Skírnir - 01.10.2009, Blaðsíða 55

SKÍRNIR
OG GÁ ÞAR AÐ ORÐI ...
309
Sigfús gekk ... víða nærri sjálfum sér í skáldskapnum og vel mætti segja
að bókin [Ljóðhús] fjalli um ævi hans að því marki sem hún öðlaðist líf í
ljóðunum. (22)
Þannig setur hann líf Sigfúsar í forgrunn með ljóðum hans. Að
auki víkur hann sérstaklega að honum sem „höfundi“ og segir:
Hlutverk höfundar og höfundarætlun er efni sem ég vík að á nokkrum
stöðum í bókinni. Ein ástæða þess er eflaust sú, að þegar ég var að byrja
nám í bókmenntum jafngilti það rétttrúnaði að skoða bæri skáldverk
umfram allt innan frá og forðast ævisögulegan lestur (og jafnvel hvaðeina
utan verksins). Þetta er sjónarmið formalisma af ýmsu tagi ... Sjónar-
miðið kann að vera gott og gilt við umfjöllun um vissar tegundir skáld-
skapar, en það er fjarri því að vera algilt og á til dæmis engan veginn við
þegar kemur að skáldskap Sigfúsar Daðasonar. (19-20)
I hvert skipti sem menn setja eitthvað í forgrunn í skrifum um
skáldskap, beina þeir athygli að einu atriði fremur en öðru; ýta
með öðrum orðum í bakgrunn því sem þeim þykir léttvægara.
Mér er ekki launungarmál að mér þykir það lýta bók Þorsteins
hve mikil slagsíða er á henni á köflum í þá átt að útleggja ljóð
Sigfúsar með hliðsjón af lífi hans. Skýringin er ekki sú að ég
aðhyllist formalisma; ég er þvert á móti þeirrar skoðunar að vilji
menn öðlast ærlegan skilning á skáldskap verði þeir að skoða hann
í samhengi. En samhengi spannar ekki einvörðungu skáldið og líf
þess, það tekur líka til lesenda (á mismunandi tímum) og sam-
félags og menningar sem mótar þrenndina alla skáld — ljóð — les-
anda. Þetta veit Þorsteinn auðvitað enda ber hann ýmis ljóð Sig-
fúsar saman við Ijóð skálda, sem voru samtíma honum og/eða
þeirra sem hann telur fyrirrennara hans, og bendir á það sem líkt
og ólíkt er; greinir ljóð, — með eða án skírskotunar til skálda og
fræðimanna — byggingu þeirra, hrynjandi, stílbrögð og þar fram
eftir götunum. Hvað eftir annað kýs hann þó að setja ævi og líf
Sigfúsar á oddinn þegar hann útleggur ljóð hans. Hann bætir
raunar einatt við einhverjum athugasemdum. Þegar hann ræðir
um XVII ljóð Ljóða 1947-1951 — sem hann telur snúast um
heimilisböl og tengir samskiptum foreldra Sigfúsar í bernsku hans
— segir hann til dæmis: „Alrangt væri þó að líta svo á að Sigfús sé