Fréttablaðið - 17.02.2016, Blaðsíða 14

Frá degi til dags
Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir forStjóri: Sævar Freyr Þráinsson Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Fanney Birna Jónsdóttir fanney@frettabladid.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis
á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSn 1670-3871
fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is og Viktoría Hermannsdóttir viktoria@frettabladid.is
menning: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is ljóSmyndir: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚtlitShönnun: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
Halldór
Fanney Birna
Jónsdóttir
fanney@frettabladid.is
Páll Gunnar
Pálsson
forstjóri Sam-
keppniseftir-
litsins
Á síðasta ári hleypti Samkeppniseftirlitið af stokk-unum fundaröð undir samheitinu „Samtal um samkeppni“. Fundunum er ætlað að vera umræðu-
vettvangur um samkeppnismál, þar sem tækifæri gefst
til þess að ræða hverju hafi verið áorkað og hver séu
brýnustu viðfangsefnin fram undan.
Með þessu er Samkeppniseftirlitið að leggja við hlustir,
koma á framfæri leiðbeiningum og taka við sjónarmiðum
frá atvinnulífi, stjórnvöldum og neytendum.
Áhrif stjórnvalda á samkeppni
Fyrsti fundurinn í fundaröðinni var haldinn þann 3. des-
ember sl., en þar hélt sérfræðingur frá samkeppnisdeild
OECD erindi um áhrif stjórnvalda á samkeppni. Fjallaði
hann um þýðingu þess að stjórnvöld mætu samkeppnis-
leg áhrif laga og reglna og stuðluðu þannig að færri sam-
keppnishindrunum og minni reglubyrði.
Á fundinum var m.a. gerð grein fyrir rannsóknum sem
sýna að samkeppnismat laga og reglna á tilteknum mark-
aði er líklegt til þess að skila um 20% lægra verði á vöru eða
þjónustu en ella væri.
Í framhaldi af fundinum hefur Samkeppniseftirlitið fylgt
málefninu eftir gagnvart einstökum ráðuneytum.
Föstudaginn 12. febrúar sl. efndi Samkeppniseftirlitið
til lokaðs umræðufundar um samkeppni í landbúnaði.
Sigurður Ingi Jóhannsson landbúnaðarráðherra, forsvars-
menn í landbúnaði, fulltrúar hagsmunasamtaka á vett-
vangi atvinnulífs og fulltrúar neytenda ræddu þar brýnustu
verkefnin fram undan í landbúnaði.
Þá var rætt hvar markmið samkeppnislaga og land-
búnaðarins færu saman og hvar ekki, og hvaða lærdóm
megi draga af þeim ólíku leiðum sem farnar hafa verið t.d.
í mjólkurvinnslu og grænmetisframleiðslu.
Fimmtudaginn 18. febrúar nk. mun Samkeppniseftirlitið
síðan standa fyrir opnum fundi um beitingu samkeppnis-
reglna. Þar mun dr. Gjermund Mathiesen, yfirmaður
samkeppnismála hjá Eftirlitsstofnun EFTA (ESA), fjalla
um aðkomu ESA að samkeppniseftirliti á Íslandi, þróun
samkeppniseftirlits í Evrópu, auk þess sem rætt verður um
sektir í samkeppnismálum og varnaðaráhrif þeirra.
Fundurinn verður haldinn á Hilton Reykjavík Hótel og
hefst kl. 9.00.
Samtal um samkeppni
Með þessu er
Samkeppnis-
eftirlitið að
leggja við
hlustir, koma
á framfæri
leiðbeining-
um og taka
við sjónar-
miðum frá
atvinnulífi,
stjórnvöld-
um og
neytendum.Lyfjaval.is • sími 577 1160
Bílaapótek Hæðasmára
Mjódd Álftamýri
20%
afsláttur
af öllum pakkni
ngum
Afslátturinn gildir í febrúar.
Nicotinell Fruit-2x10-LYFJAVAL copy.pdf 1 03/02/16 15:36
Konur borga að meðaltali 7%hærra verð en karlar fyrir sambærilegar vörur. Neytendastofnun í New York í Bandaríkj-unum greindi frá þessum niðurstöðum í desember en Fréttablaðið greindi frá óút-skýrðum verðmun hér á landi á sambæri-
legum vörum sem beint er að sitthvoru kyninu.
Í ljós kom að töluverður verðmunur getur verið hér á
landi á sambærilegum vörum, oft og tíðum nánast sömu
vörunni, eftir því hvort hún er markaðssett fyrir konur
eða karla. Tekin voru dæmi af ungbarnagöllum, ilm-
vötnum, rakvélum, klippingum, dúnúlpum og öðru sem
sýndi svo ekki verður um villst að konur greiða hærra
verð fyrir sínar vörur en karlar.
Verðmunur þessi hefur verið nefndur bleikur skattur,
og snýr annars vegar að vörum sem eru verðlagðar
hærra af söluaðilum til kvenna en karla og hins vegar
skattur sem stjórnvöld leggja á vörur sem einungis eru
ætlaðar konum.
Þessum eiginlega skatti sem stjórnvöld leggja á
kvennavörur hefur undanfarið verið mótmælt, meðal
annars af þingmönnum. Nokkrir þingmenn stjórnar-
andstöðunnar lögðu í desember fram frumvarp þar
sem lagt er til að skattur á túrtappa og dömubindi verði
færður í lægra skattþrep. Takmörkuð rök eru fyrir því
að þessar vörur séu hafðar í hærra skattþrepi. Raunar á
það við margar vörur að hending virðist ráða hvar þær
lenda. Fjármálaráðherra hefur sagt að verið sé að vinna
að einföldun skattkerfisins og fækkun undanþága. Skref
var tekið fyrr á kjörtímabilinu í þá átt þegar almenna
þrepinu var breytt í 24 prósent.
Hinum „skattinum“, sem er auðvitað ekki skattur
heldur verðlagning sem mismunar eftir kyni, verður
ekki svo glatt breytt með lögum, heldur hugarfars-
breytingu. Íslendingar eru líklega með verri neytenda-
frömuðum í heimi. Við fussum og sveium yfir olíuverðs-
hækkunum og förum síðan rakleiðis og látum fyll’ann.
Verðhækkanir í sund, bíó, á matarkörfunni eða annars
staðar hafa lítil áhrif á hegðun okkar sem neytenda.
Sumt er það sem við getum ekki verið án, annars gætum
við vel verið án en kjósum að vera það ekki. Mikilvægi
eða öllu heldur lítilvægi stöðu neytendamála okkar
kristallast vel innan stjórnkerfisins, þar sem ráðherra
neytendamála er einnig dóms- og kirkjumála, fangelsis-
mála, fjarskipta- og mann réttinda ráðherra sem og sam-
göngu- og öryggismálaráðherra ásamt öðru. Neytenda-
málin verða eðli málsins samkvæmt útundan.
Veruleg vakning þarf að verða meðal neytenda.
Smásalar þurfa að fara yfir verðlista sína og athuga
hvort þeir verðleggi bleiku vörurnar hærra en þær bláu
og af hverju. En þeir munu ekki gera það án þrýstings
frá neytendum. Jarðvegurinn er svo sannarlega til
staðar, það sýnir áhuginn. En tengslin milli áhugans og
pyngjunnar virðast vera rofin – því þarf að breyta. Og
við breytum því með því að breyta okkur sjálfum.
Breytum
okkur sjálfum
Íslendingar
eru líklega
með verri
neytendafröm-
uðum í heimi.
Við fussum
og sveium
yfir olíverðs-
hækkunum og
förum síðan
rakleiðis og
látum fyll’an .
Illa ígrunduð ummæli
Sigmundur Davíð Gunn-
laugsson hamraði á Pírötum á
Alþingi á mánudaginn vegna
stefnu þeirra um borgaralaun.
„Akkúrat þegar maður hélt að
loksins væri komið eitthvað mál
frá Pírötum þar sem þeir væru
að skýra einhverja stefnu eða
boða stefnu kemur á daginn að
svo er ekki. Þetta er ekki stefna,
þetta er bara til skoðunar,“
sagði Sigmundur eftir að Birgitta
Jónsdóttir, þingmaður Pírata,
hafði útskýrt fyrir honum að
um þingsályktunartillögu væri
að ræða. Er Sigmundur með
ummælum sínum að andmæla
því að hlutirnir séu teknir til
skoðunar? Ef til vill er hann að
mæla með því að þegar Píratar
komast í ríkisstjórn hrindi þeir
af stað illa ígrunduðum aðgerð-
um án þess að kanna kosti
þeirra og galla. Það virðast vera
vinnubrögðin sem hann óskar
eftir hjá samstarfsmönnum
sínum á Alþingi.
Vanhugsaðasta aðgerðin
Þá er það broslegt að forsætis-
ráðherra skuli vara við vanhugs-
uðum og kostnaðarsömum
hugmyndum en það var einmitt
hans flokkur sem sá til þess að
fjármagni var ausið úr ríkissjóði
í skuldaleiðréttinguna sem er
að mati fjölmargra ein sú van-
hugsaðasta efnahagsaðgerð sem
ráðist hefur verið í á kostnað
skattgreiðenda.
stefanrafn@frettabladid.is
1 7 . f e b r ú a r 2 0 1 6 M I Ð V I K U D a G U r14 s K o Ð U n ∙ f r É T T a b L a Ð I Ð
SKOÐUN