Bændablaðið - 11.01.2018, Qupperneq 12

12 Bændablaðið | Fimmtudagur 11. janúar 2018
Árni Gunnarsson, fyrrverandi
bóndi á Reykjum í Skagafirði
og núverandi eftirlaunamaður,
er með hugmyndir í þá veru
að eldri borgurum verði
boðin búsetuúrræði í sveit
– nánar tiltekið í eins konar
sambýlum þar sem rekinn væri
tómstundabúskapur.
Hann hefur áhuga á að stofna
félagsskap utan um hugmyndir sínar
og svo þyrfti sá félagsskapur aðstoð
frá ríkinu í því að verða honum úti
um jarðnæði. Einnig sér hann fyrir
sér að aldraðir bændur sem þurfi
að yfirgefa jarðir sínar bjóði þær til
verkefnisins.
Hráar hugmyndir
Árni segir að hugmyndirnar séu
ennþá svolítið hráar í útfærslu.
„Skýringin er einfaldlega sú að þær
hafa aldrei fengið neina umræðu og
eru kyrrar þar sem þær fæddust – í
kollinum á mér.
En þær snúast einfaldlega um að
komast yfir aðstöðu þar sem eldri
borgarar gætu hreiðrað um sig og
skipulagt eigin ævikvöld með sem
mestri virkni og án skipulegs atbeina
einhverra yfirstjórna á vegum ríkis
og sveitarfélaga.
Með þessu yrði unnt að gera
endalokin notaleg og á forsendum
hvers og eins eftir því sem aðstæður
leyfðu,“ segir Árni.
Sólheimar fyrirmynd
Að sögn Árna er fyrirmynd að
einhverju leyti í Sólheimum í
Grímsnesi. Hann sér fyrir sér að ríkið
gæti lagt til jarðir í þessi verkefni, en
ríkið á jarðir úti um allt land. Það
gætu verið eftir atvikum litlar eða
stórar jarðir með húsnæði fyrir sjö
til tíu einstaklinga. Það sé margt fólk
einmana sem gæti vel hugsað sér
að búa á stað þar sem hægt væri að
hugsa um hesta, hunda, hænsni – og
það gæti líka stundað garðyrkju. Eldra
fólk hafi í mörgum tilvikum tengsl út í
sveitirnar og hafi áhuga á að endurnýja
kynnin við sveitalífið; fólk með ágæta
hreyfigetu og kollinn í lagi.
Eftirlaunafólki fjölgar
Árni segir ljóst að að óbreyttu muni
eftirlaunafólki fjölga verulega á
næstu árum ásamt því að flestir leyfi
sér að vænta seinkunar á slæmum
öldrunareinkennum. „Þetta eykur
þrýsting á ný búsetuúrræði. Hvað
jarðnæði áhrærir búa aldraðir einyrkjar
víða um land sem sjá fram á að þurfa
að yfirgefa jarðir sínar og flytjast í
þéttbýlið – jafnvel hálfnauðugir.
Ekki er útilokað að einhverjir þeirra
sjái í þessu tækifæri og bjóði jarðir
sínar og aðstöðu til þessa nýja
verkefnis og nýta sér þann kost að
sitja kyrrir í tengslum við það öryggi
sem þessu fylgir. En allt er þetta
opið til umræðu og vissulega geta
úrræðin orðið fjölbreytt.
Við stefnum á að halda kynningar-
og umræðufund í byrjun mars og
stofna þá samtökin formlega ef
áhugi reynist nægur,“ segir Árni.
Hann hvetur alla þá sem áhuga
hafa á málinu að hringja í síma
8207119 eða hafa samband í gegnum
netfangið arnireykur@gmail.com.
/smh
Möguleg búsetuúrræði eftirlaunafólks:
Sambýli í sveitum
– Nóg af ríkisjörðum um allt land sem mætti nýta
FRÉTTIR
Hægt væri að hugsa um hesta, hunda, hænsni – og stunda garðyrkju á sveitasambýlunum. Mynd / smh
Árni Gunnarsson fyrrverandi bóndi hefur áhuga á því að stofna félagsskap
utan um hugmyndir sínar um ný búsætuúrræði fyrir eldri borgara til sveita.
Frá Sólheimum sem Árni hugsar sér sem ákveðna fyrirmynd. Mynd / smh
Óskað eftir þátttakendum
í Terra Madre Nordic 2018
Terra Madre Nordic er norrænn
viðburður sem haldinn verður
í Kødbyen í Kaupmannahöfn
dagana 27.–29. apríl 2018.
Terra Madre er Slow Food
verkefni sem hugsað var í beinu
framhaldi af vinsældum Slow
Food-hreyfingarinnar. Terra Madre
felst í viðburðahaldi og mótun
tengslanets þeirra sem starfa í anda
Slow Food-hreyfingarinnar. Fyrsti
Terra Madre viðburðurinn var
haldinn á Ítalíu árið 2004 en frá árinu
2007 hafa sambærilegir viðburðir
verið haldnir til dæmis á Írlandi,
í Tansaníu, Brasilíu, Argentínu,
Rússlandi og fleiri löndum. Alltaf
er um að ræða sama form á Terra
Madre viðburðum; sýningar (sala
og kynning á afurðum), smiðjur og
fyrirlestrar.
Terra Madre í fyrsta skiptið á
Norðurlöndunum
Þetta er í fyrsta sinn sem Terra
Madre viðburður er skipulagður
á Norðurlöndunum. Slow Food-
samtökin á Norðurlöndum ásamt
samstarfsaðilum þeirra móta
viðburðinn en í boði verða fyrirlestrar,
smiðjur (workshops) og sölu- og
kynningarbásar fyrir þátttökufyrirtæki
sem starfa samkvæmt Slow Food-
hugmyndafræðinni.
Verkefnið hefur hlotið styrk
frá Norrænu ráðherranefndinni,
sem gildir um Ísland jafnt sem
hinar Norðurlandaþjóðirnar.
Styrkurinn nýtist til að setja upp og
skipuleggja viðburðinn og greiða
laun verkefnisstjóra en auk þess fær
hvert land fjármagn til að standa
undir hluta af kostnaði þátttakenda í
Kaupmannahöfn; uppsetningu bása
og fleira. Þátttakendur sjá hins vegar
sjálfir um kostnað við ferðir, uppihald,
og sendingar á vörum.
Þrjú þemu verða lögð til grundvallar
á viðburðinum:
• Conservation through
Consumption
• Nordic Diversity: From
Tradition to Innovation
• Food Policy for a common
future.
Skilyrði fyrir þátttöku eru að aðilar
starfi samkvæmt Slow Food-
hugmyndafræðinni.
Slow Food-samtökin á Íslandi
munu svo velja þátttakendur úr
innsendum umsóknum. Þeir sem
hafa áhuga á þátttöku geta sent
umsóknir á Dominique Plédel
Jónsson (dominique@simnet.is) eða
Dóru Svavarsdóttur (dora@culina.
is) hjá Slow Food Reykjavík, þar
sem frekari upplýsingar fást einnig.
Umsóknarfrestur er til 20. janúar.
Samstarfsaðilar verkefnisins eru
Slow Food Reykjavík, Íslandsstofa
og Matarauður Íslands. /smh
Frá Terra Madre í Tórínó árið 2016. Mynd / smh
Fyrirtæki tengd sjávarútvegi í Neskaupstað:
Hafa styrkt heilbrigðisstofnanir
um 150 milljónir á 6 árum
Þrjú fyrirtæki í Neskaupstað,
Síldarvinnslan, Samvinnufélag
útgerðarmanna og Olíusamlag
útvegsmanna hafa undanfarin 6
ár veitt styrki til heilbrigðismála
í héraði, samtals ríflega 150
milljónir króna. Stuðningurinn
er heilbrigðisstarfi eystra
ómetanlegur.
Fram kemur á heimasíðu
Síldarvinnslunnar að félögin
þrjú hefðu í tilefni af 60 ára
afmæli Síldarvinnslunnar í
desember síðastliðnum afhent
Fjórðungssjúkrahúsinu í
Neskaupstað 7 milljónir króna
til kaupa á nýju sérhæfðu
hjartaómskoðunartæki.
Á öðrum og verri stað án
styrkjanna
Samvinnufélagið hefur árlega
styrkt sjúkrahúsið með framlögum
til kaupa á mikilvægum tækjum og
búnaði og hið sama hefur Olíufélagið
gert, m.a. veitti það styrk til kaupa á
öllum sjúkrarúmum. Fram kemur í
máli Guðjóns Haukssonar, forstjóra
Heilbrigðisstofnunar Austurlands, að
styrkirnir séu algjörlega ómetanlegir,
nyti styrkjanna ekki við væri
heilbrigðisþjónusta á Austurlandi á
öðrum og verri stað en raun ber vitni.
Hann nefnir að samfélagið standi
þétt við bak heilbrigðisþjónustunnar.
„Það er auðvitað alltaf von okkar
að þær fjárveitingar sem við fáum
til reksturs heilbrigðisþjónustunnar
dugi til tækjakaupa en hingað til
hefur sú einfaldlega ekki verið
raunin,“ segir Guðjón.
Félögin þrjú hafa einnig lagt
fram fjármuni til endurbóta á
Norðfjarðarflugvelli, en hann skiptir
afar miklu máli fyrir sjúkraflug og er
fyrst og fremst notaður til slíks flugs.
Styrkir félaganna hafa þannig stuðlað
að stórauknu öryggi Austfirðinga
og gert sjúkrahúsið hæfara til að
sinna mikilvægu hlutverki sínu.
Framlög Síldarvinnslunnar og
Samvinnufélagsins til endurbóta á
flugvellinum nema samtals um 50
milljónum króna, en að auki lögðu
ríkið og sveitarfélagið í Fjarðabyggð
sitt af mörkum.Ýmsir aðilar stóðu
einnig straum af kostnaði við gerð
flughlaðs. Framkvæmdum við
völlinn lauk á liðnu sumri og var
hann endurvígður í ágústmánuði.
/MÞÞ