Morgunblaðið - 24.12.2019, Blaðsíða 20

Morgunblaðið - 24.12.2019, Blaðsíða 20
Hann gat ekki lengur séðsjóinn, en hann fann þósjávarlyktina.Sterkari en nokkru sinni fyrr. Sami salti og seiðandi keimurinn og hann hafði andað að sér þegar hann kom í fyrsta sinn til Siglufjarðar, í litla afskekkta bæjar- félagið á Norðurlandi, eftir langt og strangt ferðalag þangað með stúlk- unni sinni. Áratugir voru liðnir síðan þá. Hann hafði nú búið einn um nokkurra ára skeið í litla húsinu innarlega í firð- inum, nokkuð langt frá byggðakjarn- anum á eyrinni. Lóð sem fékkst ódýrt á sínum tíma, á stað þar sem aðrir höfðu ekki áhuga á að búa. Skeytti lít- ið um aðra bæjarbúa og þeir létu sjaldan sjá sig hjá honum. Átti þó nokkra góða kunningja í bænum, leit til þeirra í kaffi öðru hverju, en æ sjaldnar hin síðari ár eftir að aldurinn færðist yfir. Þá var best að sitja bara heima. Aðventan hafði liðið hægt, þykkur snjór lá yfir bænum, stórhríð suma daga og tilveran tilbreytingarlaus. Kuldinn smaug inn um allar glufur á gamla timburhúsinu, en það var ekk- ert nýtt á þessum norðlægu slóðum. Og nú voru jólin loksins að ganga í garð. Hann hafði kveikt á jólakertinu á stofuborðinu eins og venjulega, fyrir hana. Kertið hafði átt að loga út jólanóttina, en það logaði auðvitað ekki lengur á því. Hann hafði verið að hlusta á út- varpið, til að missa ekki af messunni. Hangikjötsilmurinn hafði fyllt eld- húsið. Bara dálítill kjötbiti, máltíð fyrir einn. Þau kynntust í heimabæ hennar, sjávarþorpi við Eyjafjörð. Hann var þar í verkamannavinnu, hún var tíu árum yngri en hann. Ung og fögur, eftirsótt af flestum karlmönnum í sveitinni, en féll fyrir honum. Sam- band þeirra fór leynt til að byrja með og þegar þau trúlofuðu sig sögðu þau engum neitt. Hamingjan vandlega innsigluð með þögninni. Að lokum fór þó svo að þau ákváðu að láta slag standa og biðja föður hennar um að blessa ráðahaginn. Sá tók beiðninni afar illa. Barði í borðið, pírði lúin augun og sagði dimmum rómi að fyrr myndi hann dauður liggja. Dóttir hans ætti betra skilið. Skötuhjúin hittust í skjóli nætur, niðurbrotin en ekki buguð. Sumar- nóttin var björt og þau töluðu um framtíðina sem þau ætluðu að verja saman. Ekkert skyldi koma í veg fyrir það. Hugurinn reikaði nú aftur til bernskujólanna, þá var minna um- stang, færri gjafir, meiri hátíðleiki. Ekkert jólatré á heimilinu, það var í mesta lagi að hann fengi að sjá heimatilbúið jólatré fjölskyldunnar á næsta bæ. Á aðfangadagskvöld söng fjölskyldan Heims um ból. Nú var hann löngu hættur að syngja. Undan- farin ár hafði hann leyft kirkjukórn- um í útvarpinu að syngja fyrir sig í staðinn. Hann hafði ekki verið með neitt jólatré þessi jólin. Óþarfa prjál og umstang. Fékk ekki heldur neinar gjafir. Síðasta gjöfin sem hann hafði fengið var frá henni, ári áður en hún dó. Hann lagði hins vegar alltaf á borð fyrir tvo um jólin. Hún hafði náð nokkuð háum aldri. Hann hafði fengið að verja svo mörg- um árum með henni, en hefði samt auðvitað viljað hafa þau fleiri. Hann hafði aldrei sætt sig almenni- lega við fráfall hennar, en nú var hann í fyrsta sinn feginn að hún var ekki hjá honum. Kuldinn sótti að honum, en hann lét það ekki á sig fá. Var vanur dá- litlum kulda. Hann hugsaði um hana – eins og hann gerði alltaf um jólin, og alla daga raunar. Það logaði ekki lengur á kertinu hennar. Hjartað sló svo óskaplega hratt þegar þau stálu hestunum, eða fengu þá öllu heldur að láni. Þau áttu dálít- inn sjóð. Hann hafði lagt til hliðar það sem mögulegt var af vinnulaununum og nú voru þau reiðubúin að hefja nýtt líf. Þetta var í sjálfu sér ekki skynsamlegt, að byrja upp á nýtt á ókunnum stað, en samt kom aldrei neitt annað til greina. Þau lögðu af stað um nóttina. Faðir hennar kæmist ekki að því að hún væri farin fyrr en um morguninn. Þá yrði það vonandi of seint, auk þess sem hann gat ekki verið viss um hvert þau hefðu farið. Þau yrðu komin til Akureyrar snemma morguns, löngu áður en sím- stöðin yrði opnuð, ekki vildu þau að faðir hennar næði að senda símskeyti þangað. Hann var dauðskelkaður alla leið- ina, leit oft um öxl. Svona hefði hann ekki viljað hafa það. Eins og glæpa- maður á flótta, en þó sekur um það eitt að vera ástfanginn. Hún elskaði hann líka, hann var viss um það. Þau höfðu ekki þurft að ræða þessa hug- mynd lengi, að stinga af. Hún var jafnákveðin og hann. Þetta hafði þó verið hugmynd hans svo hann fann til mikillar ábyrgðar. Nú vonaði hann innilega að allt gengi upp. Það var of mikið í húfi – þau fengju aðeins þetta eina tækifæri. Værð færðist yfir hann. Kannski eins konar jólafriður. Hann hafði alltaf verið nægjusam- ur, fagnaði jólunum helst í hjarta sér, hafði aldrei liðið skort á jólum, ekki í raun og veru. Hann mundi eftir því að fyrir ein jólin höfðu ekki fengist nein epli og raunar lítill sykur. Margir héldu að jólin kæmu hreinlega ekki það árið. Og nú voru víða komin sjónvarps- tæki inn á heimili fyrir sunnan og jafnvel sýndir skemmtiþættir á jóla- dag, hafði hann frétt. Í gamla daga mátti ekki einu sinni spila á spil á jól- um. Hann brosti í kampinn þegar hann rifjaði þetta upp. Hann hafði notið dagsins, aðfanga- dags, þrátt fyrir einveruna og blind- bylinn sem geisaði utandyra. Og nú vissi hann að þetta yrðu síð- ustu jólin hans. Hann hafði verið alinn upp við það að ljúga ekki. En nauðsyn brýtur lög. Þau stóðu fyrir framan sýslumann- inn á Akureyri snemma morguns. Höfðu bankað upp á hjá honum. Hann tók þeim vel, nývaknaður. Þau sögðust vera á leiðinni suður til Reykjavíkur, að þau væru að leggja af stað þangað nú í morgunsárið en að þau vildu gifta sig fyrst. Fyrsta lygin. Svo kom spurning sýslumannsins. Voru þau með staðfestingu á því að faðir brúðarinnar hefði veitt sam- þykki sitt? Framtíð þeirra beggja var undir því komin hversu sannfærandi hann yrði. Hann rétti úr bakinu, horfði beint í augun á sýslumanninum og svaraði því til að faðir hinnar verðandi brúðar væri fyllilega sáttur við ráðahaginn. Að þau hefðu einfaldlega ákveðið með stuttum fyrirvara að gifta sig áður en þau legðu af stað í langferðina suður til Reykjavíkur. Það varð dálítil þögn. Hann þorði varla að draga andann. Beið og von- aði. Sýslumaðurinn brosti og sagði að sjálfsagt væri að gefa þau saman. Það var þó ómögulegt að sjá hvort hann hefði fallið fyrir ósannindunum eða hvort hann vildi einfaldlega greiða götu ástfangins pars. Hið síðarnefnda var þó líklegra. Lygin hafði sennilega ekki verið mjög trúverðug. Þau keyptu leyfisbréf til þess að þurfa ekki að birta hjúskaparaug- lýsingu og sýslumaðurinn útvegaði tvo vígsluvotta. Svo voru þau gefin saman. Þáðu hamingjuóskir ókunnugra manna, sýslumannsins og vottanna, en voru þó eiginlega alein í heiminum. Allt saman náðist þetta áður en símstöðin var opnuð þann daginn. Hjónabandið hafði verið farsælt, enst í áratugi, þar til dauðinn aðskildi þau. Þau höfðu sinnt ýmiss konar vinnu á Siglufirði og í nágrenni með- an heilsan leyfði; til dæmis verka- mannavinnu og síldarsöltun. Höfðu aldrei haft mikið á milli handanna, en nóg samt. Hún hafði aldrei viljað hitta föður sinn aftur, þótt ekki hefði verið sér- lega langt á milli þeirra í kílómetrum talið. Eftir andlát hans hafði hún fengið bréfin sem hann hafði skrifað til hennar en aldrei póstlagt. Þar hafði hann beðist afsökunar á við- brögðum sínum og óskað hjónunum alls hins besta. Það var ómögulegt að vita hvers vegna gamli maðurinn hafði ekki sent henni bréfin. Kannski af sömu ástæðu og hún tók aldrei af skarið og fór í heimsókn til hans, þrjóska sem gekk í erfðir. Eftir að bréfin höfðu loks borist henni var þó eins og þungu fargi væri af henni létt. Þau hjón höfðu komið sér upp fal- legu og látlausu heimili, en eignuðust aldrei nein börn; það var ekki í spil- unum, þótt þau hefðu óskað sér þess. En þau höfðu fundið hamingjuna í litla kotinu sínu í skjóli háfjallana á Siglufirði. Andartak við sjóinn Morgunblaðið/Sigurður Ægisson Jólasaga eftir Ragnar Jónasson 20 UMRÆÐAN MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. DESEMBER 2019 BORÐPLÖTUR OG SÓLBEKKIR • Gæðavörur úr harðplasti, akrílstein, Fenix og límtré • Mikið úrval efna, áferða og lita • Framleiðum eftir óskum hvers og eins • Hentar jafnt fyrir heimili, vinnustaði og almenningssvæði Fanntófell hefur sérhæft sig í framleiðslu á borðplötum og sólbekkjum síðan 1987. Fanntófell ehf. | Gylfaflöt 6-8 | 112 Reykjavík | Sími 587 6688 | fanntofell.is

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.