Félags- og heilbrigðismál - 01.07.2003, Side 50

48
Helstu niðurstöður
Síðasta atriðið sem nefna má eru skattamál. Eins og fram
kom í töflu 3.1.7. voru 91% peningagreiðslna á Islandi árið
2000 skattskyldar greiðslur. I Finnlandi, Danmörku og
Noregi var þetta hlutfall um 88% og 92% í Svíþjóð. Þannig
er stærsti hluti lífeyris og bóta í löndunum öllum skattlagður
á sama hátt og aðrar tekjur. Öll eftirstríðsárin hefur
skatthlutfall tekjuskatts farið hækkandi, þannig að til að
lífeyrir eða bætur skiluðu sömu ráðstöfunartekjum hefur
þurft að hækka slíkar bætur.1 Þetta hefur haft minni áhrif á
Islandi, þar sem hlutur peningagreiðslna er lægri í útgjöldum
til félags- og heilbrigðismála.
í þessu samhengi er rétt að víkja að athugun sem fgerð var af OECD á
áhrifum skatta á útgjöld til félags- og heilbrigðismála í nokkrum löndum
(Net Public Social Expenditure, OECD 1996). í þeirri athugun er reynt
að þróa aðferð til að meta áhrif skatta á útgjöld, þ.e.a.s. hve mikið hið
opinbera fær til baka. Hér er um mjög flókna mælingu að ræða og ekki
hefur öllum spumingum verið svarað enn varðandi aðferðir við þetta mat,
en þessi tilraun lofar góðu. Löndin sem athuguð voru eru Danmörk,
Þýskaland, Holland, Svíþjóð, Bretland og Bandaríkin. Niðurstaða
athugunarinnar var að „raunútgjöld“ í hlutfalli af landsframleiðslu hefðu
árið 1993 verið 23,1% í stað 32,9% í Danmörku, 24,9% í Þýskalandi,
22,4% í Hollandi, 29,6% í stað 40,4% í Svíþjóð, 21,5% í Bretlandi og
16,1% í Bandaríkjunum. Athyglisvert er hve saman dregur með Evrópu-
ríkjunum í þessari athugun. Ljóst er að samskonar greining á íslensku
útgjöldunum mundi einnig leiða til lækkunar þeirra, en þó ekki í sama
mæli og í Danmörku og Svíþjóð vegna lægri hlutar peningagreiðslna.