Bændablaðið - 06.09.2018, Blaðsíða 21

Bændablaðið - 06.09.2018, Blaðsíða 21
Bændablaðið | Fimmtudagur 6. september 2018 21 hópi stjórnmálamanna sem tilnefndir hafa verið af stjórn viðkomandi svæðis eða bæjarfélags.“ Á fundinum var Morales spurður að því hvernig hinir áhugasömu væru valdir inn í stjórnir sparisjóðanna. Sagðist hann alls staðar hafa verið spurður að þessu þar sem hann hafi verið að kynna þessa starfsemi, bæði á Írlandi og í Bandaríkjunum. „Hver og einn getur sótt um að gerast stjórnarmaður í Sparkassen og sett af stað eigin kosningabaráttu fyrir slíku ef hann vill. Venjulega fer þetta þó þannig fram að einhverjir stjórnmálamenn á viðkomandi svæði leggja fram nöfn einstaklinga sem ekki starfa í pólitík. Það getur verið slátrarinn á horninu, bakarinn í bænum, kennari, eftirlaunaþegi eða einhver annar. Ítök stjórnmálamanna eru því æði mikil. Stjórn Sparkassen á hverju svæði verður þó að haga sér nákvæmlega eins og samfélagið á viðkomandi svæði ætlast til og verður að þjóna því. Sérstök staða í Berlín Í Berlín er staðan svolítið sérstök af sögulegum ástæðum. Sparkassen þar í borg verður að vera í eigu allra hinna 385 sjóðanna í landinu. Þetta er tilkomið vegna átaka sem áttu sér stað á milli Sparkassen og framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins í Brussel fyrir rúmum áratug,“ segir Morales. Hörð átök um einkavæðingu Sparkassen í Berlín Tekist var á um Berlin Landesbank sem átti að gera að stórum banka með samkrulli við Sparkassen í Berlín. Þannig var gerð tilraun til að sprengja upp Sparkassekerfið, ekki svo ólíkt því sem átti sér stað varðandi sparisjóðina á Íslandi. Bankinn lenti hins vegar í fjárhagsvandræðum út af fasteignabraski og kom þá til kasta yfirvalda í Berlín að bjarga honum. Stjórnvöld í Brussel skipuðu þá stjórnvöldum í Berlín að selja hlut sinn í Landesbank og þar með í raun líka Sparekassen í Berlín sem stofnaður var 1818, gegn því að heimild yrði gefin til að bankanum yrði bjargað. Til að koma í veg fyrir að þarna yrði til fyrsti einkarekni Sparkassen, var ákveðið af Deutscher Sparkassen- und Giroverband (DSGV), að Landesbank með Sparkassen innanborðs og sínar 2 milljónir viðskiptavina og 100 milljarða evra eignir, yrði keyptur á yfirverði, eða tvöföldu markaðsverði árið 2007. Starfar hann nú sem hreinn Sparkasse undir nafninu Landesbank Berlin AG og lýtur fullum sameiginlegum yfirráðum Sparkassen samsteypunnar. Deutsche Bank reyndi líka að sprengja upp kerfi Sparekassen Segir Morales að hörð átök hafi einnig verið við Deutsche Bank á tíunda áratug síðustu aldar sem reyndi með hjálp sérhæfðs lögmanns á alþjóðasviði yfirtöku á Sparkassen í bænum Stralsund í norðurhluta landsins við strönd Eystrasaltsins. „Ég man vel eftir þessum átökum við kollega mína í Deutsche Bank þar sem við höfðum sigur. Nú eru lögin mjög skýr um að banka Sparkassen getur enginn keypt, hvorki einstaklingar, félagasamtök, fyrirtæki eða aðrir. Ef einhverjar efnahagslegar forsendur kalla á slíkt geta tveir eða fleiri sparisjóðir innan samsteypunnar sameinast á jafnréttisforsendum og án þess að þar sé um það að ræða að einn kaupi annan,“ segir Morales. „Þar er því ekki um að ræða neina fjármagnsflutninga frá einum stað til annars.“ Banki fólksins með hagsmuni nærsamfélagsins í fyrirrúmi Sparkassen Finanzgruppe, eða Finanz gruppe Deutscher Spare- kassen- und Giroverband, er önnur stærsta af 403 peningastofnunum Þýskalands á eftir Deutsche Bank. Alls eru um 600 fyrirtæki í nánu samstarfi í Sparkassen-Finanzgruppe. Auk þess að sparisjóðirnir eru með aðgengi að sérfræðingum og stofnunum í fjármálageiranum eins og Landesbausparkassen, Deutsche Leasing, DekaBank eða Landesbankkonzerne. Þetta dreifða net er það sem menn kalla „Allfinanz-Anbieter“. Bannað að selja eða hlutafélagavæða Eins og Morales lýsti á fundinum í Reykjavík er Sparekassen í raun eign samfélagsins sem hann starfar í. Eins konar fé án hirðis eins og frægt var á Íslandi í aðdraganda þess að íslensku sparisjóðirnir voru hlutafélagavæddir. Um þessa starfsemi í Þýskalandi gildaireins og fyrr segir sérstök ströng löggjöf. Því er ekki hægt að selja eða hlutafélagavæða slíka banka á nokkurn hátt. Aðild að bankanum eiga allir þeir sem þar eru í viðskiptum. Sparkassen Finanzgruppe skuldbindur sig til að hafa samfélagslega ábyrgð að leiðarljósi í sinni starfsemi. Þessir sparisjóðir, ef svo má kalla, hafa t.d. ekki heimild til að stunda áhættuviðskipti með skuldabréfavafninga og þess háttar og alls ekki út fyrir landamæri Þýskalands. Það var þeim til happs í efnahagshruninu 2008. Sparkassen bankar eru 385 talsins Sparkassen Finanzgruppe var með 134.573 útibú í Þýskalandi 2016 og um 50 milljón viðskiptavini. Innlánsstofnunum sem heyra undir þessa keðju hefur fækkað talsvert í Þýskalandi á síðustu árum, m.a. vegna sameininga og þeirra sem lagðir hafa verið niður. Þannig hafði þeim fækkað úr 417 árið 2013 í 390 árið 2017. Nú eru þær 385 með eignir upp á rúmlega 1.173 milljarða evra [um 145 þúsund milljarðar ísl. kr.] eða 16,38% af heildareignum á Þýskalandsmarkaði (2016). Hafa eignir þessara stofnana stöðugt verið að vaxa á undanförnum árum, eða úr rúmlega 1.120 milljörðum árið 2014. Fyrir utan Sparkassen í Berlín með sínar 100 milljarða evra eignir þá eru stærstir í Sparekassen- keðjunni Hamburger Sparekasse AG með eignir upp á 43,9 milljarða evra og 187 útibú og Sparkasse KölnBonn með um 30 milljarða evra eignir. Margir sparisjóðanna eru svo miklum mun minni, með kannski um 200 milljóna evra eignir. Til samanburðar er Deutsche Bank sem er ellefti stærsti banki heims með heildareignir sem voru í maí 2018 metnar á 1.770 milljarða dollara. Það svarar til nærri 180 þúsund milljörðum íslenskra króna. Um fjögur þúsund milljarða króna eignir íslensku lífeyrissjóðanna eru því nánast eins og skiptimynt í þeim samanburði. Aðalatriðið að bankinn geti þjónað samfélaginu Wolfram Morales segir ekki nauðsynlegt að hver og einn sparisjóður sé mjög stór til að geta þjónað hlutverki sínu vel í sínu samfélagi. Hins vegar telur hann að ekki sé hægt að uppfylla öll skilyrði fyrir útibúum frá slíkum banka nema að samfélagið í kringum bankann sé að ákveðinni lágmarksstærð hvað íbúafjölda varðar. Þar sé lágmarkið um 5.000 manns, eða 4.000 viðskiptavinir. Þá skiptir auðvitað líka hver hlutdeild bankans, eða útibúsins, er á viðkomandi markaði. Bendir Wolfram Morales á að markaðshlutdeild Sparkassen á þéttbýlum svæðum þar sem hann starfar sé um 50%, en í dreifbýlinu um 70 til 90%. Ef viðskiptasvæði útibús telur ekki nema um 5.000 manns þá telur hann að meirihlutinn þurfi að vera í viðskiptum við útibúið. Að vísu tók Morales fram að erfitt væri að negla niður ákveðna tölu í þessum efnum því ýmsir þættir gætu spilað þar inn í. Þyrfti víðtækan stuðning íbúa á fámennari svæðunum Miðað við þessa formúlu Wolfram Morales þá gæti samfélagsbanki af þessum toga með móðurbanka á höfuðborgarsvæðinu og þar hugsanlega með tvö útibú, mögulega rekið þokkalega stórt útibú á Eyjafjarðarsvæðinu. Síðan eitt á Egilsstöðum eða í Fjarðabyggð, eitt á Selfossi og eitt í Reykjanesbæ. Hugsanlega eitt á Akranesi og mögulega eitt í Skagafirði ef engin væri þar samkeppnin. Varla væri raunhæfur möguleiki á rekstri útibús á Snæfellsnesi né á Vestfjörðum samkvæmt orðum Morales, nema íbúar þar stæðu allir sem einn þétt á bak við slíkan samfélagsbanka. Spinder fjósainnréttingar eru hannaðar og prófaðar eftir ströngustu gæðakröfum og miða að velferð bæði dýra og manna. Áralöng reynsla hefur leitt af sér innréttingakerfi sem auðvelt er að aðlaga að nánast öllum þörfum nútímafjósa. Við afgreiðum stíur, jötugrindur og milligerði í mörgum stærðum og gerðum og í flestum tilfellum er afgreiðslutíminn stuttur og varan flutt heim í hlað. Hafðu samband: bondi@byko.is INNRÉTTINGAR byko.is Í Kaliforníu í Bandaríkjunum voru stofnuð sérstök samtök áhugafólks um stofnun samfélagsbanka. Deutsche Bank gerði atlögu að spari- tíunda áratugnum en mistókst. Sparkassekeðjan er næststærsta Frá fundi áhugamanna um samfélagsbanka sem haldinn var í Reykjavík 31. júlí. Talið frá Vinstri. Vilhjálmur Bjarnason, varaformaður Hagsmunasamtaka Mynd / HKr. Hodgson Braun, stofnanda framkvæmdastjóra Public Banking Institute í af hálfu fram kvæmda stjórnar kaupum Deutscher Sparkassen-und
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Bændablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Bændablaðið
https://timarit.is/publication/906

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.