Morgunblaðið - 20.12.2019, Blaðsíða 14

14 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. DESEMBER 2019
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
N
ýr Magni lagði af stað frá
Víetnam til Íslands hinn
19. október sl. og var
væntanlegur til Rotter-
dam fyrir helgina.
Magni mun svo leggja í hann til
Íslands strax eftir áramótin og yrði
þá í Reykjavík fyrir miðjan janúar.
Báturinn hefur þá lagt að baki rúm-
lega 10.000 sjómílna siglingu.
Eins og fram hefur komið í frétt-
um er hinn nýi Magni smíðaður í Hi
Phong í Víetnam. Skipasmíðastöðin
Damen Shipyards í Hollandi smíðar
bátinn, en hún rekur skipasmíðastöð
í Víetnam ásamt fjölda annarra
stöðva víðs vegar um heiminn. Smíði
bátsins var boðin út í fyrra og voru
tilboð opnuð í nóvember sama ár.
Alls bárust 15 tilboð frá átta skipa-
smíðastöðvum og var tilboði Damen
Shipyards, að upphæð jafnvirði
1.040 milljóna, tekið.
Hinn nýi dráttarbátur er 32 metra
langur og 12 metra breiður. Hann er
með tvær 2.025 kW aðalvélar (sam-
anlagt 6.772 hestöfl). Togkraftur
verður 85 tonn fram og 84 aftur. Er
það helmingi meiri togkraftur en nú-
verandi Magni hefur og sá sami og
samanlagður kraftur allra fjögurra
núverandi báta Faxaflóahafna.
Ákveðið hefur verið að núverandi
Magni fái nafnið Haki.
Við þessi tímamót er fróðlegt að
rifja upp sögu dráttarbáta í Reykja-
vík, en sú saga spannar 91 ár. Mynd-
irnar með greininni eru í eigu Faxa-
flóahafna, nema annað sé tekið fram.
Í hinu gagnmerka riti Guðjóns
Friðrikssonar um 100 ára sögu
Reykjavíkurhafnar, Hér heilsast
skipin, kemur fram að mönnum varð
ljóst á fyrstu árunum eftir að höfnin
var fullgerð (1917), að brýn nauðsyn
var að kaupa kraftmikinn dráttar-
bát. Aflað var tilboða í nýsmíði en
kostnaðurinn var talinn of mikill.
Fyrsti Magni keyptur í Hamborg
Niðurstaðan varð að kaupa átta ára
gamlan bát í Hamborg í Þýskalandi.
Báturinn kom til Reykjavíkur árið
1928 og hlaut nafnið Magni. Hann
var knúinn 325 hestafla gufuvél.
Magni 1 var í notkun fram á sumarið
1955 en var þá gerður að flotbryggju
fyrir hafnsögubátana.
Magni II. kom næstur og hann á
sér merka sögu enda fyrsta stál-
skipið sem Íslendingar smíðuðu.
Magni liggur nú ásamt varðskipinu
Óðni við safnabryggju Sjóminjasafn-
sins í Gömlu höfninni í Reykjavík.
Dráttarbáturinn Magni var smíð-
aður í Stálsmiðjunni í Reykjavík og
hannaður af Hjálmari R. Bárðarsyni
skipaverkfræðingi (1918-2009) fyrir
Reykjavíkurhöfn. Hjálmar var mik-
ill frumkvöðull og hafði lengi haft
hug á að smíða fyrsta stálskipið.
Hjálmar hannaði bátinn svo að hann
hentaði í flestöll verkefni auk aðal-
verkefnisins, sem var að aðstoða
skip og draga.
Magna var hleypt af stokkunum í
október 1954 og afhentur Reykja-
víkurhöfn 25. júní 1955. Aðalvél og
hjálparvél voru af gerðinni Deutz og
dráttargetan 12 tonn. Lengst af var
hann eini dráttarbáturinn sem höfn-
in hafði yfir að ráða. Eins var Magni
notaður mikið í vatnsflutninga til
skemmtiferðaskipa á ytri höfninni.
Árið 1986 bræddi aðalvél Magna úr
sér og var bátnum lagt. Magni var
afhentur Sjóminjasafninu til varð-
veislu fyrir nokkrum árum. Holl-
vinasamtök Magna hafa pantað nýja
vél í bátinn og stefna af því að gera
hann haffæran.
Árið 1987 var ákveðið að kaupa
tvo notaða dráttarbáta frá Hollandi.
Hlutu þeir nöfnin Haki og Magni.
Þeir voru 33 rúmlestir og höfðu 10
tonna togkraft.
Haustið 1995 var gengið til samn-
inga við Damen Shipyards í Hollandi
um smíði nýs dráttarbáts. Kom hann
til landsins vorið 1996 og fékk nafnið
Magni. Var hann sá fjórði með því
nafni. Nýi Magni var 76 rúmlestir og
hafði 17 tonna togkraft. Fljótlega
var ljóst að þörf væri á enn öflugri
dráttarbáti, enda fóru skipin stækk-
andi sem komu til hafnar. Ennfrem-
ur var búið að stofna fyrirtækið
Faxaflóahafnir sf. og athafnasvæðið
var nú allur Faxaflóinn. Meðal ann-
ars Grundartangahöfn, en þangað
komu risastór súrálsskip.
Nýjasti Magni kom 2006
Árið 2005 var því ráðist í að kaupa
141 tonns dráttarbát sem hafði 39,5
tonna togkraft. Var hann keyptur af
skipasmíðastöð Damen, smíðaður í
Rúmeníu og kom til landsins 2006.
Magni, sá fimmti í röðinni, er enn
að störfum. Á heimasíðu Faxaflóa-
hafna segir að þörf fyrir svo öflugan
dráttarbát hafi aukist árin á undan
með komu mun stærri skipa. Í bátn-
um eru mjög öflugar brunadælur.
Góð aðstaða er fyrir áhöfn.
Og enn stækka skipin og risastór
skemmtiferðaskip koma hingað á
sumrin. Þá mun Eimskip á næsta ári
taka í notkun rúmlega 26 þúsund
tonna vöruflutningaskip. Þörfin fyr-
ir enn stærri dráttarbáta eykst því
enn.
Magni fyrsti kom til landsins 1928 og var í þjónustu hafnarinnar til ársins 1955. Keyptur í Þýskalandi. Magni sjötti var smíðaður í Víetnam á þessu ári. Báturinn er væntanlegur til landsins í næsta mánuði.
Saga Magna spannar níu áratugi
Fyrsti dráttarbátur Reykjavíkurhafnar kom til landsins 1928 og fékk nafnið Magni. Síðan þá hefur það verið hefð hjá höfninni að skíra öfl-
ugasta dráttarbátinn því nafni. Eftir áramótin er nýr Magni væntanlegur í flotann. Báturinn var smíðaður í Víetnam og er langöflugasti
dráttarbátur sem Reykjavíkurhöfn/Faxaflóahafnir hafa eignast. Stærri skip hafa kallað á að öflugri dráttarbátar verði til taks.
Morgunblaðið/Hari
Magni annar og Magni fimmti. Myndin var tekin þegar Magni V. færði nafna sinn að Slippnum, þar sem báturinn var hreinsaður og málaður. Ný vél verður sett í bátinn.
Magni þriðji var keyptur notaður til landsins árið 1987. Magni fjórði var nýsmíði frá Hollandi. Kom til landsins 1996.