Morgunblaðið - Sunnudagur - 20.10.2019, Blaðsíða 29

Rockwell, sem leikur drykkfelldan
þýskan höfuðsmann; Steven Merc-
hant, sem fer með hlutverk gestapó-
njósnara, og Rebel Wilson, sem túlk-
ar leiðbeinanda í æfingabúðunum og
lætur út úr sér frasa eins og „O M
Gott“. Þá fer Waititi sjálfur með
hlutverk Hitlers sem hlýtur að snú-
ast í hringi í gröfinni en leikstjórinn
er maóríi í aðra ættina og rúss-
neskur gyðingur í hina. Já, þið mun-
ið, þetta er satíra. Öll þykja þau
leika hlutverk sín af ísmeygilegri
kímni, ef marka má BBC og fleiri
miðla.
Ekki öllum að skapi
Þrátt fyrir almennt jákvæðar við-
tökur gagnrýnenda er Jojo Rabbit
þegar farin að vekja blendið umtal
en ekki þykir öllum við hæfi að gera
gys að helförinni og ægivaldi nasista
– enda þótt það sé augljóslega í sat-
írískum tilgangi. Hvað þetta varðar
hefur myndinni verið líkt við ítölsku
Óskarsverðlaunamyndina La vita è
bella frá árinu 1997 en eins góð og sú
mynd þótti var hún umdeild vegna
efnistaka – spé og útrýmingarbúðir
nasista þóttu eldfimur kokteill. Það
virðist lítið hafa breyst á þeim
tveimur áratugum sem síðan eru
liðnir.
Kvikmyndvefurinn Rotten Tom-
atoes kemur inn á þetta í umsögn
sinni. „Blandan í Jojo Rabbit af lotn-
ingarlausum húmor og alvarlegri
hugmyndum verður án efa ekki öll-
um að skapi en þessi andhaturs-
satíra verður ekki sökuð um skort á
dirfsku,“ segir í umsögn um mynd-
ina.
Öðrum finnst að ganga hefði mátt
ennþá lengra; þannig hnýtir gagn-
rýnandi BBC, sem gefur myndinni
fjórar stjörnur af fimm mögulegum,
helst í þá staðreynd að myndin hefði
getað verið kraftmeiri enda sé ljóst
frá upphafi að Jóhannes sé ekki í
raun og sann sá dólgur sem hann
þykist vera.
„Eins er Elsa tíu sinnum hug-
djarfari og harðari en hann, þannig
að lítið leggst fyrir háskann og
spennuna sem alla jafna væri hluti af
sögu um ákafan ungan nasista sem
finnur gyðingastúlku heima hjá sér,“
segir Barber í umsögn sinni. Eins
furðar hann sig á því hversu aulaleg-
ur Hitler er hafður í myndinni, hálf-
gerður sprellikarl, sem fari illa við
þá hugmynd að drengurinn dýrki og
dái leiðtogann.
Hugmyndafræðileg hrösun
Þetta truflar Barber þó ekki mikið.
„Það er lítið mál að fyrirgefa hug-
myndafræðilega hrösun af þessu
tagi þegar niðurstaðan er eins
sprenghlægileg og Jojo Rabbit. Og
ef til vill kemst myndin nær kjarn-
anum en hefðbundnar myndir um
Þriðja ríkið með því að mála nas-
istana svona bjánalegum litum; eins
hrollvekjandi og hugmyndafræði
nasistanna var þá var hún um leið í
grunninn barnaleg þvæla.“
Þegar kemur að miðasölu er Jojo
Rabbit spáð velgengni en myndin
vann áhorfendaverðlaunin á kvik-
myndahátíðinni í Toronto í síðasta
mánuði sem jafnan þykir skýr vís-
bending um það að myndir séu við
alþýðuskap.
Jóhannes og
Adolf vinur hans
á góðri stundu.
Fox Searchlight Pictures
20.10. 2019 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29
MET Sweet Child O’ Mine með
Guns N’ Roses varð á dögunum
fyrsta myndbandið frá níunda ára-
tugnum til að fá yfir milljarð áhorfa
á efnisveitunni YouTube. Í fyrra
varð annað myndband við GNR-lag,
November Rain, fyrsta og eina
myndbandið frá tíunda áratugnum
til að ná sama marki. Sweet Child
O’ Mine er sem kunnugt er af Appe-
tite For Destruction sem er sölu-
hæsta fyrsta plata hljómsveitar í
sögunni í Bandaríkjunum; seldist í
30 milljónum eintaka.
Sweet Child O’ Mine slær met
W. Axle Rose Í Laugardalnum í fyrra.
Morgunblaðið/Valli
BÓKSALA 9.-15. OKTÓBER
Listinn er tekinn saman af Eymundsson
1 Um tímann og vatniðAndri Snær Magnason
2 Stelpur sem ljúgaEva Björg Ægisdóttir
3 SkuggasólBjörg Guðrún Gísladóttir
4
Rannsóknin á leyndar-
dómum eyðihússins
Snæbjörn Arngrímsson
5
Kjarval málarinn sem fór
sínar eigin leiðir
Margrét Tryggvadóttir
6 Við erum ekki morðingjarDagur Hjartarson
7 Korngult hár grá auguSjón
8 Aðferðir til að lifa afGuðrún Eva Mínervudóttir
9
Óstýriláta mamma mín
…og ég
Sæunn Kjartansdóttir
10 LeðurjakkaveðurFríða Ísberg
1 LeðurjakkaveðurFríða Ísberg
2 HeimskautGerður Kristný
3 Ljóð 2007-2018Valdimar Tómasson
4 StökkbrigðiHanna Óladóttir
5 VelkominBubbi Morthens
6 Til í að vera tilÞórarinn Eldjárn
7 Í senn dropi og haf – ljóðSteinunn Ásmundsdóttir
8 JósefínubókJósefína Meulengracht Dietrich
9 Nú sker ég netin mínÝmsir höfundar
10 Þaðan er enginnHrafn Harðarson
Allar bækur
Ljóðabækur
Bækur hafa alltaf verið stór hluti
af lífi mínu. Svo mikill hluti að ég
átta ára ákvað að smakka á
nokkrum bókasafnsbókum sem
ég hafði tekið að láni. Veit ekki
alveg hve há sektin var við að
hafa innbyrt bækurnar á fleiri
máta en hinn hefðbundna en
grimmdarlegur svipur bókasafns-
varðarins í Fannborg næstu mán-
uði aftraði mér ekki frá því að
innbyrða eins mikinn fróðleik og
ég mátti. Tom Swift, Bob Moran
og vinur hans, Bill Ballantine,
rauðbirkni maðurinn með hnefa
á stærð við barnshöfuð, léðu
kvöldstundum mínum ævintýra-
blæ. Ég hef svo ekkert stansað og
hefur valið á bók-
menntum verið
eins fjölbreytt og
verkefnin sem ég
tek mér fyrir hend-
ur.
Síðustu mánuðir
hafa verið býsna
krefjandi vegna
opnunar á Vínstúkunni Tíu sop-
um og lestur ekki verið í fyrir-
rúmi. Ég er samt með nokkrar
bækur í handraðanum. Ég náði
mér í heitasta bitann á mark-
aðnum, var fyrstur í Mál og
menningu og keypti Kokkál eftir
Dóra DNA. Búinn að blaða í
henni og átti erfitt með að
stoppa mig í morgun. Fínn texti
sem rennur vel niður með góðu
glasi af nátt-
úruvíni. Og tal-
andi um nátt-
úruvín. Eigandi
vínbars þarf að
halda sér upp-
lýstum. Hef haft
bókina Natural
Wines eftir Isa-
belle Legeron við höndina síð-
ustu misserin. Frábær lesning
sem gefur góða mynd af nátt-
úruvínsheiminum.
Það eru nokkur
ár síðan ég gerðist
áskrifandi að
Audible og þar hef
ég hlustað mig í
gegnum eina tvær
bækur á mánuði.
Síðasta leshlustunin þar var A
Connecticut Yankee in King
Arthur’s Court eftir Mark Twain
lesið af Nick Offerman Lagavul-
in-aðdáanda.
Stephen Fry er
svo alger uppá-
haldshöfundur eftir
að hann hóf að
dæla út bókum um
mýtur Grikkja.
Bæði bókin Heroes
og svo Mythos eftir
Jeeves gamla. Guð-
ir Grikkja og hetjur þeirra birtast
ljóslifandi með morgunkaffinu.
Las bækurnar og hlustaði. Mæli
með hlustuninni. Herra Fry nær
að mála myndir með blæbrigð-
um raddarinnar á stórkostlegan
hátt.
Ég hef svo verið að manna mig
upp í að enduruppgötva söguna
um Gargantúa og Pantagrúl eftir
Francois Rabelais, klassík sem
aðdáendur risabarnabókmennta
geta varla látið hjá líða að lesa.
Þýðingin hjá Erlingi E. Halldórs-
syni verður líka að teljast stór-
kostleg. Ýkjusagnastíll sem vekur
hláturrokur svo háar að róa þarf
bæði börn viðkomandi sem og
vel meinandi nágranna. Húrra
Karíóka!
BRAGI SKAFTASON ER AÐ LESA
Smakkað á bókum
Bragi Skafta-
son er veit-
ingamaður.
Íslenskt fóður
- íslenskar afurðir.
Við höfum val og við eigum samleið.
Val um að standa saman um innlenda framleiðslu frá fóðri til fæðu.
Vinnum saman - veljum íslenskt fóður.
fodur.is