Fréttablaðið - 05.01.2013, Blaðsíða 2

5. janúar 2013 LAUGARDAGUR| FRÉTTIR | 2FRÉTTIR 2➜10
SKOÐUN 12➜16
HELGIN 18➜40
SPORT 60
MENNING 48➜59
HEILBRIGÐISMÁL Að minnsta kosti
400 íslensk börn urðu fyrir það
alvarlegri eitrun á árunum 2005
til 2010 að leitað var með þau á
sjúkrahús. Ekkert barn lést á tíma-
bilinu af völdum eitrunar en stór
hluti þeirra var lagður inn á spítala
til aðhlynningar.
Langalgengustu eitranirnar
voru meðal eldri barna á aldrin-
um 15 til 18 ára, sem tóku viljandi
inn lyf vegna andlegrar vanlíðanar
eða neyslu. Mikill meirihluti þeirra
fékk geðræna meðferð í kjölfarið.
Þetta eru niðurstöður nýrr-
ar rannsóknar Dagmarar Dagg-
ar Ágústsdóttur, læknanema á
fimmta ári við Háskóla Íslands
(HÍ), í samstarfi við læknadeild
HÍ, barna- og unglingageðdeild
Landspítalans (BUGL), Barnaspít-
ala Hringsins og bráðasvið LSH.
Í rannsókn Dagmarar er eitrun-
um skipt í fjóra flokka; óviljandi
slys, misnotkun, tilraun til sjálfs-
vígs og annað eða óvíst. Óviljandi
slys eru algengasta orsök eitrun-
ar hjá yngri börnum en tilraun til
sjálfsvígs hjá þeim eldri og á ung-
lingsstigum.
Alls voru 740 tilfelli skoðuð í
rannsókninni, sem náði til allra
barna á aldrinum 0 til 18 ára
sem höfðu komið á Barnaspítala
Hringsins eða bráðamóttöku LSH
í Fossvogi vegna lyfjaeitrana eða
annarra eitrana á árunum 2005 til
2010. Upplýsingum um börnin var
safnað úr sjúkraskrám. Þar af voru
472 eitranir í 397 börnum sem féllu
undir skilyrði rannsóknarinnar.
Dagmar kynnti niðurstöður
sínar á ráðstefnu í líf- og heilbrigð-
isvísindum í HÍ í gær.
sunna@frettabladid.is
Taka lyf í vanlíðan
og enda á spítala
Rúmlega 80% barna sem enda á sjúkrahúsi vegna eitrana hafa gleypt lyf í mikilli
vanlíðan. LSH tók á móti 400 börnum á aldrinum 0 til 18 ára á sex ára tímabili
vegna eitrunar. Drengir eru stærri hluti af yngri hópnum en stúlkur í þeim eldri.
Alls voru 472
eitranir hjá 397
börnum sem
féllu undir skilyrði
rannsóknarinnar.
Af þeim tóku
328 börn inn lyf
eða efni vegna
andlegrar vanlíð-
anar eða
neyslu.
Þar af fengu 318
börn, eða 97%,
eitthvert form af
geðrænni með-
ferð.
282 eitr-
anir voru hjá
stúlkum.
40%
60%
190 eitranir voru
hjá drengjum.
0 lést á tímabilinu af
völdum eitrunar.
Alls voru 740 tilfelli
skoðuð í rannsókninni.
0–9 ára Eitranir algengari hjá drengjum.
10–18 ára Eitranir algengari hjá stúlkum.
Algengasta efni
til inntöku voru
verkjalyf, önnur en
svonefnd ópíöð
(til dæmis morfín,
kódín, metadon og
petidín).
45%
þeirra sem tóku slík
lyf voru lagðir inn á
spítala.
25% barnanna í rannsókninni voru á aldrinum 0 til 4 ára.
60% barnanna voru á aldrinum 15 til 18 ára.
Edda Sif Pálsdóttir íþróttafrétta-
kona var stórt atriði í Ára móta skaup-
inu. Eiður Svanberg molameistari
sagði meðal annars að höf undar
Skaupsins hefðu lagt Eddu í einelti.
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti
Íslands, mótmælti því í nýársávarpi
sínu að ný stjórnarskrá yrði tekin
upp á Íslandi og kallaði það „að fara
úr öskunni í eldinn“.
Víðir Reynisson hjá Almannavörn-
um ræddi reglulega við fj ölmiðla í
vikunni vegna óveðursins á Vest-
fj örðum og þeirrar miklu
hættu á snjófl óðum sem
skapaðist í kjölfarið.
Hildur Lilliendahl
Viggós dóttir femínisti
ræddi í Kastljósi um hót-
anir sem henni berast reglu-
lega og orðræðuna í kring-
um baráttu hennar.
FIMM Í FRÉTTUM KIRKJUSÖFNUN OG KVENHATUR
➜ Agnes M. Sigurðardóttir biskup ætlar að standa fyrir landssöfnun á vegum kirkjunn-
ar til að fj ármagna tækjakaup á Landspítalanum. Áformin féllu í misjafnan jarðveg.
Aldrei er góð vísa of oft kveðin og á það svo sannarlega við um geymslu
eiturefna á heimilum. Landlæknir gefur reglulega út leiðbeiningar til
landsmanna um hvernig ber að forðast slys af ýmsu tagi, þar með taldar
eitranir hjá börnum. Á vef Landlæknis segir að efni og lyf eigi alltaf að
geyma í læstum hirslum þar sem börn ná ekki til og öll skulu þau vera
geymd í sínum upphaflegu umbúðum til að fyrirbyggja misskilning. Þá
skal ekki geyma lyf í handtöskum, í eða á náttborði, í matarskápum eða
skúffum. Einnig er nauðsynlegt að kanna hvort plöntur á heimilinu og í
garðinum séu eitraðar.
Eitrunarmiðstöðin veitir upplýsingar um
viðbrögð við eitrunum allan sólarhringinn í síma 543-2222.
„Geymist þar sem börn ná ekki til“
GETUR ENDAÐ ILLA Stúlkur á yngstu aldursárunum eru í minnihluta þeirra sem enda á spítala vegna eitrunar. NORDICPHOTOS/GETTY
HVÖSS EN HÓFSÖM HIRTING 12
Þorsteinn Pálsson um nýársávarp forsetans.
BISKUP Í GÓÐUM SAMHLJÓMI 16
Einar Karl Haraldsson um landssöfnun og
þjóðkirkjuna.
Innritun í síma 897 2896
www.bakleikfimi.is
Hefst 7. janúar
HUGO CHAVEZ BERST
FYRIR LÍFI SÍNU 6
DREKALEYFIN MARKA
KAFLASKIL 8
RÆÐA
ENDUR SKOÐUN
SAMNINGA 10
„Það er líklegt að hann
verði enginn aufúsu-
gestur hjá okkur eftir
þetta.“ 4
Guðjón Arngrímsson, upplýsinga-
fulltrúi Icelandair, um fl ugdólg
sem þurft i að tjóðra við sæti sitt
og kefl a.
HEIM FYRIR
VORIÐ? 18
Eva Sigurbjörnsdóttir, hótel-
stýra á Djúpavogi.
VITUNDARVAKNING
Á INDLANDI 26
Hrottaleg hópnauðgun ungrar
konu um miðjan síðasta
mánuð hefur vakið hörð
viðbrögð.
FRÚARLEIKFIMI OG
LÍKAMSRÆKT 34
Heilsurækt fyrri tíma.
FÁIR FLUGELDAR
Í ÖLPUNUM 36
Laufey Kristjánsdóttir er
skíðaáhugamanneskja.
VU QUANG-UXI 38
Eitt sjaldgæfasta spendýr í
heimi.
KRAKKAR 36
KROSSGÁTA 38
TÖFRAFJALLIÐ ÁHRIFAMEST 50
Bókin sem breytti lífi Eiríks Guðmundssonar.
FERSKUR ASPAS,
HUMAR OG ANANAS 52
Réttir í þrettándamatarboðið.
PLÖTUR ÁRSINS 56
Stjörnugjöfi n 2012 í Fréttablaðinu.
UNDARLEGUR HEIÐUR 66
Rapparinn Kanye West klæðist bol með ljós-
mynd úr smiðju áhugaljósmyndarans Katrínar
Þóru Bragadóttur en myndin var líklega tekin
með ólögmætum hætti.
HVERJIR ERU NÓGU RUGLAÐIR? 60
Hermann Hreiðarsson, þjálfari karlaliðs ÍBV í
knattspyrnu, á erfi ða tíma fyrir höndum. Fimm
lykilmenn eru horfnir á braut.
NBA HORFIR TIL EVRÓPU 60
David Stern, yfi rmaður NBA-deildarinnar, vill fá
Evrópulið í deildina.
Drekasvæðið