Morgunblaðið - 17.10.2019, Síða 44

44 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. OKTÓBER 2019
✝ MatthildurSoffía Marías-
dóttir fæddist á
Gullhúsám á Snæ-
fjallaströnd 14. maí
1919. Hún lést á
dvalarheimilinu
Brákarhlíð í Borg-
arnesi 4. október
2019. Foreldrar
Matthildar voru
hjónin Guðrún
Jónsdóttir frá
Skarði á Snæfjallaströnd og
Marías Jakobsson frá Kollsá í
Grunnavík. Matthildur var
þriðja yngst af níu systkinum en
þau voru: Steindór Ágúst, f.
1908, d. 1967, Jakob Ólafur, f.
1909, d. 1930, Ragnar Guð-
bjartur, f. 1910, d. 1986, Jón
Vigfús, f. 1912, d. 1956, Magnús
Sveinn, f. 1912, d. 2004, Guð-
mundur Ingólfur, f. 1914, d.
2002, María Sigríður, f. 1916 d.
1969, Sumarliði, f. 1921 d. 2010,
og Jakobína Halldóra, f. 1922 d.
1997.
Matthildur giftist árið 1940
Einari Sigurbjörnssyni raf-
virkja, f. 1917. Börn þeirra eru:
1) María, f. 1940, fyrrverandi
maki Birkir Skarphéðinsson, f.
1938, d. 2018. Þau eignuðust
fjögur börn: a) Hildi, f. 1959, b)
Laufeyju, f. 1961, sambýlis-
maður hennar er Friðrik Karls-
son, f. 1960, c) Guðrúnu Mar-
gréti, f. 1967, maki Jóhannes
Rúnar Jóhannesson, f. 1960, og
d) Skarphéðin, f. 1971. Sam-
býlismaður Maríu er Páll Gests-
Haukur, f. 1953. 7) Anna Jóna, f.
1957, maki Jón Heiðar Pálsson,
f. 1957. Með Jóni Walterssyni,
fyrrverandi sambýlismanni, f.
1954, á hún a) Guðrúnu, f. 1976,
maki Stefán Már Sturluson, f.
1971. Börn Jóns Heiðars og
Önnu Jónu eru b) Páll Heiðar, f.
1991, sambýliskona Unnur
Benediktsdóttir, f. 1992, og b)
Matthildur Soffía, f. 1997, sam-
býlismaður Þór Pétursson, f.
1994. Fyrir átti Jón Einar
Helga, f. 1976, maki Elva Björk
Gísladóttir, f. 1973. 8) Sigríður,
f. 1962, maki Gunnar Örn Vil-
hjálmsson, f. 1960. Með Karli G.
Gíslasyni, f. 1960, á Sigríður a)
Fjólu, f. 1984, maki Niels Hög, f.
1985. b) Þórhildur Harpa Gunn-
arsdóttir, f. 1998. 9) Drengur, f.
1966, d. 1966.
Matthildur ólst upp í
foreldrahúsum á Snæfjalla-
strönd til níu ára aldurs, er hún
var send til Reykjavíkur til móð-
ursystur sinnar, Egilínu Jóns-
dóttur, ráðskonu hjá séra Frið-
riki Friðrikssyni í KFUM. Hún
gekk í Miðbæjarskólann og
lærði síðar saumaskap og fata-
gerð á Ísafirði.
Matthildur og Einar bjuggu í
Reykjavík til 1958 er þau fluttu í
Hjörsey á Mýrum. Einar lést í
byrjun árs 1975. Eftir að Matt-
hildur hætti búskap starfaði hún
í níu ár sem matráðskona á
Dvalarheimili aldraðra í Borg-
arnesi. Hún var lengi virk í
kvenfélagi Hraunhrepps og
einnig félagi í Kvennalistanum.
Í þingkosningunum 1987 var
hún í heiðurssæti listans í Vest-
urlandskjördæmi. Afkomendur
Einars og Matthildar eru 65.
Matthildur verður jarðsungin
frá Fossvogskirkju í dag, 17.
október 2019, klukkan 15.
son. 2) Gunnar, f.
1942 d. 1986. 3)
Margrét, f. 1948,
maki Skúli Wal-
dorff, f. 1945.
Þeirra börn eru: a)
Mjöll, f. 1972, maki
Ragnar Rúnarsson,
f. 1971, og b) Pétur,
f. 1979, maki Hall-
dóra Hrólfsdóttir,
f. 1977. 4) Ragn-
heiður, f. 1949,
maki Einar Örn Karelsson, f.
1948. Börn Ragnheiðar og Stef-
áns Þórs Elíssonar, f. 1945, eru:
a) Veturliði Þór, f. 1971, maki
Sigríður Karlsdóttir, f. 1973, og
b) María, f. 1975. Með Leó Kol-
beinssyni, fyrrverandi maka, á
Ragnheiður c) Ásrúnu, f. 1980,
og með Einari á hún d) Karel
Örn, f. 1992. Dætur Einars af
fyrra hjónabandi eru Harpa, f.
1976, og Gígja, f. 1979. 5) Ingi-
björg, f. 1951. Sambýlismaður
hennar síðustu 14 árin var Sig-
urður Örlygsson, f. 1946 d. 2019.
Dóttir hennar og Sigurðar
Ólafssonar, f. 1951, er a) Matt-
hildur, f. 1972, maki Auðun
Svavar Sigurðsson, f. 1954.
Börn Ingibjargar og fyrrver-
andi maka, Eríks Brynjólfs-
sonar, f. 1951, eru b) Einar, f.
1975, maki Fjóla Dögg Sverr-
isdóttir, f. 1976, og c) Guðrún, f.
1981, maki Stefán Arnar Óm-
arsson, f. 1982. Sonur hennar og
fyrrverandi sambýlismanns,
Sigurðar Árnasonar, f. 1952, d.
2018, er d) Gunnar, f. 1992. 6)
Það fyrsta sem kemur í hug-
ann þegar við kveðjum Matthildi
er Hjörsey á Mýrum.
Þar réð Matthildur ríkjum af
mikilli einurð og festu.
Ég gleymi aldrei þegar ég kom
í fjölskylduna og í eyjuna í fyrsta
skiptið.
Matthildur tekur vel á móti
mér, sannur höfðingi heim að
sækja.
Eldhúsið var miðpunktur alls
og þangað var hún alltaf mætt
fyrst allra.
Hún byrjaði fyrir allar aldir á
að kynda upp í eldavélinni, hita
upp húsið og hella upp á kaffi og
elda hafragraut.
Börnin kepptust við að vera
fyrst á fætur til að taka þátt í
morgunverkunum með Matthildi.
Að kveikja upp, setja í eldinn var
ævintýri sem gleymist seint.
Það skipti litlu máli fyrir hana
hve margir voru, það var alltaf
nóg til að bíta og brenna.
Hún var snillingur í að gera
veislu, mikið úr litlu, oft raunar
nánast úr engu, sem allir voru
ánægðir með.
Flatkökurnar sem oftar en
ekki voru gerðar úr afgöngum af
grautum og nóg af lyftidufti voru
sælgæti hjá henni. Allt eldað á
eldavél sem var mötuð af eldiviði
af eyjunni.
Ég á myndband af Matthildi
þar sem hún kemur utan af eyju
með þriggja metra langan staur í
eftirdragi, þaðan að þurrka skó,
því næst í dúninn og loks að
stjórna öðrum aðgerðum. Þá var
Matthildur orðin rúmlega níræð.
Hún gekk af sér tengdasynina
hvern af öðrum og rak niður
staura með Ásmundi ef svo bar
undir.
Orðið ofurkona fékk nýja
merkingu með frú Matthildi og
það eru orð að sönnu!
Eitt skiptið færði ég henni
lúðu, ca. 20 kíló ef ég man rétt.
Hún skammaði mig eins og hund
fyrir að koma með of stóra sem
gæti skemmst.
Málinu var bjargað með því að
grafa fiskinn í arfa, þar sem eng-
inn ísskápur var í eyjunni á þeim
tíma.
Það eru 40 ár síðan. Ótrúlegt
en satt, þetta mundi hún eins og
gerst hefði í gær, orðin 99 ára
þegar ég ræddi þetta við hana.
Matarsóun var ekki til í henn-
ar orðabók.
Útvarpið fylgdi henni hvert
sem hún fór og bækur, tímarit og
blöð ávallt í stórum bunkum í
herberginu hennar.
Hún fylgdist með öllu og hafði
mikinn áhuga á þjóðmálum, Al-
þingi og almennri stjórnmálaum-
ræðu.
Ég þekki engan sem á tíræð-
isaldri, allt fram á síðasta dag,
horfði á Alþingi í beinni, Silfrið,
hlustaði á Sprengisand og las öll
dagblöðin spjaldanna á milli.
Við áttum ófá samtölin og
skiptumst á skoðunum um stöð-
una í þjóðmálunum hverju sinni.
Ef hún var ekki hjá okkur,
hringdumst við iðulega á um
helgar þar sem við ræddum
þessa þætti og helstu niðurstöð-
ur.
Matthildur hafði einstakt lag á
að koma og dvelja hjá okkur þeg-
ar mest á reyndi.
Það var eins og hún fyndi á sér
ef það var eitthvað sem þurfti að-
stoð við, eitthvað var ekki eins og
það átti að vera.
Börnin okkar báru mikla virð-
ingu fyrir henni, elskuðu hana og
dáðu.
Ef Matthildur tjáði sig, þá var
hlustað.
Ef svo bar undir þá dró hún
fram spábollann og veiddi sann-
leikann upp úr fólki á snilldarleg-
an hátt. Gaf ráð og fylgdi þeim
þétt eftir.
Ef hún var ekki með lausnir á
reiðum höndum kom hún með
Úrval, bók um málefnið eða vitn-
aði í séra Friðrik eða fyrri
reynslu sem nóg var af.
Takk fyrir allt sem þú gerðir
fyrir okkur fjölskylduna og með
okkur í gegnum tíðina.
Jón Heiðar Pálsson.
Matthildur Soffía amma okkar
kenndi okkur margt um lífið og
við munum geyma minningu
hennar í hjarta okkar og huga.
Amma var náttúrubarn frá
Snæfjallaströnd og elskaði óðals-
setrið okkar í Hjörsey á Mýrum.
Í æsku, þegar við systkinin
bjuggum í Afríku, var sumrunum
oftast varið úti í Hjörsey með
ömmu og hinum barnabörnunum.
Við barnabörnin erum í raun eins
og systkini, þökk sé ömmu og
eyjunni fögru.
Þessi sterka kona, ættmóðir
okkar, hefur alla tíð haldið utan
um Hjörseyjarfjölskylduna eða
Matthildinga eins og við köllum
okkur stundum.
Amma var vinstrikona, hún
fylgdist vel með málefnum líð-
andi stundar og ekki síst pólitík
og umræðunni á Alþingi. Hún
kenndi okkur að deila jafnt og
stóð með þeim sem minna mega
sín. Á sumrin úti í Hjörsey inn-
rætti hún okkur barnabörnunum
gildi jöfnuðar, þar sem hverjum
sælgætismola sem rataði í sveit-
ina var skipt jafnt og ekkert barn
fékk meira en annað.
Matta amma hafði skoðanir á
flestu og deildi óspart góðum ráð-
um og visku varðandi uppeldi og
lífið sjálft. Henni varð tíðrætt um
hversu tækjaóð við unga kynslóð-
in værum orðin, hangandi í sím-
um og tölvum tímunum saman,
sem varð til þess að við gleymd-
um mikilvægi þess að ræða málin
saman.
Hún spáði í bolla og fann þann-
ig lykil að öllum okkar leyndar-
málum. Hún hafði trú á forboð-
um, réð drauma og spáði fyrir
veðri með því að líta til Snæfells-
jökuls. Hún hlustaði líka á
fuglana, sér í lagi tjaldinn, sem
hún sagði varðmann fjörunnar.
Það er skrýtið til þess að hugsa
að þessi kona, sem var eilíf í okk-
ar huga, skuli vera farin frá okk-
ur. Hún náði hundrað ára aldri og
var við góða heilsu þessa öld sem
hún lifði, þótt hún segði stundum
sjálf að hún væri orðin alltof göm-
ul, síðustu árin.
Við munum sakna hennar
ömmu og munum minnast henn-
ar um ókomna tíð, sérstaklega á
sumarnóttum í Hjörsey, þar sem
alltaf er stutt í hláturinn og kát-
ínan ræður ríkjum.
Pétur Skúlason Waldorff og
Mjöll Waldorff.
Elsku Matta amma er nú farin
á vit nýrra ævintýra. Einstök
kona og fyrirmynd með stórt
hjarta, hlýjan faðm, smitandi
hlátur, fallegt bros og ákveðnar
skoðanir.
Sögumaður, pólitíkus, prjóna-
kona, spákona en fyrst og fremst
yndislega Matta amma. Ég sakna
þín. Amma í eyjunni sinni,
hreinsandi dún, brjótandi spýtur
í eldinn, prjónandi, lesandi Úrval
og að spá og spekúlera um lífið og
tilveruna. Ég sakna þín. Amma
með kíkinn úti í eldhúsglugga,
amma að kveikja upp í eldavél-
inni. Amma hlaupandi um í
strigaskóm og gallabuxum með
klútinn vafinn um hárið eins og
táningur. Ég sakna þín. Amma að
fræða okkur um lífsins gildi,
segja okkur sögur af Snæfjalla-
ströndinni, séra Friðriki, Litla-
Hvammi, Hjörsey og Einari afa.
Amma á Álftarósi, brosandi og
hlæjandi, yndisleg með prjónana
sína að leggja manni lífsreglurn-
ar. Ég sakna þín. Við amma á
trúnó með spábollana, já elsku
amma mín, við áttum svo yndis-
legar stundir saman.
Við höfði lútum í sorg og harmi
og hrygg við strjúkum burt tárin af
hvarmi.
Nú stórt er skarð í líf okkar sorfið
því fegursta blómið er frá okkur horfið.
Með ástúð og kærleik þú allt að þér
vafðir
og ætíð tíma fyrir okkur þú hafðir
þótt móðuna miklu þú farin sért yfir
þá alltaf í huga okkar myndin þín lifir.
Við kveðjum þig, amma, með söknuð í
hjarta,
en minning um faðmlag og brosið þitt
bjarta.
Allar liðnar stundir um þig okkur
dreymi
og algóður Guð á himnum þig geymi.
(Sigfríður Sigurjónsdóttir)
Það er skrýtið að hafa þig ekki
hjá okkur, en dýrmætar eru
minningarnar.
Þú varst tengingin og jarð-
sambandið. Sakna þín endalaust
mikið. Knús og faðmlag.
Þín
Guðrún Margrét
(Gunna Magga).
Elsku Matta amma, það er svo
margs að minnast og margt að
þakka fyrir þegar ég hugsa til
þín.
Það var mikil gæfa fyrir mig
að eiga þig fyrir ömmu og fá að
fylgja þér í öll þessi ár. Styrkinn,
viskuna, hláturinn og hlýjuna
sem streymdi frá þér mun ég
bera í hjarta mér alla ævi.
Þegar ég var 15 ára sýndi ég
þér ljóð sem hafði hrifið mig mik-
ið og komst þá að því að þetta var
líka eitt af þínum uppáhaldsljóð-
um. Mig langar að kveðja þig
með þessu ljóði og þakka þér fyr-
ir allt og ekki síst alla ullarsokk-
ana.
Þú sæla heimsins svalalind
ó, silfurskæra tár,
er allri svalar ýtakind
og ótal læknar sár.
Æ, hverf þú ei af auga mér,
þú ástarblíða tár,
er sorgir heims í burtu ber,
þótt blæði hjartans sár.
Mér himneskt ljós í hjarta skín
í hvert sinn, er ég græt,
en drottinn telur tárin mín –
ég trúi’ og huggast læt.
(Kristján Jónsson)
Hvíl í friði elsku Matta amma,
þín verður sárt saknað en minn-
ing þín lifir að eilífu í hjörtum
okkar allra.
Guðrún Jónsdóttir (Gudda).
Matthildur amma var mín stoð
og stytta. Hjá henni fann ég alltaf
skilning og umhyggju. Hún hafði
lag á að létta af manni áhyggjum
með nærveru sinni og með henni
var ekkert vandamál svo stórt
lengur.
Amma var mjög fróðleiksfús
og áhugasöm um jafnt málefni
líðandi stundar sem og heim-
spekileg og sálfræðileg viðfangs-
efni. Samræður okkur gátu
spannað allt milli himins og jarð-
ar og ávallt skaut hún sögum af
lífi og starfi séra Friðriks inn í.
Hún talaði mikið um hann og
hvað hann var góður við hana
þegar hún flutti ein til Reykjavík-
ur, níu ára gömul og var svo
hrædd og einmana og hann hugg-
aði hana. Ég hugsa að hún skipi
sama sess í mínu lífi og séra Frið-
rik gerði í hennar en hún var
ávallt sem endurnærandi og
ótæmandi lind samhygðar og
kærleika.
Hún bjó síðasta aldarfjórðung-
inn af lífi sínu á Álftárósi á Mýr-
um í námunda við eyjuna sína
Hjörsey en flakkaði oft milli
barnanna sinna í bænum og gerði
öll heimili hlýlegri þar sem hún
bjó um stund.
Otaði að manni þúsundköllum
hér og þar, sendi mann eftir
blaðinu og prjónaði við eldhús-
ofna þar sem spábollar tóku á sig
myndir og sögðu sögur. Hún var
einhvern veginn allt um kring í
lífi sínu og ég hygg að hún verði
það áfram.
Páll Heiðar Jónsson.
Elsku amma mín. Það eru ekki
liðnar nema um tvær vikur síðan
við töluðum saman síðast og ég er
enn að meðtaka það að þú sért
farin frá okkur. Ég veit þó að þú
kvaddir okkur sátt, enda gafstu
það oft í skyn síðustu árin að þú
værir að bíða eftir kallinu.
Þegar ég hef hugsað til þín síð-
ustu daga, þá hefur þú verið lif-
andi í hugskoti mínu. Það mun
breytast. Ég veit það. En allar
góðu minningarnar um þig og
samverustundirnar með þér
munu lifa áfram.
Það eru minningar um svo
margt. Minningar um djúpan
kærleik, fölskvalausa umhyggju,
samskipti og samveru, og þá sér-
staklega samverustundirnar úti í
Hjörsey og á Álftárósi gegnum
öll árin.
Þar lærði ég af þér umhyggju,
gestrisni og útsjónarsemi. Allra
mikilvægustu skilaboðin þín til
okkar afkomenda þinna, sem þú
sýndir ítrekað í verki alla tíð,
voru þó þau að fjölskyldan er það
dýrmætasta sem maður á. Henni
á alltaf að sinna. Það gerir maður
best með reglulegri samveru og
samskiptum. Vertu viss. Þessu
mun ég aldrei gleyma.
Ég kveð þig, elsku amma mín
– að sinni – með angurværð í
hjarta og fylgi þér úr hlaði, í þína
hinstu för, með þessari gömlu
írskri bæn:
Megi vegurinn birtast þér.
Megi vindar þér ætíð hagstæðir vera.
Megi geislar sólarinnar verma andlit
þitt;
regnið falla mjúklega á engi þín
og þar til við sjáumst á ný,
megi Guð geyma þig í hendi sér.
Þinn
Veturliði.
Matthildur Soffía Maríasdóttir
er öll. Hún var ættmóðir og höfð-
ingi, vestfirsk kona með vinnu-
lúnar hendur. Hún vaknaði fyrst
á morgnana og kveikti upp í eld-
inum og þegar við börnin tínd-
umst fram var hafragrautur í
potti á eldavélinni og við yfir-
heyrð um drauma næturinnar.
Amma spáði í bolla og réði
drauma en viðurkenndi sjálf með
kankvíslegu brosi að þannig næði
hún að ræða við okkur um það
sem lægi á hjarta. Hún eldaði
mat úr engu og þegar átti að fúlsa
við soðningunni fengum við að
heyra að við hefðum aldrei verið
svöng. Hún kenndi með því að
hengja upp þvott og strauja,
hreinsa dún, hamfletta lunda og
höggva í eldinn. Hún kenndi mér
ýmislegt fróðlegt úr Úrvali. Hún
kenndi mér að sigrast á myrk-
fælni með því að hlusta á Svavar
Gests í viðtækinu á lægsta styrk.
Hún átti alltaf hlýjar hendur og
enn hlýrra bros. Hún var dugleg-
asta manneskja sem ég hef þekkt
af því að hún þurfti að vera það.
Hún fæddist fyrir 100 árum á
ysta bænum við Snæfjallaströnd.
Hún ólst upp við ómegð og fá-
tækt. 5 ára gömul fór hún fyrst til
vandalausra um stutta hríð. Á 10.
ári fór hún til frænku sinnar sem
var ráðskona hjá sr. Friðriki
Friðrikssyni í Reykjavík og átti
amma yndisleg ár hjá sr. Friðriki
og fékk að fara í skóla. Þegar hún
var 12 ára barst bréf þar sem
stóð að búið væri að ráða hana í
vist í Önundarfirði og að báturinn
færi daginn eftir. Þar var bernsk-
an búin og vinnan tók við. Þar sá
hún síðasta sveitarómagann seld-
an á uppboði, gamla konu sem
gekk prjónandi á eftir vagni.
Þetta snart ömmu því að heimili
ömmu hennar hafði verið leyst
upp eftir að afi hennar og móð-
urbróðir fóru í Djúpið og mamma
hennar átti erfitt líf sem ómagi.
Amma fór í ýmsar vistir eftir
þetta.
Hún sagði mér seinna að ef
hún hefði verið ung í dag hefði
hún viljað verða sálfræðingur.
Hún hefði skarað fram úr í því.
Skömmu fyrir tvítugt var hún að
heimsækja systur sína sem var
vinnukona í Reykjavík og lá þar
fyrir sonur á heimilinu á legu-
Matthildur Soffía
Maríasdóttir
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir og afi,
SÆVAR HAFNFJÖRÐ JÓNATANSSON,
Hraunvangi 1, Hafnarfirði,
lést þriðjudaginn 8. október.
Útför hans fer fram þriðjudaginn
22. október frá Hafnarfjarðarkirkju klukkan 13.
Hólmfríður Bjarnadóttir
Margrét Theodóra Sævarsd. Espen Hårstad
Jónatan Sævarsson Anja Gabriele Neske
Hjördís Sævarsdóttir Óli Nikulás Sigmarsson
Bjarni Sævarsson
og barnabörn
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir,
afi og langafi,
KARL ASPELUND,
íþróttakennari á Ísafirði,
lést á Heilbrigðisstofnun Vestfjarða
þriðjudaginn 15. október.
Hann verður jarðsunginn frá Ísafjarðarkirkju laugardaginn
26. október klukkan 14.
Agnes Kristín Aspelund
Harald Aspelund
Hallvarður Einar Aspelund Eyleif Björg Hauksdóttir
Guðrún Aspelund Einar Valur Kristjánsson
Arnþrúður Helga Aspelund
barnabörn og barnabarnabörn