Skessuhorn - 04.04.2018, Blaðsíða 4

MIÐVIKUDAGUR 4. ApRÍL 20184
Kirkjubraut 54-56 - Akranesi - Sími: 433 5500 - www.skessuhorn.is
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á þriðjudögum.
Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega. Skráningarfrestur smá-
auglýsinga er til kl. 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.700 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 2.835 krónur með vsk. á mánuði. Elli- og örorkulífeyrisþegar greiða
kr. 2.457. Rafræn áskrift kostar 2.226 kr. Rafræn áskrift til elli- og örorkulífeyrisþega er 2.058 kr.
Áskrifendur blaðs fá 50% afslátt af verði rafrænnar áskriftar. Verð í lausasölu er 750 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9-16 VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. skessuhorn@skessuhorn.is
Ritstjórn:
Magnús Magnússon, ritstjóri s. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Kristján Gauti Karlsson kgauti@skessuhorn.is
Anna Rósa Guðmundsdóttir arg@skessuhorn.is
Auglýsingar og dreifing:
Hrafnhildur Harðardóttir auglysingar@skessuhorn.is
Umbrot og hönnun:
Tinna Ósk Grímarsdóttir tinna@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun: Landsprent ehf.
Verðmætin í
umhverfi okkar
Ég hef að undanförnu velt fyrir mér hvernig við förum stundum með
verðmæti. Tilefni þessara hugsana var að ég var fyrir helgina að þvo bíl-
inn minn á þvottaplani. Kemur þá arkandi á svæðið einn af þessum mönn-
um, sem ég kýs að kalla hvunndagshetju, og byrjar að kíkja ofan í rusla-
dallana á lóð bensínstöðvarinnar. Hann fór gaumgæfilega yfir öll þessi ílát
og afraksturinn var fullur innkaupapoki af drykkjarílátum, á að giska 30
tómar flöskur og áldósir. Úr mörgum gosflöskunum þurfti hann að hella
á að giska helmingi innihaldsins. Þetta sýndi mér margt. Fyrir það fyrsta
eru flest drykkjarílát höfð of stór. Það myndi duga flestum að kaupa 200
millílítra gosflöskur, en ekki hálfs lítra. Í annan stað segir þetta mér að
þeir sem kaupa drykki í sjoppum telja sig annað hvort eiga meiri peninga
en þeir þurfa að nota, eða eru einfaldlega of latir til að halda til haga verð-
mætum. Fyrir hverja tóma drykkjarflösku eða dós fást nefnilega 16 krón-
ur í endurvinnslugjald, gjald sem innifalið er í verði vörunnar þegar hún
er keypt. Þessi maður sem ég fylgdist með hafði þarna í laun á að giska
500 krónur fyrir fimm mínútna vinnu. Það gerir þokkalegt tímakaup þeg-
ar upp er staðið.
Almennt erum við Íslendingar aular þegar kemur að meðhöndlun úr-
gangs. Við lítum á umbúðir utan um mat og ýmsa hluti sem rusl, en ekki
flokkanlegt og endurvinnanlegt efni. Þannig erum við algjörir eftirbátar
nágrannaþjóða okkar. Ég minnist þess þegar ég fyrir tæpum þremur ára-
tugum bjó í borg í Danmörku. Þá var okkur sem þar bjuggum gert að
flokka rusl frá heimilinu í sjö einingar. Það voru pappírs-, gler-, plast,- og
málmdósaílát, tunna fyrir lífrænan úrgang, dós undir rafhlöður og tunna
undir almennt sorp. Ef flokkunin sem slík var samviskusamlega unnin,
var sáralítið sem fór í almenna sorpið. Fyrir þremur áratugum voru semsé
Danir, í það minnsta í Óðinsvéum, búnir að tileinka sér alvöru sorpflokk-
un og endurvinnslu verðmæta. Við Íslendingar erum ennþá hvílíkir eft-
irbátar þeirra, að það er eiginlega fáránlegt og okkur til skammar. Svo
leyfum við okkur að býsnast yfir því magni plasts og annars úrgangs sem
lendir í sjónum og mengar höfin!
Ég las í Fréttablaðinu nýverið viðtal við unga konu sem stundar fram-
haldsnám í Danmörku í því sem kallast Zero Waste lífsstíll. Þessi lífsstíll
byggir á einkunnarorðunum að minnka, endurnýta og endurvinna verð-
mæti. Í grunninn snýst nám hennar um að henda engu í almennt rusl,
heldur endurnýta hráefnið og breyta því í verðmæti. Þá er auk þess í námi
hennar lögð áhersla á að draga úr neyslu. Kona þessi sagði eitthvað á þá
leið að til að geta tileinkað sér þessi fræði hafi hún orðið að haga eigin
innkaupum og lífsstíl með gjörbreyttum hætti en hún var vön hér á Ís-
landi. Benti á að ef maður kaupir minna af óþarfa, þarf sjálfkrafa minnu
að henda. Ég hlakka til að heyra meira frá þessari konu og þeim sem læra
Zero Waste lífsstíl.
Árið 2016 var samkvæmt ársskýrslu Sorpu hent sem nemur 145,5 kíló-
um af rusli á hvern borgarbúa. Það gera rúm 12 kíló af rusli mánaðarlega
á alla sem þar búa. Það gefur því auga leið að við erum að sóa verðmætum,
því stærsti hlutinn af því sem við hendum er í raun flokkanlegt efni sem
hægt er að endurnýta. En meðan við lítum á verðmæti sem rusl er ekki
á góðu von. Umbúðir sem jafnvel bera skilagjald, eins og drykkjarvöru-
umbúðir. Því segi ég þökk sé þeim sem leggja það á sig í frítíma sínum að
ganga um og tína upp verðmæti sem aðrir nenna ekki að koma í verð.
Magnús Magnússon
Leiðari
Sveitarstjórn Borgarbyggðar sam-
þykkti með sjö atkvæðum á fundi
sínum 27. mars síðastliðinn breyt-
ingu á aðalskipulagi sem felst í að
heimilt verði að gera ráð fyrir skot-
æfingasvæði í landi Hamars ofan við
Borgarnes. Tillagan er sett fram á
uppdrætti og með greinargerð dags.
5. desember 2017 og tekur til breyt-
ingar á aðalskipulagi Borgarbyggð-
ar 2010-2022, þ.e. að breyta land-
notkun svæðis í landi Hamars úr
landbúnaðarnotkun í íþróttasvæði.
Ný reið- og gönguleið verður lögð
400 m sunnan við skotæfingasvæðið.
Fram kemur í fundargerð að máls-
meðferð sé samkvæmt 36. gr. Skipu-
lagslaga nr. 123/2010. Níu ábend-
ingar bárust sveitarfélaginu þegar
fyrirhuguð lýsing á breytingunni var
auglýst og 125 íbúar skrifuðu sig á
undirskriftalista gegn breytingunni.
Flest allar ábendingar vörðuðu stað-
setningu skotæfingarsvæðis. Við af-
greiðslu málsins voru sjö sveitar-
stjórnarfulltrúar samþykkir breyt-
ingunni. Atkvæði gegn tillögunni
greiddi Geirlaug Jóhannsdóttir (S)
en Finnbogi Leifsson (B) sat hjá.
mm
Samþykkja breytingu á aðalskipulagi
vegna skotæfingasvæðis
Byggðastofnun hefur gert mann-
fjöldaspá til ársins 2066 fyrir sér-
hvert sveitarfélag á Íslandi. Spáin
byggir á gögnum frá Hagstofu Ís-
lands um fæðingar- og dánartíðni
frá árinu 1971 og búferlaflutn-
inga frá 1986. Við vinnu stofnun-
arinnar var þróað mannfjöldalík-
an sem byggir á þekktum aðferð-
um sem nota eingöngu söguleg
gögn til að spá fyrir um framtíðina.
Stóra myndin sem dregin er upp í
mannfjöldaspá Byggðastofnunar er
fólksfjölgun á höfuðborgarsvæðinu
samfara stöðugri fólksfækkun víða
á landsbyggðinni. „Helstu ástæð-
urnar eru samverkandi áhrif lækk-
andi frjósemishlutfalls og flutning-
ur ungs fólks á höfuðborgarsvæð-
ið sem ekki skilar sér aftur til baka.
Einnig breytist aldurssamsetning
þjóðarinnar samkvæmt spánni og
t.d. má búast við að hlutfall þeirra
sem eru eldri en 65 ára hækki úr
13% árið 2017 og verði á milli 20
og 30% í lok spátímabilsins, þ.e.
2066. Minnt er á að hafa beri í huga
að spá sem þessi tekur ekki mið af
mögulegum mótvægisaðgerðum
eða öðrum breytingum sem væru
til þess fallnar að hafa staðbundin
áhrif á fjölda íbúa.
Við kynningu mannfjöldaspár
Byggðastofnunar segir: „Það er því
ekki notast við nein sérfræðiálit eða
fyrirfram gefnar forsendur um lík-
lega þróun heldur byggir spáin á því
að fram haldi sem horfir m.t.t. inn-
taksgagna. Mikilvægt er að reyna að
gera sér grein fyrir því hvert stefn-
ir svo skipuleggja megi aðgerðir til
að hafa áhrif á þróunina. Með þessu
hefur Byggðastofnun brugðist við
eftirspurn sem er fyrir hendi jafnt
innan Byggðastofnunar sem utan,
um mannfjöldaspá minni svæða á
Íslandi. Líta verður á þetta frum-
kvæði Byggðastofnunar sem fyrstu
tilraun til að gera svæðisbundnar
mannfjöldaspár, sem eflaust á eftir
að endurbæta og þróa enn frekar í
nánustu framtíð.“
Þá segir að stíga verði varlega til
jarðar þegar ályktanir eru dregnar
af þessari spá því óvissa hennar er
töluverð. Hún gæti gefið þokka-
lega mynd af mannfjöldaþróun til
skemmri tíma, t.d. 15 ára, en taka
verður niðurstöðum til lengri tíma
með meiri fyrirvara. mm
Spá fólksfjölgun á höfuðborgar-
svæðinu og fækkun á landsbyggðinni