Skessuhorn - 26.07.2017, Blaðsíða 4

MIÐVIKUDAGUR 26. JúLÍ 20174
Kirkjubraut 54-56 - Akranesi - Sími: 433 5500 - www.skessuhorn.is
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á þriðjudögum.
Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega. Skráningarfrestur smá-
auglýsinga er til 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.700 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 2.835 krónur með vsk. á mánuði. Elli- og örorkulífeyrisþegar greiða
kr. 2.457. Rafræn áskrift kostar 2.226 kr. Rafræn áskrift til elli- og örorkulífeyrisþega er 2.058 kr.
Áskrifendur blaðs fá 50% afslátt af verði rafrænnar áskriftar. Verð í lausasölu er 750 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9-16 VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. skessuhorn@skessuhorn.is
Ritstjórn:
Magnús Magnússon, ritstjóri s. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Guðný Ruth Þorfinnsdóttir gudny@skessuhorn.is
Kristján Gauti Karlsson kgauti@skessuhorn.is
Björn Þór Björnsson bjorn@skessuhorn.is
Auglýsingar og dreifing:
Emilía Ottesen emilia@skessuhorn.is
Umbrot og hönnun:
Tinna Ósk Grímarsdóttir tinna@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun: Landsprent ehf.
Þjóðarrétturinn
Af fréttum sem ég heyrði í vikunni sem leið finnst mér tvær standa upp
úr fyrir ákveðnar sakir. Í fyrsta lagi ummæli Þorgerðar Katrínar Gunn-
arsdóttur landbúnaðarráðherra um að vanda íslenskrar sauðfjárrækt-
ar verði ekki mætt með því að ríkið auki styrki til greinarinnar. Ann-
að þurfi að koma til svo hagur bænda vænkist til frambúðar. Í öðru lagi
frétt þar sem haft var eftir læknum sem telja að með því að auka fræðslu
um heilsusamlegt líferni; gott fæði og reglulega hreyfingu, megi draga
úr kostnaði við rekstur heilbrigðiskerfisins um þriðjung. Það munar um
minna því þar gæti verið talað um 30-40 milljarða á ári, í sparnað!
Ég hef þá trú að áherslur og verðmætamat yngri kynslóðar Íslend-
inga sé töluvert ólíkt og hjá fólki á miðjum aldri og eldra. Yngra fólk
er ekki jafn upptekið af verðmætakaupphlaupinu en næstu tvær kyn-
slóðir á undan. Greinileg vakning er t.d. fyrir aukinni hreyfingu, við
heyrum um gríðarlega aðsókn í líkamsræktarstöðvar og flest ungt fólk
stundar íþróttir, eina eða fleiri greinar. Þá er ungu fólki annt um heilsu-
samlegt mataræði og er það jákvæð þróun. Ef við tvinnum þetta saman
við fréttir af minnkandi neyslu á lambakjöti og vanda sauðfjárbænda er
að mér finnst augljóst að breyta þarf áherslum í markaðssetningu á ís-
lenska lambakjötinu. Ég er handviss um að ungir Íslendingar eru besti
markhópurinn og þeir hafa ekkert á móti því að kaupa og neyta slíkrar
fæðu, enda bæði holl og góð. Nýlega kom t.d. í ljós í könnun að sá matur
sem ungir Íslendingar líta á sem þjóðarréttinn er íslensk kjötsúpa. Þarna
liggja tækifæri sem bæði stjórnvöld, vörsluaðilar íslensks lambakjöts og
bændur þurfa að nýta.
Hvort sem stuðningur ríkisins við sauðfjárbændur verður aukinn um
stundarsakir eða úr honum dregið, held ég að Íslendingar ættu að leggja
miklu meiri áherslu á að neyta þess sem við framleiðum og því sé sókn
besta vörnin í slæmri stöðu sauðfjárbænda. Sumir kalla það þjóðrembing
að vilja auka neyslu innlendrar framleiðslu, ég kýs að kalla það skynsemi.
Á sama tíma og hægt er að sjá tugi lengdarmetra í frystikistum stórmark-
aðanna af forunnum innfluttum mat er alltof lítið gert af því að bjóða fólki
íslenska gæðavöru í handhægum pakkningum, jafnvel forelduð. Þá er ég
ekki að tala um beinfrosna lambsskrokka sem búið er að saga í sjö hluta.
Það sem Þorgerður Katrín vill halda fram er að með auknum styrkjum
sé ekki þar með sagt að hagur bænda vænkist til lengri tíma litið. Slíkur
stuðningur væri einfaldlega eins og að líma plástur á sár dreyrasjúklings
án þess að gefa honum storkuefni. Stjórnvöld og bændur þurfa einmitt
að breyta áherslum þannig að hagsmunir bænda séu ekki lagðir í hendur
milliliða sem jafnvel hafa meira út úr því að selja eitthvað allt annað en
lambakjötið. Íslendingar elska landið sitt og það sem það gefur af sér. Ís-
lenskir bændur eru elskaðir af flestum enda veit þjóðin að þeir eru vörslu-
aðilar landsins okkar og í búbót framleiða þeir úrvals vöru við bestu að-
stæður sem gerast. Engin innflutt matvara er framleidd við betri aðstæður
en hér eru.
Að neyta meiri heilsusamlegrar fæðu eins og íslensks lambakjöts er að
mínu mati raunverulega lausnin við báðum þeim málum sem ég vitna til
hér í upphafi máls. Við þurfum að endurvekja þann titil sem við höfðum
lengi, að verða elst allra jarðarbúa. Þeim áfanga náðum við einmitt þeg-
ar lambakjöt og fiskur var nánast það eina sem fólk lagði sér til munns.
Hættum að henda óunnum sviðahausum, borðum meira slátur og gerum
íslenska kjötsúpu að söluhæstu vörunni í búðinni. Ef þetta tekst tel ég yf-
irgnæfandi líkur á að hægt sé að slá margar flugur í einu höggi. Við drög-
um um þriðjung úr rekstrarkostnaði heilbrigðiskerfisins, bætum fram-
boð matvæla í verslunum, kjör bænda vænkast og við komum til móts við
kröfu ungs fólks um heilsusamlegra og betra fæði.
Magnús Magnússon
Leiðari
Af tilefni fundar Alþjóða siglinga-
málastofnunarinnar dagana 24.-28.
júlí sl. skora undirrituð sveitarfé-
lög, stofnanir og frjáls félagasam-
tök á íslensk stjórnvöld og fulltrúa
aðildarríkja hjá Alþjóða siglinga-
málastofnuninni (IMO) að grípa
nú þegar til markvissra aðgerða til
að draga úr losun gróðurhúsaloft-
tegunda vegna siglinga, einkum í
norðurhöfum. „Rannsóknir sýna að
sýrustig sjávar eykst stöðugt vegna
síaukinnar losunar koltvísýrings
út í andrúmsloftið og á norðlæg-
um slóðum eykst súrnunin hraðar
en í heitari sjó. Þessi þróun ógn-
ar nú þegar vistkerfi hafsins og því
ber öllum þeim sem spornað geta
við þessari þróun að leggja sitt að
mörkum,“ segir í ályktuninni.
„Til að ná þeim markmiðum
sem aðildarríki Parísarsáttmálans
settu sér skorum við á IMO að setja
skynsamlegar reglur um siglingar í
norðurhöfum í þágu umhverfisins.
Í því felst m.a.:
Bann við notkun svartolíu •
sem eldsneyti á skip innan
þess svæðis sem IMO hefur
skilgreint sem norðurslóðir.
Að skilgreina svæðið norðan •
60. breiddargráðu sem ECA
svæði (Emisson controlled
area).
Auknum siglingum um Norður-
höf fylgir aukin mengun og hætta
á mengunarslysum. Hafsvæðið
norðan 60. breiddargráðu er afar
viðkvæmt svæði þar sem fiskistofn-
ar eru undirstaða efnahags aðliggj-
andi landa. Það er augljós skylda
aðildarríkja IMO að grípa tl allra
nauðsynlegra ráðstafana til að draga
úr hættu á mengun og þeim breyt-
ingum á lífríki sjávar sem hlýnun
jarðar hefur í för með sér. Svartolía
er mjög eitruð og seigfljótandi og
bruni hennar hefur afar neikvæð
áhrif á loftslag jarðar. Þess vegna
skora undrrituð sveitarfélög, stofn-
anir og félagasamtök á leiðtoga
landa innan IMO að grípa nú þeg-
ar til viðeigandi ráðstafana og láta
verkin tala.“
Undir ályktunina rita: Faxaflóa-
hafnir, Bæjarstjórn Akraness, Sveit-
arstjórn Hvalfjarðarsveitar, sveit-
arstjórn Borgarbyggðar, Náttúru-
verndasamtök Íslands, París 1,5,
Earth 101, Fuglavernd, Landvernd
og Landsamtök smábátaeigenda.
mm
Ljósmyndari Skessuhorns rakst
á þetta skemmtilega myndefni í
Brákarey í Borgarnesi í liðinni
viku. Þarna stóðu þeir hlið við hlið
fulltrúar gamla og nýja tímans ef
svo má segja, tveir bílar sem báð-
ir þóttu stórir þegar þeir runnu af
færibandinu. Sá gamli fyrir sjötíu
árum er Dodge árgerð 1947. Hann
þótti stór á sínum tíma, var sagð-
ur geta borið þrjú tonn, er með sex
cylindra benzínvél sem skilar 100
hestöflum en eigin þyngd gamla
Dodge er um þrjú tonn. Nýi bíll-
inn er Volvo FH520 með krana, ár-
gerð 2009. Hann skilar 520 hestöfl-
um með kröftugri díselvél en eigin
þyngd hans er 25,5 tonn.
Gamli bíllinn sem lengi bar núm-
erið M 282 er nú í eigu Óskars Sig-
valdasonar sem hyggst gera bílinn
upp. Sá nýi er í eigu HSK Krana
ehf Borgarnesi. þg
„Við fjölskyldan áttum
stöng í Gufuá í Borga-
firði fyrir skömmu og
það var sannarlega gam-
an,“ sagði Gunnar Örn
Pétursson er við heyrð-
um í honum um veiðina
í þessari litlu en fallegu
á sem oft gefur þokka-
lega bæði af silungi og
laxi. „Fyrri vaktina átt-
um við svæði fjögur
og niður að ós,“ segir
Gunnar. „Við veiddum
okkur frá fjögur og nið-
ur að núlli og notast var
við flugu og maðk en
aðallega þó maðk. Lít-
ið líf sjáanlegt, bara litlu maðka-
afæturnar sem var í sjálfu sér ágætt,
því börnin höfðu þá aðeins meiri
þolinmæði til þess að hanga lengur
í þessu. Í hléinu keyrðum við upp
eftir ánni upp með gljúfrinu og
kíkjum í nokkra polla þar, en ekk-
ert var að sjá. Þegar við mættum á
seinni vaktina sé ég tvo
væna laxa undir brúnni
á svæði átta. Ég slakaði
maðkinum á þá og eft-
ir skamma stund tek-
ur annar laxinn og Ás-
dís dóttir mín landar
honum af fagmennsku;
fimm punda hrygna. Ég
renni aftur á hinn lax-
inn og að lokum næ ég
að renna þannig á hann
að hann tók. Magga
konan mín landaði þar
fimm punda hæng. Þar
með var allt líf upp talið
sem við sáum í þessari
ferð. Ég frétti reyndar
að hin stöngin hafi náð einum laxi
á svæði níu um morguninn,“ sagði
Gunnar Örn enn fremur.
gb
Gufuá er lítil en kná
Dregið verði úr losun gróður-
húsalofttegunda í siglingum
Gamli og nýi tíminn mætast