Hlynur - 15.06.1975, Blaðsíða 17

Hrafnhildur, Katrín og Ljósbrá með tveim ungum
mönnum af Masaii ættstofni.
Ljósbrá Baldursdóttir og vinkona hennar Febrúnta
una sér vel. Hvaða máli skiptir það líka hvers litt
brosið er?
er forstöðumaður framleiðsludeild-
ar Samvinnuskólans í Moshi, en sú
deild hefur á sinni hendi samn-
ingu á flestu námsefni, sem notað
er við skólann og sér um útgáfu
þess. Samvinnuskólinn er umfangs-
mikil menntastofnun með 300
nemendur við nám og eru það ým-
ist starfsmenn samvinnufélaga, eða
fólk í þjónustu ríkisins, sem þarna
undirbýr sig til þess síðar að hafa
eftirlit með samvinnufélögunum af
ríkisins hálfu. Um 10.000 nemend-
ur stunda nám í sérstökum bréfa-
skóla og eru það einkum starfs-
rnenn og stjórnendur kaupfélag-
anna, en í tengslum við bréfaskól-
ann er útvarpskennsla. Síðan eru
fræðslufuiltrúar á vegum skólans
víða um landið, sem stjórna nám-
skeiðum og annast margháttaða
þjónustu.
Ríkisstjórnir norðurlandanna
hafa um nokkurt árabil lagt til
fjármagn og mannafla til uppbygg-
ingar samvinnustarfs í Tansaníu og
störfum við þar nú um 30 norð-
urlandabúar á sérstökum samningi
milli norðurlandanna og Tansaníu.
Danska þróunarstofnunin, DAN-
IDA hefur á hendi stjórnun starfs-
ins. Við erum 10, sem stundum
kennslu og skipuleggjum fræðslu-
starfið, nokkrir vinna sem sérfræð-
tngar í forsætisráðuneytinu, en
samvinnustarf og uppbygging sveit-
anna heyrir undir það. Hinir að-
stoða svo við stjórnunarstörf. Ann-
ars vinna nokkuð margir útlend-
ingar við Samvinnuskólann og sem
stendur erum við frá átta Evrópu-
þjóðum á vegum DANIDA, ILO
og FAO.
Samvinna hornsteinn
þriðja heimsins
Pú spurðir um árangur þessa
starfs okkar, nú, það er auðvitað
erfitt að mæla hann, en það má
geta þess, að Tanganir telja sjálfir,
að þessi aðstoð norðurlandaþjóð-
anna sé þeim mjög mikils virði og
hafa nú beðið um, að gerður verði
nýr fimm ára aðstoðarsamningur,
og er nú verið að fjalla um það
mál. Verði norðurlöndin við þess-
ari beiðni mun mannafli okkar í
Tansaníu tvöfaldast. Nýlega var á
ferð um Tansaníu sameiginleg
nefnd Tangana og norðurlandanna
til að gera úttekt á sjö ára starfi
okkar og meta beiðnina um fram-
haldsaðstoð í Ijósi reynslunnar.
Niðurstöður þessarar könnunar
verða brátt gerðar heyrum kunnar
og ættu þær að geta gefið eitthvert
svar við spurningu þinni. Ég þori
líka að fullyrða, að starf okkar hef-
ur orðið til einhvers gagns, þótt
jafnframt sé óhætt að fullyrða, að
okkur finnst oft lítið miða og
hvergi nærri eins og við hefðum
vonast til.
Pað er á hinn bóginn alveg tví-
mælalaust, að samvinnuformið á
mikið erindi til þróunarlandanna.
Ég er einlægur samvinnumaður og
tel, að sú hugsjón eigi erindi til
allra. Pað hefur líka komið í ljós,
að samvinnufélög henta sérlega vel
þar sem nýfrjálsar þjóðir eru að
taka atvinnulífið í eigin hendur.
Petta hafa flestir stjórnendur og
þjóðarleiðtogar í þriðja heiminum
gert sér ljóst og reynt að ætla sam-
vinnufélögunum lykilaðstöðu í
flestum þýðingarmestu greinum
þjóðlífsins.
Auðvitað er margt líkt með sam-
vinnufélögum á íslandi og í Tans-
aníu. Pað er aðal munurinn, að hér
eru þau opin og frjáls félagsskapur,
en þar suðurfrá eru þau undir
ströngu eftirliti opinberra aðila. I
Tansaníu hafa menn líka gengið
mun lengra en við eigum að venj-
ast í samvinnustarfi, því þar eru
samvinnuþorp undirstaða þjóðlífs-
ins. I þessum þorpum lifa menn
saman ,eiga flest saman, framleiða
saman og selja saman. Samvinna
fólks í Tansaníu er þar af leið-
andi mun umfangsmeiri en hér
þekkist.
Róttæk stefna
Pað er rétt, að hér á landi er
samvinnustarfið oft túlkað sem
nokkurs konar millileið milli kapi-
talisma og sósíalisma, tanganar líta
á samvinnuhreyfinguna sem eðli-
legan og raunar einn af grund-
vallarþáttum sósíalistskrar stefnu.
Að mínu mati er það alveg rétt,
samvinnustefna og samvinnustarf
geta aldrei orðið annað en hluti
róttækrar stefnu. Pannig hefur dvöl
mín í Tansaníu ekki breytt grund-
vallarviðhorfum mínum til þjóð-
félagsmála á Islandi nema, að ég
HLYNUR 17