Bændablaðið - 06.09.2018, Blaðsíða 10

Bændablaðið | Fimmtudagur 6. september 201810
FRÉTTIR
„Málsókn fimm innflutnings-
fyrirtækja á hendur íslenska
ríkinu til endurgreiðslu á
ofteknum sköttum í formi tolla á
landbúnaðarvörum er óneitanlega
stórfrétt vikunnar,“ segir Erna
Bjarnadóttir, hagfræðingur hjá
Bændasamtökum Íslands.
Páll Rúnar M. Kristjánsson
hæstaréttarlögmaður, sem rekur
málin, hefur áður lagt ríkið að velli
fyrir dómstólum fyrir ólögmæta
gjaldtöku vegna innflutnings á
búvörum. Hann segir ólögmæti
þeirrar gjaldtöku sem nú reynir á,
jafnaugljóst og í fyrri málum.
Skylda stjórnvalda að eyða óvissu
Erna segir að rík skylda hvíli
á Alþingi og stjórnvöldum að
tryggja lögmæti þegar innheimta
skatta og gjalda á í hlut. Óþolandi
sé að mikilvægar stoðir íslensks
landbúnaðar eins og tollvernd og
framkvæmd hennar séu ekki yfir
vafa hafin hvað þetta varðar.
„Ég er ekki lögfræðingur og hef
því ekki forsendur til að tjá mig um
lagalegt efni kröfu þessara fyrirtækja
en það er mikið í húfi, bæði hvernig
þessu máli reiðir af og ekki síður
hvernig úr niðurstöðu þess verður
unnið reynist umrædd gjaldtaka
ólögmæt.“
Málið varðar í stuttu máli tvenns
konar útfærslu á tollvernd, annars
vegar afnám tolla, til dæmis á
grænmetistegundum, þegar innlend
framleiðsla er ekki á markaði. Hins
vegar svokallaða opna tollkvóta
sem eru útfærðir þannig að tollar
á tilteknar afurðir eru lækkaðir
í tiltekinn tíma þegar innlendar
afurðir skortir á markað.
Herðir umræðuna
„Ég tel augljóst að þetta mál
muni herða á umræðum um þessa
tilteknu lagaheimild varðandi opnu
tollkvótana. Skilgreining á skorti
á innlendum vörum er að mínu
mati á algerum villigötum eins
og framkvæmdin er í dag og í því
samhengi að magn tollfrjálsra kvóta
frá ESB er að stóraukast. Stjórnvöld,
sem hafa sem yfirlýsta stefnu að efla
innlenda matvælaframleiðslu, verða
að takast á við þessa umræðu,“ segir
Erna Bjarnadóttir. /VH
Engar bráðaaðgerðir fyrir
sauðfjárbændur í haust
– Brýnt að skoða hagræðingu í afurðageiranum, segir framkvæmdastjóri LS
Að loknum samningafundi ríkis
og bænda, sem haldinn var
föstudaginn 31. ágúst, er ljóst að
ekki er von á bráðaaðgerðum nú
í haust. Bændur verða því að taka
ákvarðanir sínar nú í haust með
hliðsjón af því.
Samninganefnd ríkis og bænda
gaf út eftirfarandi yfirlýsingu að
loknum fundinum.
Viðræður ríkis og bænda
um endurskoðun samnings um
starfsskilyrði sauðfjárræktar
hófust 20. ágúst sl. Til grund-
vallar í þeim viðræðum var
yfirlýsing frá sjávarútvegs- og
land búnaðarráðherra og Bænda-
samtökum Íslands frá 27. júlí sl. Þó
niðurstaða um aðgerðir hafi ekki
fengist verður viðræðum haldið
áfram um almenna endurskoðun
sauðfjársamnings.
Aðspurður um stöðu viðræðna
sagði Unnsteinn Snorri Snorrason,
framkvæmdastjóri LS. þetta:
„Það eru nokkur vonbrigði að
við náðum ekki fram aðgerðum
fyrir sláturtíð. Miðað við horfur
á mörkuðum væri æskilegt að
framleiðsla á lambakjöti myndi
dragast saman um 8–10% haustið
2019 frá því sem við áætlum að hún
verði í komandi sláturtíð.
Samninganefndin mun halda
viðræðum áfram um almenna
endurskoðun sauðfjársamnings á
grundvelli yfirlýsingar sem gefin var
út 27. júlí. Það eru fjölmörg atriði
sem ríkir sátt og samhljómur um.
Meðal annars er brýnt að halda áfram
að skoða möguleika á hagræðingu
í afurðageiranum. Þar getum við
byggt á því sem kemur fram í skýrslu
KPMG. Við munum leggja áherslur
á aðgerðir sem bæta afkomu bænda
og skapa stöðugleika í greininni til
framtíðar,” sagði Unnsteinn. /HKr.
Málsókn vegna tolla á landbúnaðarvörur:
Vekur spurningar um
framkvæmd tollverndar
– segir Erna Bjarnadóttir, hagfræðingur BÍ
Unnsteinn Snorri Snorrason,
framkvæmdastjóri LS.
Einboðið að auka verði frelsi
sauðfjárbænda og annarra
– segir Kristján Þór Júlíusson land búnaðar ráðherra eftir stranga fundalotu
Viðræður ríkis og bænda um
endurskoðun samnings um
starfsskilyrði sauðfjárræktar
hófust 20. ágúst síðastliðinn.
Viðræðurnar fara fram á grunni
tillagna sem samráðshópur um
endurskoðun búvörusamninga
hefur skilað en ráðherra beindi
þeim tilmælum til hópsins í mars
2018 að setja í forgang tillögur
til að bregðast við erfiðleikum í
sauðfjárrækt.
Kristján Þór Júlíusson
landbúnaðarráðherra segir að
undanfarið hafi hann hitt um sex
hundruð manns á níu bændafundum
um stöðu sauðfjárræktarinnar.
„Fundirnir hafa verið mjög
upplýsandi fyrir mig og tvímælalaust
gagnlegir og gott fyrir mig að
kynnast viðhorfum fólks sem hefur
lifibrauð sitt af sauðfjárrækt.“
Búa þarf bændum frelsi
Kristján segist telja einboðið að búa
verði sauðfjár- og öðrum bændum
meira frelsi til að vinna úr sínum
málum á grunni þeirra réttinda sem
þeir hafa. „Mínar áherslur liggja í þá
veru og með að markmiði að efna til
samnings við bændur þar sem þeim
er tryggð öruggari framtíð en þeir
búa við í dag.
Staða sauðfjársamninganna er
þannig að fulltrúar stjórnvalda
og Bændasamtaka Íslands eru að
vinna úr þeim hugmyndum sem
komu frá samráðshópnum um
endurskoðun búvörusamninganna
og út frá þeim skoðunum og
viðhorfum sem uppi eru í
greininni.
Ég vísaði tillögum sem komu
inn á mitt borð frá samráðshópnum
til samninganefndarinnar að höfðu
samráði við Bændasamtök Íslands
og það er sá grunnur viðræðnanna
sem ég tel að við eigum að byggja
á.“
Vinna sem tekur tíma
Kristján segir að auðvitað
sýnist sitt hverjum um gang
samningaviðræðnanna. „Við
erum með búvörusamninga sem
gilda í tíu ár og fyrri endurskoðun
þeirra á að hefjast á næsta ári. Ég
óskaði eftir því við samráðshópinn
að hann einbeitti sér núna að
sauðfjárræktinni vegna þess
hvernig árar í greininni. Auk
hugmynda frá samráðshópnum hafa
komið tillögur frá Landssamtökum
sauðfjárbænda og mínum
fulltrúum í samningaviðræðunum.
Samninganefndin er því að skoða
ýmis úræði sem þarf að útfæra.
Flestar tillögurnar sem eru til
umræðu, hvort sem þær koma
frá bændum eða ríkinu, kalla á
lagabreytingar sem þarf að útfæra,
sníða í frumvarp og leggja fyrir
þingið og fá afgreitt og það tekur
að sjálfsögðu sinn tíma eftir að
samkomulag hefur tekist milli
samningsaðila. En það eru allir
sammála því að flýta þessari vinnu
eins og kostur er.“ /VH
„Stjórnvöld, sem hafa sem
Mynd / HKr.
Eðlilegt að fjármununum
verði skilað til neytenda
– segir Ólafur Stephensen, framkvæmdastjóri FA
Ólafur Stephensen, framkvæmda-
stjóri Félags atvinnurekenda,
svaraði fyrirspurn Bændablaðsins
um það hvort og hvernig FA mundi
bæta neytendum ofálagningu
landbúnaðarvara ynni félagið
málið gegn ríkinu vegna tolla á
búvörum.
„Félag atvinnurekenda er ekki
aðili að þessu máli, heldur einstök
fyrirtæki. FA fær því enga peninga í
hendur ef það vinnst og félagið mun
augljóslega ekki útdeila neinu fé.
Hvað varðar hins vegar
fyrirtækin sem eiga aðild að
þessum dómsmálum, þá geri ég ráð
fyrir að þessum fjármunum verði
skilað til neytenda með einum
eða öðrum hætti. Mér þykir slíkt
leiða af sjónarmiðum um góða
viðskiptahætti og virka samkeppni.
Endurgreiðslur útboðsgjaldanna
samkvæmt fyrri dómum hafa
almennt skilað sér til neytenda í
lægra verði á vörum viðkomandi
fyrirtækja í framhaldinu. Sum hafa
auglýst það sérstaklega, önnur ekki.
Það sem meira máli skiptir fyrir
neytendur er að þeir muni auk þess
njóta í framhaldi af slíkum dómi
þess ávinnings í formi lægra verðs,
sem niðurstaða dómstóla kallaði á.
Það er líka rétt að íslenska ríkið komi
sjálft að því að rétta hlut neytenda
við þessar aðstæður, því það má
ekki gleymast að sé skattlagningin
ólögleg þá er það ríkið sem ber
bótaábyrgðina í lagalegum skilningi.
Við hjá FA höfum alla tíð hvatt
okkar félagsmenn til að láta lækkanir
á opinberum gjöldum og sköttum
ganga áfram til neytenda. Kannanir
og rannsóknir hafa sýnt að það
gekk eftir, t.d. við niðurfellingu
tolla og vörugjalda. Við skipum
engum félagsmanni fyrir verkum
eða stöndum fyrir einhverjum
samstilltum aðgerðum um það
hvernig fyrirtækin ráðstafa sínum
fjármunum. Þetta er hins vegar
okkar einlæga von um framgöngu
málsins og eftirmál þess.“ /VH

Bændablaðið
Smáauglýsingar 56-30-300
Mynd / Georg Theodórsson