Skírnir - 01.10.2009, Blaðsíða 17

SKÍRNIR UPPHAF LANDNÁMS Á ÍSLANDI 67O AD 271
200 ár. Æskilegt er að einhver sem er fróður um fornu torfbæina
fjalli um þetta mál.
Eg hef dregið þá ályktun af mynd 1 að elstu mannvistarleif-
arnar í Reykjavík og Vestmannaeyjum séu frá um 720 AD og geri
nú ráð fyrir að þær séu frá síðari árum nýtingartíma húsanna. Ef
við viljum giska á upphaf landnáms þarf að fara nokkra áratugi
fram fyrir 720 AD. Þetta skýrir heiti greinarinnar og lokaályktun
mína, þar sem áratugurinn er valinn með hliðsjón af hefðbundnu
tímatali: Að landnám hafi hafist eigi síðar en 670 AD, hxði í
Reykjavík og Vestmannaeyjum.
En landnám kann að vera enn eldra og ég vona að reynt verði
að komast sem næst upphafinu. Það mun krefjast mikillar þol-
inmæði að finna hvar og hvenær fyrstu landnemarnir tóku hér
fasta búsetu. Við höfum enga vissu fyrir því að það hafi verið í
Reykjavík. I þessari leit er álitlegast að aldursgreina bein úr rusla-
haugum fyrstu landnemanna eins og rætt verður um í 8. kafla.
En hvar á að leita, hvar er líklegt að elstu landnámsbæirnir hafi
verið reistir? I leit að þeim gæti það hjálpað að setja sig í spor land-
námsmannanna. Að öllum líkindum settust þeir að þar sem
aðstæður til búskapar og fiskveiða voru líkar því sem þeir þekktu
frá heimahögum sínum. Þar ættum við að leita að fornum rusla-
haugum. Vonandi leggst einhver, sem er fróður um lífshætti forn-
manna, yfir þetta mál og kemur með ábendingar.
6. Landndm 670 AD eða 874 AD ?
Hófst landnám á íslandi um 670 AD eða 874 AD? Af þeim ítar-
legu gögnum sem ég hef kynnt hér dreg ég hiklaust þá ályktun að
landnám hefjist eigi síðar en um 670 AD, en þorri íslenskra
fræðimanna er sannfærður um að síðari tímasetningin sé rétt. I til-
vikum sem þessum blasa við tvær leiðir, að kanna málið með frek-
ari rannsóknum (sem ég ræði í 8. kafla) eða leita að veilu í þeim
aðferðum sem hefur verið beitt. Þó ég sé sannfærður um áreiðan-
leika geislakolsmælinganna lít ég ekki svo á að málinu sé nú lokið;
það verður ekki fyrr en öllum vafa hefur verið eytt og sýnt á sann-
færandi hátt hvar veilan liggur í aðferðum annarshvors tímatalsins.