Skessuhorn - 22.07.2015, Side 16

MIÐVIKUDAGUR 22. JÚLÍ 201516
Sigríður Erla Guðmundsdóttir leirkerasmiður og eigandi Leir 7 í Stykkishólmi:
„Enginn hafði spurt íslenska leirinn hvað hann vildi vera“
Við Aðalgötu 20 í miðjum Stykkis-
hólmsbæ stendur hvítt hús á tveim-
ur hæðum. Stórar dyr á hlið þess
benda til þess að þarna sé einhvers
konar atvinnuhúsnæði. Skilti á
veggnum segir hins vegar að þarna
sé til húsa starfsemi sem kallast Leir
7. Þegar litið er inn fyrir kemur í
ljós að hér eru fjölbreytt umsvif.
Húsnæðið geymir vinnustofu og
gallerí Sigríðar Erlu Guðmunds-
dóttur. Hún er leirkerasmiður og
vinnur nánast eingöngu úr íslensk-
um leir. Þarna má líka sjá hvernig
leirinn verður að keramiki. Einn-
ig stendur nú yfir áhugaverð og
skemmtileg myndlistasýning sem
nefnist Núningur-Snúningur. Við
tókum hús á Sigríði Erlu í Leir 7.
Margt að skoða
Við skoðum bæði húsakynnin og
sýninguna hjá Leir 7. Þarna er
margt góðra gripa. Sýningin vek-
ur athygli. Hún byggir á því að átta
myndlistamenn hafa hver um sig
valið einn keramikhlut til að vinna
út frá í tvívíða mynd á vegg. Ker-
amikið sem er hvati myndanna er
á sýningunni. Áhugavert er að sjá
og upplifa hve ólíkt myndlistar-
mennirnir nálgast hinn þrívíða hlut
sem stendur hjá. Sýningarstjóri er
Helgi Þorgils Friðjónsson en hann
valdi saman hópinn sem sýnir hér.
„Síðast liðin þrjú sumur hefur Leir
7 staðið fyrir sýningum. Allir sýn-
endur hafa átt það sameiginlegt að
vinna verkin með eigin höndum í
það efni sem þeir best þekkja. Að-
aláhersla hefur þó verið á keramik.
Þetta eru ekki sýningar á ákveðinni
hönnun heldur verk einstaklinga,“
segir Sigríður Erla.
Það er hásumarsíðdegi í Stykkis-
hólmi, bærinn er fullur af ferðafólki,
bæði innlendu og erlendu. Augljóst
er að Leir 7 er vinsæll viðkomu-
staður. Fólk kemur stöðugt, skoð-
ar sig um, verslar, kveður og fer. En
hver er Sigríður Erla? „Ég ólst upp
í Kópavogi og bjó lengst af í Hafn-
arfirði. Nám mitt í leirlist stundaði
ég við keramikdeild Myndlista- og
handíðaskólans í Reykjavík. Þetta
nám var lagt niður árið 2000 þegar
Listaháskóli Íslands var stofnaður.
Myndlistaskólinn í Reykjavík hóf
kennslu í keramiki nokkrum árum
síðar. Ég kenndi þar um tíma. Það
er ánægjulegt að sú starfsemi skól-
ans skuli blómstra í dag og seg-
ir kannski nokkuð um endurnýjað-
an áhuga á þessu listformi og hand-
verki,“ segir Sigríður Erla.
Draumur um æðarvarp
Árið 2008 urðu kaflaskil í lífi Sig-
ríðar Erlu og eiginmannsins Gunn-
ars Einarssonar. Þau ákváðu að
flytja frá Hafnarfirði vestur í Stykk-
ishólm. „Þetta átti sér ákveðinn
aðdraganda,“ rifjar Sigríður upp.
„Ég hafði alltaf átt mér draum um
að vinna að æðarvarpi. Foreldr-
ar mínir eru báðir uppaldir norð-
ur á Ströndum. Þar var æðarvarp
og ég ólst upp við sögur af því.
Ég hafði kynnst þeim mikla lífs-
kúnstner Steinólfi Lárussyni í Ytri-
Fagradal á Skarðsströnd. Hann átti
leir á sinni jörð og ég hafði áhuga
á íslenska leirnum sem hráefni eins
og hann reyndar líka. Í framhaldi
af því fregnuðum við hjónin að
Tungueyjar í mynni Hvammsfjarð-
ar væru til sölu. Þarna var ég 35
ára og ákvað að láta þennan draum
minn um æðarvarp rætast áður en
það yrði of seint. Árið 1990 keypt-
um við Litlu-Tungueyjar og byrj-
uðum að bjástra. Þar hófum við að
hlúa að og byggja upp æðarvarp.
Þetta var mikið bras. Við eignuð-
umst gamlan bát sem við gerðum
upp og byggðum hús. Svo feng-
um við betri bát og þá fórum við að
sigla í Stykkishólminn. Brátt sáum
við að hér var staður sem gott var
að vera á. Við ákváðum að setjast að
hér í Stykkishólmi. Hvorugt okkar
á hins vegar ættir að rekja hingað.“
Sigríður Erla segir að þau hlúi
enn að æðarvarpinu í Tungueyjum.
„Þegar við komum fyrst þá var lít-
ið varp þarna. Minkurinn var bú-
inn að höggva stórt skarð í lífrík-
ið og hrekja kollurnar í burtu. Þeg-
ar horft er um öxl í dag, þessum 25
árum síðar, má segja að varpið hafi
stækkað jafnt og þétt. Í dag erum
við að hafa um kíló af dún eftir
sumarið. Þetta eru um 60 hreiður.
En svona uppbygging verður ekki
gerð á einni nóttu. Frekar á einni
mannsævi,“ segir Sigríður Erla og
brosir þolinmóð.
Nýtti þekkingu sína
á leirnum
Stykkishólmur, Tungueyjar og æð-
arvarpið samfara áhuga á leirmuna-
gerð gerði allt það að verkum að
ný hugmynd tók að fæðast. „Árið
2007 fæddist þessi hugdetta að ég
skyldi nú safna saman kunnáttu
minni á leirnum og gera eitthvað
með hana. Þarna hafði ég kennt
tilraunakúrsa með íslensk jarðefni
í Myndlistarskólanum í Reykjavík.
Meðal þeirra var leirinn. Ég hugs-
aði því enn og aftur eins og ég hafði
gert með æðarvarpið á sínum tíma:
„Það er nú eða aldrei, áður en ég
verð of gömul. Því stofnaði ég Leir
7 gagngert til að hefja framleiðslu
og sölu á munum framleiddum
úr leirnum frá Ytri-Fagradal. Því
fluttum við hingað vestur í grennd
við það svæði þar sem leirinn er.
Vesturland, eyjarnar í Breiðafirði,
leirinn í Dölunum, - allt raðaðist
þetta upp í eina mynd sem gerði
það eðlilegt fyrir okkur hjónin að
flytja í Stykkishólm. Fyrstu árin var
ég með verkstæðið mitt í iðnaðar-
húsnæði hér í útjaðri bæjarins. Fyr-
ir einum þremur árum síðan var
þessi gamla vélsmiðja hér við Aðal-
götuna í Stykkishólmi, í alfaraleið
nánast í miðjum bænum, auglýst til
sölu,“ segir Sigríður.
Hún segir húsið hreint ótrúlegt.
Það sé byggt fyrir um 60 árum síð-
an með mjög þykkum veggjum og
burðarbitum úr steinsteypu. „Hér
var hins vegar allt óupphitað, kalt
og rakt. Við gerðum þetta í stand
og hér hef ég verið síðan.“ Í dag eru
húsakynnin mjög björt og snyrtileg
í hvívetna.
Nálgaðist leirinn með
öðru hugarfari
Kjarninn í starfi Leir 7 er íslenski
leirinn og sérþekking Sigríðar Erlu
Sigríður Erla Guðmundsdóttir fyrir
utan Leir 7 í Stykkishólmi.
Leirgerðarkonan við skúlptúr af tveimur mávum og þorskhausum sem hún gerði og færði Gunnari Einarssyni eiginmanni
sínum í afmælisgjöf.
Hér handleikur Sigríður Erla smjörskrínur sem hún framleiðir úr leirnum frá Ytri-
Fagradal.
Sumarliði Ásgeirsson var liðtækur í eldsmíðinni við Leir 7 á „heitri helgi“ sem var
um síðustu helgi. Ljósm. eb.
Leirmunir og eldsmiðirnir í baksýn. Ljósm. eb.