Skessuhorn - 31.08.2016, Blaðsíða 10

MIÐVIKUDAGUR 31. ÁGÚST 201610
Í lok síðustu viku höfðu tveir slát-
urleyfishafar gefið það út að verð
á ær- og dilkakjöti til bænda muni
lækka í haust. Norðlenska býður
kaup á lambakjöti fyrir 10% lægra
verð en var í fyrrahaust og 38%
lægra verð fyrir kjöt af fullorðnu
fé. Ástæður lækkunarinnar seg-
ir fyrirtækið launahækkanir, slæm-
ar horfur á útflutningsmörkuðum
og styrking á gengi krónunnar á
sama tíma og vaxtastig hefur hald-
ist mjög hátt. Sláturfélag Vopnfirð-
inga fetaði í fótspor Norðlenska
með tilkynningu til bænda um ein-
hliða 12% lækkun á afurðaverði.
Þessu mótmæla saufjárbændur
harðlega: „Landssamtök sauðfjár-
bænda harma þessa ákvörðun SV
og telja hana álíka glórulausa og þá
sem Norðlenska kynnti. Samtökin
óttast afleiðingarnar fyrir greinina
og sveitir landsins. Harkaleg 12%
lækkun á lambakjöti sætir furðu á
meðan innanlandssala eykst, vext-
ir fara lækkandi, efnahagshorfur
eru góðar og heimsmarkaðsverð á
lambakjöti er á uppleið.“ Nú í byrj-
un þessarar viku höfðu stóru slát-
urleyfishafarnir; Sláturfélag Suður-
lands og Kaupfélag Skagfirðinga,
ekki gefið út verðskrá fyrir inn-
legg í haust. Bændur telja það mjög
bagalegt þar sem þeir halda að sér
höndum um að panta sláturinnlegg
meðan verðskrá liggur ekki fyrir.
Fá minna í sinn
hlut en bændur í
öðrum löndum
Stjórn Landssamtaka sauðfjár-
bænda hefur sent bréf til slátur-
leyfishafa í landinu þar sem farið er
fram á að skilaverð til bænda hækki
um 12,5% vegna haustslátrun-
ar dilka 2016. Þannig má segja að
allt að 24,5% munur sé á kröfum
bænda um skilaverð og þess sem
sláturleyfishafar bjóða. Samtökin
hafa heimild til þess að gefa út við-
miðunarverð samkvæmt búvöru-
lögum. Í rökstuðningi segir að í
ljósi þess að skilaverð til bænda hef-
ur lækkað síðastliðin tvö ár og haldi
ekki í við verðbólgu eða launaþró-
un sé nauðsynlegt að hækka verð til
bænda í haust. Í rökstuðningi sauð-
fjárbænda segir meðal annars að
sala á kindakjöti hafi verið góð und-
anfarin misseri og ár. Samkvæmt
tölum Matvælastofnunar jókst sala
á kindakjöti 2012 til 2014 en dróst
lítillega saman 2015. Á fyrsta árs-
fjórðungi 2016 varð hins vegar
25,1% söluaukning. Í júní jókst sal-
an um 5,6% miðað við sama mánuð
árið á undan og birgðir eru minni
en á sama tíma í fyrra. „Það skýt-
ur því skökku við að afurðaverð til
íslenskra sauðfjárbænda er með því
lægsta sem þekkist í Evrópu. Auk
þess fá íslenskir bændur minna af
endanlegu útsöluverði í sinn hlut
en víða annars staðar og sá hlutur
virðist enn hafa minnkað síðustu
misseri,“ segir í bréfi LS til slátur-
leyfishafa.
Nændur fá jafnvel innan
við þriðjung útsöluverðs
Afurðaverð til sauðfjárbænda hefur
lækkað um 0,7% undanfarin tvö ár,
en svo gott sem allir kostnaðarliðir
við búrekstur hafa hækkað á þess-
um tíma. „Algengt er að íslenskir
bændur fái sem nemur á bilinu 25%
til 41% af endanlegu útsöluverði
lambakjöts í sinn hlut. Þegar tek-
ið hefur verið tillit til 11% virðis-
aukaskatts þýðir þetta að milliliðir;
sláturhús, kjötvinnslur og verslanir
taka á bilinu 49% til 65% af end-
anlegu útsöluverði á lambakjöti til
sín,“ segir í samantekt Landssam-
bands sauðfjárbænda, sem bæta við:
„Samanlögð verðbólga og lækk-
un afurðaverðs til bænda á tíma-
bilinu 2014 til 2016 nemur 5,6%
sem þýðir raunlækkun til bænda
sem því nemur. Verð til bænda þarf
því að hækka um 5,9% til að halda
í við verðlagsþróun. Eigi laun sauð-
fjárbænda og kaupmáttur að halda
í við aðra hópa í samfélaginu, t.d.
þá sem vinna við úrvinnslu eða sölu
afurðanna, þarf enn meiri leiðrétt-
ingu afurðaverðs.“
mmSvipmynd úr Fljótstungurétt í Borgarfirði síðasta haust.
Himinn á haf milli krafna bænda og verðs sláturleyfishafa
Bændasamtök Íslands taka sem fyrr saman upplýsingar um rétt-
ir á landinu í haust. Í Bændablaðinu 25. ágúst er listi yfir rétt-
ir landsins. Skessuhorn birtir hér með góðfúslegu leyfi Bænda-
blaðsins upplýsingar um réttir á Vesturlandi. Fyrstu rétt-
ir haustsins að þessu sinni verða laugardaginn 10. september í
Hvítársíðu í Borgarfirði og Fellsströnd í Dölum.
Arnarhólsrétt í Helgafellssveit
sunnudaginn 18. sept. kl. 11.00, seinni réttir lau. 1. okt.
Bláfeldarrétt í Staðarsveit, Snæf.
laugardaginn 24. sept.
Brekkurétt í Norðurárdal, Mýr.
sunnudaginn 18. sept. kl. 10.00, seinni réttir sun. 2. okt.
Brekkurétt í Saurbæ, Dal.
sunnudaginn 11. sept. kl. 11.00, seinni réttir sun. 2. okt. kl. 13.00
Fellsendarétt í Miðdölum, Dal.
sunnudaginn 18. sept. kl. 14.00, seinni réttir sun. 2. okt. kl. 14.00
Flekkudalsrétt á Fellsströnd, Dal.
laugardaginn 17. sept., seinni réttir lau. 1. okt.
Fljótstungurétt á Hvítársíðu, Mýr.
laugardaginn 10. sept. og sun. 11. sept. Seinni réttir lau. 24. sept.
Fróðárrétt í Fróðárhreppi
laugardaginn 17. sept.
Gillastaðarétt í Laxárdal, Dal.
sunnudaginn 18. sept. kl. 12.00, seinni réttir sun. 2. okt. kl. 16.00
Grafarrétt í Breiðuvík, Snæf.
laugardaginn 24. sept.
Grímsstaðarétt á Mýrum, Mýr.
þriðjudaginn 20. sept., seinni réttir mán. 3. okt.
Hamrar í Grundarfirði
Upplýsingar liggja ekki fyrir.
Hellnarétt í Breiðuvík, Snæf.
laugardaginn 17. sept.
Hítardalsrétt í Hítardal, Mýr.
mánudaginn 19. sept., seinni réttir sun. 2. okt.
Hornsrétt í Skorradal, Borg.
sunnudaginn 11. sept.
Hólmarétt í Hörðudal, Dalabyggð
sunnudaginn 25. sept. kl. 10.00, seinni réttir sun. 2. okt. kl. 10.00
Kaldárbakkarétt í Kolb.st.hr.
sunnudaginn 11. sept.
Kirkjufellsrétt í Haukadal, Dal.
Upplýsingar liggja ekki fyrir.
Klofningsrétt í Beruvík, Snæf.
laugardaginn 24. sept.
Ljárskógarétt í Laxárdal, Dal.
Upplýsingar liggja ekki fyrir.
Mýrar í Grundarfirði Upplýsingar liggja ekki fyrir.
Mýrdalsrétt í Hnappadal
þriðjudaginn 20. sept., seinni réttir sun. 9. okt.
Nesmelsrétt í Hvítársíðu, Mýr.
laugardaginn 10. sept.
Núparétt í Melasveit, Borg.
sunnudaginn 11. sept. kl. 13.00, seinni réttir lau. 25. sept.
Oddsstaðarétt í Lundarreykjadal, Borg.
miðvikudaginn 14. sept., seinni réttir sun. 2. okt.
Ólafsvíkurrétt í Ólafsvík, Snæf.
laugardaginn 17. sept.
Ósrétt á Skógarströnd, Dal.
Upplýsingar liggja ekki fyrir.
Rauðsgilsrétt í Hálsasveit, Borg.
sunnudaginn 18. sept., seinni réttir sun. 2. okt.
Reynisrétt undir Akrafjalli, Borg.
laugardaginn 17. sept., seinni réttir 24. sept.
Skarðsrétt á Skarðsströnd, Dal.
sunnudaginn 18. sept. kl. 11.00, seinni réttir sun. 2. okt. kl. 14.00
Skerðingsstaðarétt í Hvammsveit, Dal.
sunnudaginn 18. sept. kl. 11.00, seinni réttir sun. 2. okt. kl. 13.00
Svarthamarsrétt á Hvalfj.str., Borg.
sunnudaginn 18. sept. kl. 10, seinni réttir sun. 2. okt.
Svignaskarðsrétt, Svignaskarði, Mýr.
mánudaginn 19. sept., seinni réttir mán. 3. okt.
Tungurétt á Fellsströnd, Dal.
laugardaginn 10. sept., seinni réttir föstudaginn 16. sept.
Vörðufellsrétt á Skógarströnd, Dal.
laugardaginn 17. sept.
Þverárrétt Eyja- og Miklaholtshr, Snæf.
Upplýsingar liggja ekki fyrir.
Þverárrétt í Þverárhlíð, Mýr.
mánudaginn 19. sept. kl. 7.00 og mán. 26. sept. kl. 10.00
Þæfusteinsrétt á Hellissandi/Rifi, Snæf.
laugardaginn 17. sept.
Ölkeldurétt í Staðarsveit, Snæf.
laugardaginn 24. sept.
mm
Réttir á Vesturlandi haustið 2016
Rekið til Fljótstunguréttar í Hvítársíðu í fyrrahaust. Þarna má sjá Bjarna Árnason frá Brennistöðum fara fyrir safninu.