Fréttablaðið - 21.03.2016, Side 14

19.800 kr.
DÚNMJÚKT
TVENNUTILBOÐ
O&D dúnsæng – Stóri björn
· 50% dúnn og 50% smáfiður
Fullt verð: 19.900 kr.
+ Dúnkoddi – Stóri björn
Fullt verð: 5.900 kr.
Fullt verð samtals:
25.800 kr.
FERMINGAR
TVENNA
Afgreiðslutími Rvk.
Mán. til fös. kl. 10–18
Laugardaga kl. 11–16
www.dorma.is
Holtagörðum
512 6800
Dalsbraut 1, Akureyri
Skeiði 1, Ísafjörður
6.990 kr.
MISTRAL HOME
sængurföt
Sængurföt úr 100%
bómullarsatíni
þrír litir.
300 tc.
Fullt verð:
8.990 kr.
FERMINGAR
TILBOÐ
NATURE’S
COMFORT
heilsurúm með
classic botni og löppum
Nature’s Comfort:
• Svæðaskipt poka-
gormakerfi
• Burstaðir stálfætur
• Sterkur botn
• 320 gormar pr fm2
• Steyptar kantstyrkingar
Stærð cm. M/ Classic Tilboðs-
botni verð
80x200 86.900 65.175
90x200 92.900 69.675
100x200 99.900 74.925
120x200 119.900 89.925
140x200 138.900 104.175
160x200 149.900 112.425
180x200 164.900 123.675
PÁSKATILBOÐ
25%
AFSLÁTTUR
Val um svart
eða hvítt PU leður
eða grátt áklæði á botni.
Aukahlutur á mynd:
Helsinki höfuðgafl.
Heilsu- og
hægindalag í yfirdýnu
Fyrir þínar
bestu stundir
Páskar 2016
Þú finnur nýja
Páskabæklinginn
okkar á
www.dorma.is

Traust á Alþingi hlýtur að vera komið niður fyrir neðsta bílakjallarann í miðbænum
eftir að myndast hefur víðtæk and-
spyrnuhreyfing þingmanna við þá
80.000 kjósendur sem vilja leggja til-
lögur stjórnlagaráðs til grundvallar
breytingum á stjórnarskrá.
Það er niðurlægjandi fyrir lands-
lýð að sjá fulltrúa sína henda út í
hafsauga niðurstöðum þjóðarat-
kvæðagreiðslu og setja fram í staðinn
eigin tillögur sem eru „mús“ að sögn
fyrrverandi forsætisráðherra, þess
sem mestrar virðingar nýtur þeirra
sem setið hafa á þeim stóli nýverið.
Eins og Valgerður Bjarnadóttir, einn
nefndarmanna, segir heiðarlega
um tillögurnar: „Ákvæðin eru rýr
og þau eru ekki auðskilin“ – eftir 49
fundi í fullkomnum vinnufriði fyrir
luktum dyrum og þrjú ár sem enda
í vonlausu tímahraki. Og gefa svo
almenningi örfáa daga til að koma
með athugasemdir.
Lýðræðisótti
Alþingi er þjakað af lýðræðisótta.
Ótal þvergirðingar eru reistar til að
varna því að fólk geti hnekkt lögum
í þjóðaratkvæðagreiðslu (mun ein-
faldara verður að virkja tilkippilegan
Bessastaðabónda hverju sinni), en
verra er að ekki verður hægt að krefj-
ast þess sama um þingsályktunartil-
lögur sem oft eru stefnumótandi og
afdrifaríkar fyrir þjóðina (inngangan
í Nató, umsókn til Efnahagsbanda-
lagsins). Þá hafnar Þingið þeirri
góðu tillögu Stjórnlagaráðs að sam-
tök fólks fái frumkvæðisrétt um að
leggja mál fyrir Alþingi (svo sem um
að slíta viðræðum við Evrópusam-
bandið eða banna verðtryggingu).
Þeir „kerfisflokkar“ sem á undan-
förnum árum hafa misst fylgi sitt
hjá þjóðinni úr 90% niður í um 50%
eru staddir í gjá milli Þings og þjóðar.
Alþingi í andstöðu við sjálft sig
Tveimur árum eftir Hrun samþykkti
Alþingi samhljóða mikla ályktun
vegna skýrslu Rannsóknarnefndar,
þar sem meðal annars sagði: „Alþingi
ályktar að taka verði gagnrýni á
íslenska stjórnmálamenningu alvar-
lega og leggur áherslu á að af henni
verði dreginn lærdómur.
… Alþingi ályktar að mikilvægt
sé að allir horfi gagnrýnum augum
á eigin verk og nýti tækifærið sem
skýrslan gefur til að bæta samfé-
lagið.“ Og já, svo ályktaði Alþingi
að endurskoða ætti stjórnarskrána.
Öll hegðun og breytni þingmanna
og flokka sem sátu á Þingi á fyrra
kjörtímabili og þessu bendir til að
þeir séu í harðri andstöðu við þessi
fyrirheit, með örfáum heiðarlegum
undantekningum.
Vanhæfir flokkar
Við þær aðstæður sem nú eru hjá
flokkunum er einfaldlega borin von
að nokkuð skaplegt fæðist. Stjórnar-
flokkarnir báðir rúnir fylgi, ekki
er hægt að vanmeta hve illa málið
hefur leikið Samfylkinguna sem
býr við þann freistnivanda að koma
„málinu út úr heiminum“ meðan
stór hluti VG hefur alltaf verið hálf-
volgur (og Björt framtíð að hverfa).
Styrkurinn, þorið og baráttuviljinn
fyrir gagngerum umbótum er eng-
inn – og við þessar aðstæður samein-
ast flokkarnir um að ýta vandanum
frá sér – kaupa frið með lágmarks-
kostnaði – sem er versta leiðin til að
bæta stjórnarskrá.
Hvað með tillöguna?
Fyrir ólöglærða er flókið að lesa sig
með gagnrýnisgleraugum gegnum
þessar þrjár tillögur til úrbóta, en
verri þó greinargerðin sem með
fylgir, beinlínis illa skrifuð. En af
umræðum og athugasemdum lærðra
manna og leikra má ráða að venju-
legu fólki sé vorkunn, því þegar eru
hafnar deilur um hvað tillögurnar
þýða og til hvers þær muni leiða.
Sumt virðist til verulegra bóta,
annað tortryggilegt, sérstaklega
þegar það er lesið með greinargerð-
inni. Viðvaningsbragur er að taka
ekki á nauðsynlegum breytingum
vegna alþjóðlegra samskipta og
aumt að hvergi er vikið að óljósu og
hættulega illa skilgreindu hlutverki
forseta. Viðbrögðin úti í samfélaginu
hafa leitt í ljós að sú yfirborðskennda
„sátt“ sem náðist um málið á Alþingi
(sem þegar er tekið að kvarnast úr)
nær ekki út til okkar hinna sem
höfum áhuga á umbótum og siðbót
í íslenskri stjórnmálamenningu.
Líklegast er að málið muni lognast
útaf þegar hálfvolgur stuðningur
eða andstaða valinkunnra þing-
manna hittir fyrir fjölda málefna-
legra athugasemda og mótmæla í
samfélaginu. Þar til við kjósum for-
seta og Þing sem vilja í raun og sann
lýðræðisumbætur, treysta almanna-
hagsmuni og virða þjóðina.
Málamiðlun byggð á ótta
Stefán Jón
Hafstein
í áhugahópi um
sjálfbæra þróun
og lýðræði
Landssamtökin Þroskahjálp tóku þátt í vinnu nefndar um endurskoðun á almannatrygg-
ingum en nefndin skilaði nýlega
áliti til félagsmálaráðherra. Sam-
tökin studdu þá stefnumörkun sem
fram kemur í tillögum meirihluta
nefndarinnar um einföldun á bóta-
kerfinu, með fækkun bótaflokka,
samræmingu á skerðingarhlutfalli
vegna tekna og einföldun á frítekju-
marki.
Landssamtökin Þroskahjálp
kynntu sér og eru efnislega sammála
mörgum þeim atriðum sem fram
koma í séráliti Öryrkjabandalags
Íslands og stjórnarandstöðuflokk-
anna við niðurstöðu meirihlutans en
töldu hins vegar að margt í tillögum
nefndarinnar sé það mikilvægt að
réttara væri að standa að nefndaráliti
meirihlutans með afdráttarlausri
bókun með það að leiðarljósi að á
seinni stigum megi leiðrétta augljósa
galla á tilllögunum.
Efnislegar athugasemdir
L a n d ss a m t ö k i n Þ r o s ka h já l p
komu því margítrekað á framfæri í
umræddri nefnd að sú einföldun sem
hægt væri að ná fram á lífeyrisbóta-
kerfinu mætti ekki leiða til þess að
almannatryggingakerfi gegndi síður
því hlutverki sínu að tryggja fólki
með engar eða litlar tekjur, aðrar en
bætur almannatrygginga, viðunandi
lífskjör.
Einnig var lögð áhersla á það af
hálfu samtakanna að tryggingabóta-
kerfið virkaði atvinnuhvetjandi fyrir
alla og þá ekki síst fyrir lífeyrisþega
með lágar atvinnutekjur, t.d. undir
100.000 krónum á mánuði.
Í tillögum meirihluta nefndarinnar
er gert ráð fyrir því að afnema öll frí-
tekjumörk, þar með talið frítekju-
mark vegna atvinnutekna. Þessar
hugmyndir leiða til þess að öryrkjar
með lágar atvinnutekjur munu marg-
ir hverjir bera minna úr býtum en nú
er. Þær hugmyndir sem fram hafa
verið settar um einhvers konar sér-
reglu/ákvæði til bráðabirgða til að
tryggja að þessir einstaklingar beri
ekki minna úr býtum er allsendis
ófullnægjandi að mati samtakanna,
ekki síst í því ljósi að nýtt almanna-
tryggingakerfi samkvæmt tillögum
nefndarinnar mun kosta umtalsvert
meira en núverandi kerfi.
Landssamtökin Þroskahjálp
geta því ekki staðið að tillögu sem
hefur þessar afleiðingar og leggja
samtökin til að viðhaldið verði frí-
tekjumarki vegna atvinnutekna hjá
öryrkjum.
Þeir einstaklingar sem hafa
atvinnutekjur undir 100 þús. krón-
um á mánuði eru í langflestum til-
vikum fólk sem þrátt fyrir verulega
skerta vinnugetu er að reyna að taka
þátt á vinnumarkaði oft með tölu-
verðri fyrirhöfn og einnig fólk sem
stundar vinnu á vernduðum vinnu-
stöðum sem hluta af starfsþjálfun og
almennri endurhæfingu. Er ástæða
til að draga úr þeim hvata sem þetta
fólk hefur til atvinnuþátttöku?
Rýr ef nokkur ávinningur
Þá ber að hafa í huga að margir ein-
staklingar sem eru á leið út á vinnu-
markað byrja í hlutastörfum þegar
þeir fara að feta sig til aukinnar
atvinnuþátttöku. Það er augljóslega
letjandi og ósanngjarnt að þeim
mæti skerðingar upp á 45-52,5%
og því til viðbótar tekjuskattur sem
samtals þýðir um 70% skerðingu
á atvinnutekjum. Í þessu sam-
bandi þarf einnig að hafa í huga að
umtalsverður kostnaður fylgir því að
koma sér til og frá vinnu, auk annars
kostnaðar sem fylgir atvinnuþátt-
töku. Hætt er því við að efnahags-
legur ávinningur fyrir þetta fólk,
gangi tillögur nefndarinnar fram
óbreyttar, verði afar rýr ef nokkur af
atvinnuþátttöku.
Félags- og húsnæðismálaráðherra
hefur, eftir að henni barst umrædd
skýrsla í hendur, velt því upp opin-
berlega hvort heppilegra væri að
gera skýrari greinarmun á almanna-
tryggingabótum örorkulífeyrisþega
annars vegar og ellilífeyrirþega hins
vegar. Landssamtökin Þroskahjálp
eru sömu skoðunar og benda á ólíka
tekjudreifingu þessara hópa nú
þegar. Sá mismunur á eftir að aukast
með aukinni hlutdeild lífeyrissjóðs-
greiðslna hjá ellilífeyrisþegum. Lítil
atvinnuþátttaka öryrkja og það að
margir verða öryrkjar ungir veldur
því að annað er upp á teningnum
hvað þann hóp varðar. Grunnskylda
almannatryggingakerfis er að tryggja
sómasamlega framfærslu þeirra
sem vegna skertrar starfsgetu geta
ekki tryggt afkomu sína með öðrum
hætti. Á það leggja Landssamtökin
Þroskahjálp höfuðáherslu.
Óásættanleg tillaga
Bryndís
Snæbjörnsdóttir
formaður Lands-
samtakanna
Þroskahjálpar
Friðrik
Sigurðsson
fulltrúi sam-
takanna í endur-
skoðunarnefnd
almannatrygginga
Grunnskylda almanna-
tryggingakerfis er að tryggja
sómasamlega framfærslu
þeirra sem vegna skertrar
starfsgetu geta ekki tryggt af-
komu sína með öðrum hætti.
Á það leggja Landssamtökin
Þroskahjálp höfuðáherslu.
Við þær aðstæður sem nú eru
hjá flokkunum er einfaldlega
borin von að nokkuð skap-
legt fæðist.
2 1 . m a r s 2 0 1 6 m Á N U D a G U r14 s k o ð U N ∙ F r É T T a B L a ð i ð