Íþróttablaðið - 01.11.1974, Síða 39

OWENS
Framhald af bls. 19
— nýtt Olympíumet og sami árangur
og heimsmet. Fyrir þetta hlýtur Jesse
Owens aðra gullorðuna.
Hinn 4. ágúst, á meðan undanrásirnar
í 200 metra hlaupinu fara fram, hefst
langstökkið, og Jesse Owens tekur 'þátt
í báðum þessum íþróttum. Strax eftir
að hann hafði hlaupið 200 metrana á
nýjum Olympíumettíma, verður hann
að fara beina leið út af hlaupabraut-
inni og yfir á stökkbrautina, tilkynna
leikstjóranum komu. sína og stökkva
fyrsta reynslustökkið. Það misheppnað-
ist.
En hver þátttakandi fær að stökkva
þrjú reynslustökk, og sá, sem kemst ekki
7,15 m, er úr leik og fær ekki að reyna
oftar. Af 48 keppendum i langstökki
náðu aðeins 16 hinu setta lágmarki. I
næsta sinn stökk Owens 7.74, sem jafn-
framt gaf honum rétt til þess að kom-
ast í úrslitaleik. 1 þriðja stökki sinu setti
hann nýtt Olvmpíumet, 7,87 metrar.
1 langstökkinu á Owens keppinaut,
sem í fljótu bragði virðist ætla að verða
honum skeinuhættur, en það er Þjóð-
verjinn Lutz Long. Hann stekkur hvert
stökkið öðru lengra. Fyrst setur hann
þýskt met með 7,84 m, sem er aðeins
þrem sm að baki árangri Owens, en í
næsta stökki náði hann því, sem á vant-
aði, og það var meira en nóg til þess að
koma blóði hinna þýsku áhorfenda í
ólgu. Hvor sigrar, Owens eða Long?
Áhorfendurnir urðu allir að spurn.
En Jesse Owens sýnir ennþá, að hon-
um vex ásmegin í hættunni, og i raun
og veru koma yfirburðir hans þar best
í ljós. 1 næsta stökki sínu bætir hann
olympíska metið í 7,94 metra, og þeim
árangri nær Long ekki, þrátt fyrir
ítrekaðar tilraunir. Ennþá á Owens eitt
stökk eftir — og til þess verður hann
að vanda. Hann stígur út á brautina,
miðar hvert skerf, sem hann Þarf að
taka, hniprar sig saman eins og tigris-
dýr, er stekkur á bráð, dregur annan
fótin aftur og tekur svo elddsnöggt við-
bragð. Þegar hann hefur sig upp, flýg-
ur hann með geipihraða, eins og kólfi
væri skotið, og kemur niður í sandgryfj-
una framar en nokkur annar hafði kom-
ist. Dómararnir mæla stökklengdina,
bera sig saman, mæla aftur, og einni mín-
útu síðar tilkynnir Olympíukallarinn,
að Jesse Owens hafi sett nýtt heimsmet
með 8.06 metra stökki.
Þarna hlaut Jesse Owens þriðju gull-
orðuna og þriðja lárviðarsveiginn á leik-
unum.
Síðasta daginn, sem keppt var í frjáls-
um íþróttum á Olympíuleikunum, stend-
ur Owens enn við sprettlínuna og bíður
viðbragðsskotsins. Að þessu sinni hleyp-
ur hann fyrstur Bandarikjamanna í úr-
litunum í 4x100 metra boðhlaupi. Félag-
ar hans þrír eru Metcalfe, Drager og
Wyhoff — ailt heimsfrægir spretthlaup-
arar. Það er ekki neinum vafa bundið,
hvaða þjóð verður fyrst — sigur Banda-
ríkjanna er svo auðsær, að þar kemur
engin önnur þjóð til álita.
En Bandaríkjamenn láta sér ekki
nægja að sigra, heldur setja þeir nýtt
heimsmet í hlaupinu, og Það er furðu-
legasta og ótrúlegast allra heimsmeta.
Það er met metanna.
Fjórmenningarnir hlupu vegalengd-
ina á 39,8 sek., sem samsvarar því, að
meðalhraði hvers einstaks hlaupara
væri undir 10 sekúndum. Nú var það
hins vegar alkunna, að í einstaklings-
keppni hafði enginn maður, hlaupið
100 metrana á skemmri tíma en 10,2 sek.
Og nú koma allt í einu fram fjórir menn
í flokki, og meðaltími sérhvers þeirra
á þessari vegalengd er undir 10 sekúnd-
um. — Þetta er ótrúlegt, en það er samt
staðreynd, sem ekki er unnt að vefengja.
Fyrir þetta hlaut Jesse Owens fjórðu
gullorðuna, og hann var eini maðurinn,
að undanteknum Paavo Nurmi, sem
hlotið hafði fern fyrstu verðlaun á ein-
um Olympíuleikum.
Þegar Jesse Owens hleypur, er sér-
hvert skref, sem hann tekur, fágæt-
lega fjaðurmagnað og hver hreyfing
líkama hans eins lipur og létt og hann
væri að leika sér, en ekki að keppa. 1
þessu er leyndardómur yfirburða hans
fyrst og fremst fólginn Sérhvert kapp-
hlaup hans er áreynslulaus skemmti-
ganga, hann kemur brosandi að marki,
ómóður og óþreyttur, rétt eins og hann
ætti þá þraut sína eftir óleysta. Öllum
íþróttafræðingum ber saman um, að Ow-
ens sé ekki aðeins fljótasti maður, sem
nokkru sinni hefur komið á hlaupabraut,
heldur sé honum og léttast um hlaup
allra þeirra spretthlaupara, sem um er
vitað.
Jesse Owens er á ýmsan annan hátt
ímynd hins sanna iþróttamanns. Fram-
koma hans öll bar vitni um glæsimennsku
og háttprýði. Hann fagnar velgengni
keppinauta sinna, hjálpar þeim og leið-
beinir, leiðréttir galla þeirra og afsakar
mistök. Þegar Þjóðverjinn Long náði
sömu stökklengd og hann, var Owens
fyrsti maðurinn, sem gekk til hans, tók
brosandi í hönd hans og óskaði honum
til hamingju. Á milli þess sem Owens
keppti gekk hann um á meðal keppi-
nauta sinna til þess að nudda þá og
liðka, svo að þeir næðu betri árangri,
en það er því miður fáheyrt, ef ekki
einsdæmi, meðal íþróttamanna. Hann á
ekkert til af yfirlæti, monti eða drambi.
Einkenni hans eru alúð, einlægni og
bros. Brosandi skrifar hann í þúsundir
vasabóka fyrir börn sem fullorðna, bros-
andi stendur hann og situr fyrir hjá ljós-
myndurum, og brosandi veifar hann til
mannfjöldans, sem hyllir hann, hvar
sem hann kemur og fer.
Enda þótt Jesse Owens sé svertingi,
hafði hann þó til að bera fyrirmennsku
og persónuleika umfram flesta keppi-
nauta sína. Og það er þetta, sem mest er
um vert. Það er óendanlega miklu meira
virði en afrek, sem unnin eru af íþrótta-
vélum eða íþróttablindingjum. Afrek er
því aðeins hægt að meta, að þau séu unn-
in af drengskap og glæsileik, af mönn-
um, sem meta sál sína og persónuleik
meir en metorð, lof og hylli. Einn þess-
ara manna var Jesse Owens, hin sanna
fyrirmynd — maður með heilbrigða sál
í hraustum líkama.
39