opnari fyrir grænmetisréttum.
Það vita það allir í dag að það skiptir miklu máli fyrir góða
heilsu að næra sig vel, grænmeti, baunir og korn innihalda mikið
að vítamínum, steinefnum, trefjum og öðrum hollefnum sem eru
líkamanum lífsnauðsynleg. Því meira sem við borðum af hollu fæði
því minna langar mann í lélegt skyndibitafæði sem eiginlega rænir
orkunni frekar en að auka hana.
Á hinn bóginn gerist það líka að mikil neysla á lélegu skyndi-
bitafæði virðist minnka löngunina í hollara fæði. Það eru því miður
alltof margir sem eru fastir í þessum vítahring og skilja ekkert í af
hverju þeir eru alltaf þreyttir og orkulitlir,“ segir hún og játar að
hún hafi oft dottið í þann pytt sjálf.
„Ég þekki þetta líka á eigin skinni. Það er auðvelt að detta í
sukkið þegar maður er þreyttur og varnarlaus. Þá getur léleg
skyndibitamáltíð verið skammvin sæla sem gerir ekkert fyrir
mann. Eitthvað annað en vel samsett máltíð úr jurtaríkinu sem
gefur manni meiri lífsgleði, betri svefn, betri meltingu og góða
orku sem endist manni í erli dagsins. Jurtafæði getur líka hjálpað
til við þyngdartap, þar sem grænmetisfæði er trefjaríkt og yfirleitt
hitaeiningasnautt, en gefur góða fyllingu, svona fyrir þá sem eru
að pæla í því. Svo hefur grænmetisfæði mun minna kolefnisspor
en matur úr dýraríkinu. Bara með því að bæta máltíðum úr jurta-
ríkinu inn í matseðilinn okkar getum við haft veruleg áhrif til góðs
þegar kemur að loftlagsmálum. Þar verðum við öll að hugsa okkar
gang og gera betur,“ segir hún.
M
ataræði fólks hefur eiginlega tekið stökkbreytingum
á þessum tíma. Þegar við byrjuðum að framleiða
vegan grænmetisfæði árið 2003 var það okkar sýn
að matur úr jurtaríkinu yrði jafn sjálfsagður á borð-
um landsmanna og kjöt og fiskur. Nú tæpum 16 ár-
um seinna er þetta orðið að veruleika og sífellt fleiri vilja hafa að
minnsta kosti eina grænmetismáltíð á viku, bæði af heilsufars-
ástæðum og líka vegna umhverfissjónamiða. Hópur þeirra sem eru
Flexiterian (sem borða lítið af kjöti og meira af baunum, grænmeti
og fiski) fer ört vaxandi bæði á Íslandi og erlendis. Íslenskir sér-
fræðingar í lýðheilsuvísindum lögðu nýlega til við Landlæknisemb-
ættið að það endurskoði ráðleggingar sínar um mataræði Íslend-
inga, að það taki meira tillit til sjálfbærni og umhverfisáhrifa. Þeir
Fá alltaf góðar
hugmyndir
í Vesturbæjar-
lauginni
Valentína Björnsdóttir stofnaði
fyrirtækið Móður náttúru ásamt
eiginmanni sínum árið 2003.
Síðan þá hefur margt breyst, ekki
síst mataræði Íslendinga. Hún
segir að fólk sé mun meðvitaðra
um heilsusamlegan mat og það
færist í aukana að fólk vilji mat
sem minnkar kolefnissporið.
Marta María | mm@mbl.is
Morgunblaðið/Arnþór Birkisson
28 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. ÁGÚST 2019