Læknablaðið - dec 2018, Qupperneq 29

LÆKNAblaðið 2018/104 561
sem eru í mestri þörf, eru sárkvaldir og
eru á verkjalyfjum mánuðum saman, njóti
þjónustunnar eins hratt og mögulegt er?
Ég er ekki enn sannfærð um að þetta sé
allt saman í lagi,“ segir hún.
Af einum biðlasta á annan
Ráðherra segir að 840 milljónum sé nú ár-
lega ráðstafað til að saxa á biðlista. „Upp-
hæðinni er ætlað að stytta biðina og koma
okkur á svipaðar slóðir og í löndunum í
kringum okkur.“ Staðan nú sé sú að fólk
færist af einum biðlista á annan.
„Þannig að það er eitthvað þarna sem
lýtur að heildarskipulagi og stjórnun.
Þetta verkefni er ekki þannig að hægt sé
að leysa það með einum samningi við
Klíníkina eða með einhverjum slíkum
hætti. Þetta er allt undir og allt til skoðun-
ar og hvílir á heilbrigðisstefnu.“
Á heilbrigðisþinginu í nóvemberbyrj-
un talaði aðstoðarmaður þinn, Birgir
Jakobsson, um að útrýma áhrifum kunn-
ingsskapar og sagði biðlistana ekki sann-
gjarna. Er það svo?
„Ég hef engar forsendur til að meta það.
Ég veit ekkert um það. Að minnsta kosti er
það þannig að það má ekki vera svo, þegar
um heilbrigðisþjónustu er að ræða sem
greidd er úr sameiginlegum sjóðum, að
það séu einhverjar aðrar reglur en faglegt
mat sem liggi til grundvallar. Það er ekki
lögmætt. Það væri óásættanlegt.“
En þá að rammasamningnum við sér-
fræðilækna. Telur ráðherrann hann hafa
verið opinn tékka? „Ég vil ekki orða það
þannig hann hafi verið opinn tékki. Ég
held að það skipti kannski ekki öllu máli
hvernig við orðum það. Hann hefur í það
minnsta verið óeðlilega opinn þangað
til honum var lokað – sem síðar reyndist
ólögmætt. Við fengum niðurstöður frá
dómstólum að það hefði verið ólögmætt
að loka samningnum einhliða en í reifun
málsins kemur líka fram að það hafi verið
jafn vafasamt, óeðlilegt, að ekkert mat var
lagt til grundvallar því hverjir fóru inn
á samninginn. Þannig að það var á báða
bóga. Samningurinn var þannig að hann
var opinn, sem getur ekki verið fyrir-
komulag til framtíðar.“
Langþreytt heilbrigðiskerfi styrkt
Mikið hefur verið rætt um bága stöðu
heilbrigðiskerfisins og fjárþurrð síðustu ár
og sagði forysta Vinstri grænna í Lækna-
blaðinu fyrir síðustu kosningar að hækka
þyrfti fjárframlögin. Miða ætti við tæp
10,6% af vergri landsframleiðslu árið 2020.
Svandís segir ljóst að heilbrigðiskerfið sé
langþreytt.
„Það þarf virkilega á fjárhagslegri
innspýtingu að halda, en það þarf líka
á því að halda að við vitum betur hver
gerir hvað og að við skiptum með okkur
verkum,“ segir hún. „Nú erum við bæði
með eyður í þjónustunni og tvíverknað.
Við þurfum því að taka til í kerfinu. Það
dugar ekki bara að ráðstafa þangað meira
fé, þótt það sé eitthvað sem við þurfum
sannarlega að gera – og við erum að því.“
Erfitt sé hins vegar að miða við verga
landsframleiðslu, því sú tala breytist hratt
hér á landi.
„Stór verkefni eins og uppbygging
Landspítala geta skapað kúf í fram-
kvæmdaliðum sem hefur áhrif á þetta
hlutfall,“ bendir hún á og einnig að það
sé verið að gefa í. Til að mynda hafi verið
samþykkt að eyrnamerkja inn í áætlunina
fé til að mæta greiðsluþátttöku sjúklinga.
Sérstaklega verði horft til tannlækninga
öryrkja og aldraðra, ferðakostnaðarreglu-
gerðarinnar, gjaldtöku í heilsugæslunni
og fleiri þátta sem taka verði afstöðu til og
forgangsraða.
„En hópar sem standa höllustum fæti
eru mér efstir í huga,“ segir Svandís. „Svo
líka að styrkja framlínu heilbrigðisþjón-
ustunnar, sem er heilsugæslan.“ Þá komi
til greina að lækka komugjöldin þar. „Já,
ég hef lagt mikla áherslu á að draga úr
greiðsluþátttöku sjúklinga,“ segir Svandís.
Á fimmtugsaldri í stjórnmálin
Svandísi skortir ekki reynsluna. Hún hafði
gegnt fjölmörgum trúnaðarstörfum fyrir
Vinstrihreyfinguna – grænt framboð og
verið í fararbroddi í borgarmálunum. Hún
Svandís Svavarsdóttir ætlar að taka til í heilbrigðiskerfinu en segir einnig að það sé langþreytt og þurfi virkilega á fjárhagslegri innspýtingu að halda. Mynd/gag