Skessuhorn - 27.09.2017, Blaðsíða 49

MIÐVIKUDAGUR 27. SEPTEMBER 2017 Matarauður 49
Hjónin Einar Pálsson og Kristjana
Jónsdóttir fluttu frá Vestmanna-
eyjum í Sólbyrgi í Borgarfirði
fyrir nærri áratug síðan og gerð-
ust grænmetisbændur. Aðspurð-
ur hvað hafi orðið til þess að þau
ákváðu að flytja í Borgarfjörðinn
og gerast grænmetisbændur, svarar
Einar og segist ekki eiga neitt gott
svar við því. „Ætli það hafi ekki
verið smá ævintýraþrá nú eða bara
að straumurinn hafi legið þangað
fyrir okkur og við bara fylgdum og
vonuðum að það færi ekki mjög
illa,“ segir Einar og hlær.
„Við höfðum aldrei komið ná-
lægt ræktun af neinu tagi áður og
vissum ekkert hvað við vorum að
fara að gera. Þegar við keyptum
Sólbyrgi voru ræktaðar hér gul-
rætur um allt og þar sem við kunn-
um ekki neitt, og vissum ennþá
minna, héldum við því bara áfram
til að byrja með. Við lærðum svo
alltaf meira og ákváðum þá að færa
okkur yfir í eitthvað annað sem gaf
betur af sér og völdum jarðaber-
in,“ segir Einar.
Til að rækta jarðarber allt árið
þarf að nota lýsingu yfir dimmasta
tíma ársins og gerir það bændum
erfitt fyrir. „Við höfum verið að
rækta jarðaberin allt árið undir lýs-
ingu en rafmagn er svo dýrt að við
þurfum að breyta um ræktun yfir
veturinn.Við erum einnig búin að
vera að rækta kál og kryddjurtir
og stefnum á að færa okkur meira
yfir í það yfir vetrartímann. Þar
horfum við til þess að nota um-
hverfisvænar umbúðir og minnka
plastið. Þetta er enn á tilraunastigi
hjá okkur en við erum spennt fyrir
því að geta boðið landanum uppá
þessar umhverfisvænu og kolefnis-
sporalausu afurðir,“ segir Einar.
Íslendingar mikilvægir
viðskiptavinir
„Sala á jarðaberjum hefur ver-
ið mjög góð hjá okkur í ár,“ segir
Einar. „Veðurfarið hefur samt að-
eins haft áhrif á söluna hjá okkur. Í
fyrra, þegar það var brakandi blíða
allt sumarið, seldist mjög vel en
núna hefur veðrið ekki verið jafn
gott og þá finnum við fyrir því.
Við leggjum töluvert uppúr því að
selja hér heima og eru mikilvæg-
ustu kúnnarnir okkar Íslendingar á
ferðalögum. Þegar veðrið er síðra
eru þeir ekki að skila sér í útilegur
eða sumarbústaði hér í nágrenninu
og þá selst ekki jafn vel hjá okkur.
Þetta hefur engu að síður verið al-
veg fínt sumar,“ segir Einar að lok-
um.
arg
Grænmetisbændur í Sólbyrgi
Hafsteinn Kjartansson kjötiðnaðar-
maður hefur staðið vaktina í kjöt-
borðinu í Verzlun Einars Ólafsson-
ar á Akranesi undanfarin 19 ár. „Ég
byrjaði hérna 1. mars 1998 og er því
búinn að vera hér í 19 ár,“ segir Haf-
steinn og brosir. Frá því hann stóð
fyrstu vaktina í kjötborðinu í Ein-
arsbúð hefur ýmislegt breyst í versl-
un í landshlutanum og á landinu öllu.
Kjötborðin hafa til dæmis horfið eitt
af öðru og eru fá orðin eftir, miðað
við það sem áður var. „Eftir því sem
ég best veit er þetta eina kjötborð-
ið á Vesturlandi í dag. Því miður eru
önnur kjötborð í landshlutanum fyrir
löngu horfin. En þessi verslun er sem
betur fer íhaldssöm hvað þetta varð-
ar. Kaupmaðurinn byggir á gömlum
og góðum grunni, þar sem lögð er
áhersla á gríðarlega hátt þjónustustig
í versluninni og þar með kjötborð-
inu. Það er klár stefna kaupmanns-
hjónanna að vera með kjötborð með
háu þjónustustigi um ókomna tíð,“
segir hann ánægður. „Að mínu viti er
kjötborðið eitt það dýrmatasta sem
verslunin hefur. Viðskiptin í kjöt-
borðinu eru það góð að það er ekkert
vandmál að hafa ferska og góða vöru
öllum stundum. Góð og fersk vara
tryggir síðan góð viðskipti,“ bætir
hann við.
Allt það helsta
og fleira til
Aðspurður segir Hafsteinn hægt að
nálgast í kjötborðinu allar helstu
steikur sem íslenskur landbúnaður
og sjávarútvegur býður upp á. „Þá á
ég við lamb, naut, svín og svo reyn-
um við að vera með kálfakjöt líka.
Einnig er fiskborðið sterkt. Við fáum
ferskan fisk alla mánudaga, og eft-
ir þörfum út vikuna, og vinnum úr
þeim steikur og rétti eins og rasp-
aðan fisk og ýmislegt fleira,“ segir
hann. „Kjöt- og fiskborðið er þann-
ig upp sett að á mánudögum er fisk-
ur í allt að 70% af borðinu. Eftir því
sem líður á vikuna minnkar hlutfall
fisksins smátt og smátt þar til á föstu-
dögum að það er orðið öfugt miðað
við upphaf vikunnar. Þá er um það
bil 70% kjöt í borðinu og 30% fisk-
ur,“ útskýrir hann. Úrvalið er þó að-
eins breytilegt eftir árstíðum, eins og
gengur. „Það eru árstíðabreyting-
ar í kjöt- og fiskborðinu. Ber mest á
þeim á vorin og haustin. Á vorin fer
grillmaturinn að taka yfir og eykst
sala á marineruðu kjöti, marineruð-
um fiski, krydduðum fiski og öllu því
sem fólk setur á grillið. Hamborg-
arasalan tekur líka kipp. Síðan kem-
ur haustið með sinn sjarma. Núna er
innmatur í borðinu, það er þessi tími;
lifur, nýru og hjörtu en síðast en ekki
síst kjöt af nýslátruðu sem aldrei hef-
ur farið í frost,“ segir Hafsteinn. „Ég
meðhöndla kjöt af nýslátruðu þann-
ig að ég tek það inn og geymi í kæli
í fimm til sjö daga áður en það fer í
sölu til að meyra það,“ bætir hann
við.
Fólk vill þægindi
og þjónustu
Hafsteinn kveðst hafa orðið var við
breytingar á neyslumynstri viðskipta-
vina kjötborðsins. „Undanfarin ár
sérstaklega hef ég orðið var við mikla
aukningu í sölu á tilbúnum réttum
og réttum sem þarf lítið að hafa fyr-
ir. Fyrir stuttu síðan byrjuðum við til
dæmis að selja þorsk í orlydeigi, for-
steiktan. Hann hefur selst mjög vel.
Raspaða ýsan mokast út á mánudög-
um og þriðjudögum og alltaf selst
vel af bollum. Þetta eru réttir sem
fólk kaupir og setur síðan bara beint
í ofninn eða á pönnuna. Við höfum
líka verið að prófa okkur áfram með
tilbúna grænmetisrétti, grænmetis-
bauta og fleira til að koma til móts
við veganfólkið, sem og ýmiss konar
foreldaða rétti sem þarf bara að hita,“
segir hann. „Þó alltaf sé umræðan að
færast í þá áttina að fólk eigi að elda
mat frá grunni þá sækir fólk stöð-
ugt meira í tilbúna rétti, það er bara
þannig. Fólk vill aukin þægindi og
meiri þjónustu.“
Fjölbreytni og
gott hráefni
Hafsteinn kveðst ánægður með þá
stefnu kaupmannanna í Einarsbúð
að halda úti kjöt- og fiskborði um
ókomna tíð. Telur hann að kjötborðið
geti lifað góðu lífi áfram þrátt fyrir að
breytt neyslumynstur viðskiptavina
og breytta viðskiptahegðun. „Lykill-
inn að því að halda úti góðu kjöt- og
fiskborði liggur í gæðum hráefnisins
og fjölbreytninni, ekki verðinu. Fólk
sækir í kjötborðið vegna þeirra gæða.
Þess vegna er gott hráefnisins og gott
vöruúrval algjört grundvallaratriði.
Þar tel ég okkur standa sterkum fót-
um og ætlum að halda áfram að gera
vel í þeim efnum,“ segir Hafsteinn
Kjartansson að endingu. kgk
„Kjötborðið eitt það dýrmætasta sem verslunin hefur“
- segir Hafsteinn Kjartansson, kjötiðnaðarmaður í Einarsbúð
Hafsteinn Kjartansson kjötiðnaðarmaður á bakvið kjöt- og fiskborðið í Einarsbúð
á Akranesi.
Hafsteinn er hér að úrbeina og fylla
lambalæri.Brot af úrvalinu í kjöt- og fiskborðinu í Einarsbúð.