Fréttablaðið - 25.10.2019, Blaðsíða 38

Sú hefð hefur skapast að gestalistamenn, frá hinum ýmsu löndum, sem hafa dvalið í vinnustofum SÍM á Seljavegi og á Korpúlfs-stöðum, sýni verk sín á
árlegri sýningu í SÍM-salnum í
Hafnarstræti. Slík sýning verður
opnuð á morgun, laugardag, klukk-
an 17.00 og stendur til þriðjudags.
Martynas Petreikis hefur umsjón
með sýningunni. „Í sautján ár hefur
SÍM boðið gestalistamönnum að
sýna verk sín í galleríinu hér í Hafn-
arstræti. Að þessu sinni sýna 17
listamenn frá hinum ýmsu löndum.
Þeir hafa dvalið hér á landi í mánuð
og tveir þeirra lengur. Allir eru vel-
komnir og geta skoðað
verkin sem unnin eru
undir áhrifum frá heim-
sókn listamannanna og
heilsað í leiðinni upp á
þá,“ segir Martynas. „Lista-
mennirnir vinna í alls kyns
miðla, þarna eru mál-
verk, innsetningar,
t e i k n i ng a r og
vídeóverk.“
M a r t y n a s
sem er frá Lit-
h áe n he f u r
búið á Íslandi
í sjö ár og
st a r f að hjá
SÍM í um það
bil eitt ár. Hann kom hingað
sem gestalistamaður hjá SíM
og átti upphaf lega að dvelja
hér í tvo mánuði og bætti við
aukamánuði en heillaðist svo
mjög af Íslandi og menningunni
að hann ákvað að setjast
hér að. Hann segist
kunna ákaflega vel
við sig á Íslandi og
er hæstánægður
í starfi sínu hjá
SÍM. „Hér hef
ég tækifæri til
að hitta lista-
m e n n f r á
hinum ýmsu
löndum. Mér
finnst dásamlegt að sýna þeim
íslenska list og menningu.
Erlendir listamenn hafa mikinn
áhuga á að dvelja í vinnustofum
SÍM og á hverju ári fáum við um
200 umsóknir. Listamennirnir
sem skapa list sína á vinnustofum
okkar eru mjög ánægðir með að fá
þetta tækifæri til að dvelja á Íslandi
og íslenskt landslag og náttúra
veitir þeim innblástur. Ný kynslóð
íslenskra listamanna er svo að setja
sitt mark á hinn alþjóðlega lista-
heim. Það á líka sinn þátt í miklum
áhuga erlendra listamanna á því að
koma til Íslands, hitta listamennina
og heimsækja gallerí og listasöfn og
kynna sér norræna listasögu.“
Erlendir listamenn fá innblástur á Íslandi
TÓNLIST
Joshua Bell og Alessio Bax fluttu
verk eftir Schubert, Franck, Bach
og Ysaÿe.
Eldborg í Hörpu
sunnudaginn 20. október
Eitt kvöld birtist fiðluleikarinn
Nicc olo Paganini á götum Lund-
úna. Fólk æpti af skelfingu og
sumir hlupu í burt. Aðrir, sem
voru hugrakkari, gengu hikandi
til hans og snertu til að fullvissa sig
um að hann væri af holdi og blóði.
Paganini spilaði betur á fiðlu en
nokkur annar. Leikni hans var því-
lík að hann hlaut að hafa selt sál sína
Djöflinum.
Atburðurinn átti sér stað um
miðja nítjándu öldina. Árið 2007
birtist annar fiðluleikari meðal
almennings, að þessu sinni í neð-
anjarðarlestarstöð í Washington.
Hann spilaði Bach í 45 mínútur.
Öllum var sama. Enginn æpti af
skelfingu, enginn reyndi að koma
við hann. Menn flýttu sér framhjá,
sumir hentu einhverju klinki til
hans.
Þetta var Joshua Bell, einn fræg-
asti fiðluleikari heims. Hann var að
taka þátt í tilraun til að sjá hversu
almenningur væri meðvitaður um
veröld klassískrar tónlistar. Furðu-
leg uppákoman var kvikmynduð
með falinni myndavél og má sjá
hana á YouTube. Hún er sorgleg,
það er dapurlegt að upplifa hve fólk
er gersamlega lokað fyrir ótrúlegri
fegurðinni, sem er þó aðeins í nokk-
urra metra fjarlægð.
Kaþólsk trúarvíma
Áheyrendur voru hins vegar allir
með á nótunum þegar Bell kom
fram á tónleikum í Eldborg Hörpu.
Með honum lék Alessio Bax á píanó
og dagskráin vakti mikla lukku.
Hún hófst með rondói í h-moll eftir
Schubert, óvanalega glæsilegu verki
sem sýndi vel tæknilega yfirburði
fiðluleikarans. Leikni hans var
ótrúleg, öll tónahlaup voru fram-
kvæmd af aðdáunarverðu öryggi.
Þau voru skýr, jöfn og tandurhrein.
Næsta tónsmíð, sónatan í A-dúr
eftir Cesar Franck, bauð upp á
meiri listræn tilþrif. Þar var tals-
vert um langa, draumkennda tóna
og hástemmdar laglínur. Bell hafði
þær fullkomlega á valdi sínu og lék
af gríðarlegri andakt. Franck var
lengst af orgelleikari og tónlist hans
er gegnsýrð af kaþólskri trúarvímu.
Bell náði að skila þessari stemningu
til áheyrenda, og það gerði píanó-
leikarinn, Bax, líka. Hann var þar
ekki í neinu undirleikshlutverki,
bæði hljóðfærin eru jafn mikilvæg.
Bax lék af innblásinni fegurð.
Engar beinagrindur
Ekki síðri var fjórða sónatan eftir
Bach, sem var upphaf lega hugsuð
fyrir f iðlu og sembal, forföður
píanósins. Semballinn hefur sinn
sjarma, en hann hljómar stundum
eins og beinagrindur að elskast
uppi á blikkþaki. Píanóið býr yfir
mun meiri mýkt og fjölbreytileika.
Hér var tónlistin lífræn, hljóðfærið
skapaði hlýlegt andrúmsloft. Fyrsti
kaf linn, sikileyskur dans, var svo
yndislega fallegur hjá báðum hljóð-
færaleikurunum að maður komst
við.
Lokaverkið var einleikssónata
eftir Eugene Ysaÿe, rafmagnað verk
sem er afskaplega erfitt í f lutningi,
en Bell hristi það fram úr erminni.
Þetta er dramatísk tónlist, full af
átökum, myrk og seiðandi; útkom-
an var stórfengleg.
Bell kynnti þrjú aukalög í lokin,
konfektmola eftir Clöru Schu-
mann, Wieniawski og Chopin, sem
öll runnu ljúf lega niður. Hann er
hinn viðkunnanlegasti náungi sem
hrósaði Eldborginni, sagði hana
vera besta tónleikasal í heimi, betri
en Carnegie Hall. Við megum svo
sannarlega vera stolt af Hörpunni
sem hefur lyft tónlistarlífinu á
Íslandi upp um nokkrar hæðir.
Jónas Sen
NIÐURSTAÐA: Stórkostlegir tónleikar
með mögnuðum flytjendum.
Fiðluleikari af holdi og blóði
Fiðlusnillingurinn Joshua Bell heillaði í Hörpu. MYND/ LISA MARIE MAZZUCCO
Gestalistamenn frá
hinum ýmsu lönd-
um sýna verk sín í
SÍM-salnum í Hafn-
arstræti. Íslenskt
landslag og náttúra
er þeim innblástur.
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrunb@frettabladid.is
Martynas
Petreikis.
KOMIN Í BÍÓ
MEÐ ÍSLENSKU OG ENSKU TALI
FRÁBÆR
SKEMMTUN
FYRIR ALLA
FJÖLSKYLDUNA
2 5 . O K T Ó B E R 2 0 1 9 F Ö S T U D A G U R18 M E N N I N G ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
MENNING
2
5
-1
0
-2
0
1
9
0
5
:0
6
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
4
1
5
-9
0
D
C
2
4
1
5
-8
F
A
0
2
4
1
5
-8
E
6
4
2
4
1
5
-8
D
2
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
1
B

F
B
0
4
8
s
_
2
4
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K