Fréttablaðið - 16.04.2020, Blaðsíða 16

Heimsbyg gðin hef ur orðið f y r ir á fa l l i . COVID-19 virðir engin l a nd a mær i . Aðr a r h n at t r æ n a r ó g n i r
fyrirfinnast, eins og loftslagsbreyt-
ingar, en lífi okkar og heilsu stafar
nærtækari hætta af þessum heims-
faraldri.
Eftir því sem veiran breiðist um
hnöttinn, kemur betur í ljós hve
vægðarlaus þróun hennar er og hve
alvarlegar af leiðingar hennar eru
fyrir efnahagslíf og mannúðarsjón-
armið. Reynslan af öðrum smitsjúk-
dómum eins og alnæmisveirunni og
ebólu sýnir að undirliggjandi sam-
félagsleg vandamál – einkum ójöfn-
uður, fátækt og átök – gera ástandið
verra.
Afleiðingarnar sjást nú þegar og
þær koma til með að aukast. Harð-
ast koma þær niður á fátækum og
óstöðugum ríkjum með veikburða
heilbrigðiskerfi. Þær bitna líka sér-
staklega á konum sem verða fyrir
fjárhags-, félags- og heilsufarslegu
álagi, auk þess sem þær eiga meiri
hættu á að verða fyrir of beldi.
Það er ekki aðeins samstaða með
efnaminni hagkerfum sem hvetur
okkur áfram. Hnattrænar aðgerðir
varðandi COVID-19 eru nauðsyn-
legar ef við viljum vernda almenn-
ing í okkar eigin löndum og efna-
hagslíf. Við verðum að bregðast við
ástandinu í okkar eigin löndum, en
einnig er mikilvægt að við grípum
til hnattrænna, fjölþjóðlegra við-
bragðsaðgerða. Veikleikar í heil-
brigðiskerfum þróunarríkja hafa
í för með sér einna mesta áhættu
hvað varðar hnattræna útbreiðslu
veirunnar.
Náið samstarf okkar allra – ríkja
innan sem utan ESB – er mikilvægt í
því skyni að auka áhrif okkar, bæði
fjárhagslega og á vettvangi. Þess
vegna þurfa allir samstarfsaðilar á
alþjóðavísu, meðal annars Samein-
uðu þjóðirnar og stofnanir þeirra,
að gera allt sem í valdi þeirra stend-
ur til að berjast gegn faraldrinum,
draga úr afleiðingum, efla viðbúnað
og auka möguleika á endurreisn.
Við munum leggja áherslu á
aðgerðir á eftirfarandi sviðum:
Tafarlaus viðbrögð
Skjót, samræmd og öflug viðbrögð til
hjálpar viðkvæmustu ríkjunum eru
nauðsynleg. Stuðningur við marg-
hliða kerfi og samstarfsaðila sem eru
í framlínunni er skilvirkasta leiðin.
Við styðjum Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunina að fullu í hlutverki sínu
sem leiðtogi og samræmingaraðili
á heimsvísu vegna viðbragða við
COVID-19 á heilbrigðissviðinu, og
gerum okkur grein fyrir mikilvægi
annarra hnattrænna heilbrigðis-
stofnana eins og Gavi-sambands-
ins, Heimssjóðsins (Global Fund) og
Unitaid stofnunarinnar. Við styðjum
eindregið hnattræna viðbragðsáætl-
un aðalframkvæmdastjóra Samein-
uðu þjóðanna um mannúðaraðstoð
til að hjálpa berskjaldaðasta fólkinu
sem þegar býr við neyðarástand í
mannúðarmálum, einkum f lótta-
fólk og vegalaust fólk innan eigin
lands. Við teljum einnig að nýr fjöl-
þjóðlegur vörslusjóður Sameinuðu
þjóðanna vegna viðbragða og endur-
reisnar sé nauðsynlegur til að hjálpa
lág- og millitekjuríkjum að takast á
við heilsufarsleg og efnahagsleg áhrif
sjúkdómsins.
Lausnir fyrir alla
Skilvirkt viðbragð á heimsvísu verð-
ur að fela í sér aðgang að bóluefni,
nýrra meðferða, og sýnatöku fyrir
alla. Bandalag um nýsköpun í við-
búnaði vegna farsótta (CEPI) gegnir
lykilhlutverki við þróun bóluefnis
en það gera einnig vísindamenn í
löndum okkar. Við ættum að vinna
saman að því að þróa bóluefni eins
f ljótt og auðið er og sjá til þess að
það sé tiltækt öllum, ekki einungis
þeim sem hafa tök á að greiða fyrir
það. Sérfræðiþekking og alþjóðleg
staða Gavi-sambandsins mun þar
skipta sköpum.
Lokun fjármögnunarbila
Við verðum að grípa til skjótra
aðgerða og setja saman heildstæðan
pakka með efnahagslegum, heilsu-
farslegum, næringarfræðilegum og
félagslegum ráðstöfunum í sam-
starfi við Sameinuðu þjóðirnar og
aðrar alþjóðastofnanir. Við köllum
eftir því að opinberir lánardrottnar
vinni saman og með Alþjóðabank-
anum og Alþjóðagjaldeyrissjóðnum
að því að kanna möguleika á tíma-
bundinni frestun endurgreiðslna
frá fátækustu ríkjunum sem eru
hvað viðkvæmust. Við verðum að
skuldbinda okkur til að leggja til
og virkja frekari úrræði umfram
opinbera þróunaraðstoð ef við
viljum að sönnu auka viðnámsþrótt
landa gegn kórónaveirunni. Einka-
geirinn mun leika mikilvægt hlut-
verk við að finna nýstárlegar lausnir
og virkja fjármagn til að halda við-
skiptum og aðfangakeðjum gang-
andi, til ábata fyrir bæði hátekju- og
lágtekjuríki. Þetta hjálpar til við að
halda hagkerfum uppi og að lokum
styðja við endurreisn þeirra.
Enginn verði skilinn eftir
Við verðum að tryggja að þeir
hópar sem verða fyrir mestum
áhrifum fái tafarlausa aðstoð við
að byggja upp félagslega vernd
sem og heilsu- og næringartengda
þjónustu. Við horfum einkum til
Sameinuðu þjóðanna, Alþjóða-
bankans og Alþjóðagjaldeyris-
sjóðsins til að leiða á þessu sviði.
Við verðum að vernda þá sem eru
viðkvæmastir fyrir, þ.m.t. konur og
stúlkur. Menntun ætti einnig áfram
að vera forgangsatriði. Endurnýjun
birgða hjá Gavi-sambandinu síðar á
þessu ári er einnig brýn. Við þurfum
reglubundna bólusetningu fyrir
þær milljónir manna sem verða
fyrir áhrifum af þessum heims-
faraldri í fátækustu ríkjunum.Til
lengri tíma verðum við að auka
stórlega viðleitni okkar til að ná
fram meira félagslegu öryggi og
tryggja heilbrigðisþjónustu fyrir
alla á heimsvísu.
Hvika ekki frá meginreglum
Mikilvægur og dýrkeyptur lærdóm-
ur stendur skýr eftir úr baráttunni
gegn alnæmisveirunni og ebólu: öll
viðleitni okkar og viðbrögð verða
að byggja á grunni meginreglna
um jafnræði, þ.m.t. varðandi kyn,
fjölbreytileika, mannréttindi og
alþjóðalög. Við skuldbindum okkur
til að verja þessar meginreglur
og væntum þess að samstarfsað-
ilar okkar deili þeim. Fjölmiðlar,
aðgerða sinnar og óháðir sérfræð-
ingar hafa allir hlutverki að gegna
við að móta viðbrögð okkar.
Hrekja falsfréttir
Hvert ríki verður að bregðast við
COVID-19 með sínum hætti, en
við munum halda áfram að mæla
með opinni, gagnsærri, ábyrgri og
heiðarlegri nálgun. Við munum
einnig takast af festu á við villandi
upplýsingar og treysta á alþjóðlega
samstarfsaðila okkar að gera slíkt
hið saman.
Byggja betur upp á ný
Við höfum tækifæri til að styrkja
heilbrigðisöryggi á heimsvísu. Fjár-
festing í faraldsfræðilegu eftirliti í
öllum ríkjum er augljós upphafs-
reitur. En þetta gæti líka verið tæki-
færi til að komast burt frá þeirri
nálgun sem er svo ríkjandi í dag, að
einblína á veikindi og sjúkdóma,
og stíga fyrsta skrefið í átt að því að
hugsa um tengslin á milli heilbrigðs
lífs, heilbrigðra samfélaga og heil-
brigðs umhverfis – og verið besta
vörn sem við höfum gegn farsóttum
í framtíðinni.
Langtímahugsun frá byrjun
Félagslegar og hagrænar afleiðingar
faraldursins verða reiðarslag. Millj-
ónir hafa þegar misst atvinnu sína.
Við verðum að grípa þetta tækifæri
og hugsa til lengri tíma, einbeita
okkur að loftlagsmálum og viðnámi
gegn loftslagsbreytingum, grænum
störfum og orku, betri félagslegri
vernd og stjórnunarháttum. Við
styðjum ákall aðalframkvæmda-
stjóra Sameinuðu þjóðanna um
að gera endurreisnaráætlun til að
halda okkur á réttri leið í átt að
Heimsmarkmiðum um sjálf bæra
þróun fyrir árið 2030 og Parísar-
samningnum um loftslagsbreyt-
ingar. Við styðjum einnig ákall hans
um vopnahlé á heimsvísu.
Við skuldbindum okkur til að
vinna að þessum markmiðum,
og beita og virkja pólitískan vilja,
tæknilega þekkingu og fjármuni.
Við hvetjum allar þjóðir til að styðja
þetta sameiginlega átak. Við eigum
þann valkost einan að fást við þenn-
an sjúkdóm í sameiningu.
Samvinna í baráttunni gegn
COVID-19 er hagur okkar allra
Guðlaugur Þór Þórðarson
utanríkis- og þróunarsamvinnu-
ráðherra
Anne-Marie-Trevelyan
þróunarmálaráðherra Bretlands
Rasmus Prehn
þróunarmálaráðherra Danmerkur
Ville Skinnari
þróunarmálaráðherra Finnlands
Dag Inge Ulstein
þróunarmálaráðherra Noregs
Peter Eriksson
þróunarmálaráðherra Svíþjóðar
Gerd Müller
þróunarmálaráðherra Þýskalands
Þúsund og ein nótt
Ókeypis um tíma
Hlusta.is
1 6 . A P R Í L 2 0 2 0 F I M M T U D A G U R16 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð